باشگاههای خواهرخواندهسپاهان با باشگاههای زیر خواهرخوانده است:[۷۶][۷۷][۷۸]
آکادمی سپاهانآکادمی فوتبال باشگاه سپاهان از آکادمیهایی است که در بازیکنسازی و پرورش فوتبالیستهای بزرگ و شناسایی استعدادهای فوتبال اصفهان و ایران نقش بهسزایی داشته است. از آن زمان که نام باشگاه به عنوان شاهین شناخته میشد، این باشگاه دارای آکادمی بوده است. از سال ۱۳۷۹ و واگذاری باشگاه به مجتمع فولاد مبارکه، پرورش و استعدادیابی نیروهای جوان در این باشگاه نیز افزایش پیدا کرد و همچنین با استخدام مربیان و تأسیس پایگاههایی در سطح استان اصفهان و کشور فعالیتها گسترش یافت. آکادمی سپاهان از موفقترین، باثباتترین، منظمترین، منسجمترین و باامکاناتترین آکادمیهای فوتبال در سطح کشور میباشد که فوتبالیستهای موفقی را در ردههای مختلف برای باشگاه و تیم ملی در ردههای سنی مختلف پرورش داده است. باشگاه سپاهان برای استعدادیابی و کشف نیروهای مستعد، در نقاط مختلف ایران و در شهرهایی که نیروهای با استعداد وجود دارد، مدرسه فوتبال تأسیس کرده است.[۷۹] نام و مالک باشگاه
نماد باشگاهاین باشگاه همواره نمادهایی مانند «گل آفتابگردان» داشته است. آخرین کاراکتر و نمادی که به طور رسمی توسط باشگاه معرفی شد، «شیر زرد» است. شیر در فرهنگ ملی و اسلامی ایرانیان نماد قدرت، عزت و صلابت جاویدان است. باشگاه سپاهان نیز در مرداد ۱۳۸۹ اعلام کرد به یمن داشتن ورزشکاران و مجموعهای که این ویژگیهای بزرگ را به کرات نشان دادهاند، رسماً شیر را به عنوان کاراکتر خود معرفی کرده است.[۸۰] نشان باشگاهنشان، آرم یا لوگوی سپاهان در طول تاریخ این باشگاه دستخوش تغییراتی شده است. اولین نشان این باشگاه، در زمانیکه با نام شاهین اصفهان فعالیت میکرد، مشابه نشان باشگاه شاهین تهران نیز بوده است. آخرین نشان این باشگاه در بهمن ۱۳۸۵ در اوایل نیم فصل دوم لیگ برتر ۸۶-۱۳۸۵ رونمایی و جایگزین نشان قبلی شد و تا به اکنون بر روی پیراهن این تیم نقش بسته است. در این نشان، هر سه رنگ اصلی باشگاه (زرد، سیاه و سفید) به کار برده شده است. روز و هفتهٔ سپاهاندوم آبان، در تقویم ورزشی به عنوان روز سپاهان نامگذاری شده است.[۸۱] در ۲ آبان ۱۳۸۶ حضور تیم فوتبال فولاد مبارکه سپاهان با صعود به فینال مسابقات لیگ قهرمانان آسیا به عنوان اولین و تنها تیم ایرانی در مسابقات معتبر جام باشگاههای جهان محرز و قطعی شد.[۸۲] دو سال بعد، هیئت مدیره باشگاه در مصوبهای که با استقبال و نگاه مثبت سازمان تربیت بدنی و سایر نهادهای ذیصلاح همراه بود، این روز را به نام روز سپاهان و آغاز هفتهٔ سپاهان نامید.[۸۳] بازیکنان شهید در جنگ ایران و عراقدر جریان جنگ ایران و عراق، چهارتن از بازیکنان وقت باشگاه سپاهان به نامهای حسن غازی (کاپیتان سپاهان)، حسین ملاافضل، محمدسعید هاشمی دهچی و سعید معینی کربکندی به شهادت رسیدهاند.[۸۴] حامی مالی و تولیدکننده البسهاسپانسر و سازندگان البسه[۸۵]
:: بازدید از این مطلب : 20 |
امتیاز مطلب : 0
|
تعداد امتیازدهندگان : 0
|
مجموع امتیاز : 0
باشگاه فوتبال ذوبآهن اصفهان یک باشگاه فوتبال ایرانی است که در شهر اصفهان قرار دارد. این تیم هماکنون در لیگ برتر فوتبال ایران حضور دارد. مالک این باشگاه، کارخانه ذوبآهن اصفهان است. این باشگاه و همشهری خود فولاد مبارکه سپاهان، دو سوی شهرآورد اصفهان هستند. این بازی به جز یک شهرآورد فوتبال، رویارویی دو کارخانهٔ رقیب ذوبآهن و مجتمع فولاد مبارکه نیز میباشد.
