محمدرضا حیدری

آیا تا به حال فکر کرده اید فکر کرده اید تقویمی که همیشه به همراه دارید از چه زمانی ابداع شده است؟
آیا به این فکر کرده بودید، که ایرانیان در ابداع تقویم و استفاده از آن چه نقشی داشته اند؟
بدلیل اینکه چهار فصل سال در ایران منظم بود،  و آسمان صاف و آفتابی داشت،  ایرانیان برای تقویم از طبیعت و دوره رویداد های کیهانی حداکثر انطباق را ایجاد کردند.  این کوشش منجر به ایجاد و بهره برداری از تقویم ها و نظام های گاهشماری بسیار متعدد و متنوعی شده بود،  که در نهایت با ایجاد و تنظیم تقویم اعتدالی ایرانی،  به حداکثر دقت ممکن برای تطبیق تقویم قراردادی با تقویم طبیعی دست یافتند،  امروزه نیز این تقویم همچنان دقیق ترین تقویم تاریخ بشر شناخته می شود.
تقویم رایج در اوایل حکومت شاهنشاهی هخامنشیان به نام فرس قدیم یا فرس هخامنشی معروف بوده‌است. متون کتیبه‌های باقی مانده از داریوش بزرگ در کوه بیستون در کرمانشاهان و سایر فرمانهای شاهان هخامنشی ما را از تقویم رسمی امپراتوری سترگ ایران زمین و چگونگی اصول زمان سنجی در آن روزگاران آگاه می‌سازد. متون این کتیبه‌ها و محتوای فرمانها بیانگر این حقیقت اند که ایرانیان قدیم سال را به دوازده ماه تقسیم می‌کردند و فصول را می‌شناختند.