تاریخچه بازیکنان ذوبآهن در یکی از بازیهای جام تخت جمشید ۱۳۵۵
پیش از انقلاب (۱۳۵۷-۱۳۴۷)محمدعلی تقیزاده فرهمند در سال ۱۳۴۷ تأسیسات ورزشی کارخانه ذوبآهن اصفهان را بنیان گذاشت. ذوبآهن نخستین بازی رسمی خود را همزمان با بازگشایی ورزشگاه ۲۲ بهمن برابر پیکان انجام داد[۲] و ۴-۲ شکست خورد. از جمله بازیکنان آن تیم میتوان روحالله زرگر، اصغر نیلچیان، نعمتالله زرگر و مصطفی قانعی را نام برد. ذوبآهن در تمام ادوار جام تخت جمشید نیز حضور داشته است. ذوبآهن که باشگاه متمول و سرمایه داری بود، ۱۴ بازیکن سپاهان را به خدمت گرفت و یوگنی لیادین را به عنوان مربی برگزید. پس از انقلاب (اکنون-۱۳۵۸)آنها بعد از انقلاب از سال ۱۳۷۲ با خرید امتیاز تیم تام به لیگ کشور بازگشتند و به جز سال ۱۳۷۴ که در دسته دوم حضور یافتند در بقیه سالها در دسته اول فوتبال کشور حضور داشتند. حضور در فینال لیگ قهرمانان آسیانوشتار اصلی: لیگ قهرمانان آسیا ۲۰۱۰
تیم فوتبال ذوبآهن با غلبه بر تیمهای قدرتمند آسیا با شایستگی راهی فینال لیگ قهرمانان آسیا ۲۰۱۰ شده بود. این تیم در تاریخ ۱۳ نوامبر ۲۰۱۰ در تک بازی فینال که در استادیوم ملی المپیک توکیو واقع در کشور ژاپن برگزار شد٬ به مصاف تیم سئونگنام ایلهوا چونما رفت. تیم فوتبال ذوبآهن اصفهان با نتیجهی ۳-۱ مقابل نمایندهی کره جنوبی شکست خورد و با قبول این شکست به مقام نایب قهرمانی لیگ قهرمانان آسیا ۲۰۱۰ بسنده کرد.[۳] ورزشگاه و داراییهاورزشگاه فولادشهر، ورزشگاه اختصاصی باشگاه ذوبآهن
نوشتار اصلی: ورزشگاه فولادشهر
ورزشگاه فولادشهر ورزشگاه خانگی ذوبآهن است که در سال ۱۳۷۷ افتتاح شده است. باشگاه ذوبآهن ورزشگاهها و زمینهای ورزشی زیادی در اصفهان دارد.[۱] این باشگاه از معدود باشگاههای ایرانی است که ورزشگاه اختصاصی دارد. باشگاه سپاهان، همشهری ذوبآهن هم در این ورزشگاه بازی میکند. باشگاه موزهٔ افتخارات خود را در روزهای آغازین دی ۱۳۸۷ بازگشایی کرد.[۴] ورزشگاه فولادشهر نیز دارای ۲۲ سکوی تماشاچیان است. در جریان بازسازی سال ۱۳۸۸ در این ورزشگاه تمامی سکوها ایزولاسیون و مجهز به صندلی گردیده است. مطابق با قوانین ایافسی نورافکنها تقویت شده است و ساختمان VVIP و VIP نیز در ورزشگاه احداث گردیده در داخل ساختمان ورزشگاه سمت راست رختکن میهمان و چپ میزبان است و اتاق کنفرانس طبقه دوم قرار دارد. نماداین باشگاه در مرداد ۱۳۹۳ گاندو یا تمساح پوزه کوتاه که نسلاش در ایران در خطر انقراض قرار گرفته را به عنوان نماد خود برگزید. هدف از انتخاب این نماد کمک به حفظ محیط زیست و اطلاع رسانی درباره این جانور در معرض خطر اعلام شد. باشگاه ذوب آهن گاندو را نماد سختکوشی، جنگندگی و مقاومت قرار داده است.[۵] بازیکنانبازیکنان کنونیمطابق با آیین نامه نقل و انتقالات لیگ برتر در فصل ۹۲-۱۳۹۱، باشگاههای لیگ برتری مجاز به استفاده از ۲۱ بازیکن بزرگسال، ۶ بازیکن زیر ۲۳ سال، ۵ بازیکن زیر ۲۱ سال و ۳ بازیکن زیر ۱۹ سال میباشند. در این میان هر تیم میتواند از ۴ بازیکن خارجی، شامل حداقل یک بازیکن آسیایی، استفاده کند. فهرست زیر بازیکنان کنونی ذوبآهن را نشان میدهد.[۶]
بازیکنان پیشینبرای دیدن نام بازیکنان پیشین باشگاه، رده:بازیکنان باشگاه ذوبآهن را ببینید. بازیکنان برجسته
بازیکنان جام جهانی
مربیان و مدیرانکادر فنی کنونی
مربیان پیشینمنصور ابراهیمزاده با قهرمانی در جام حذفی و نایب قهرمانی در لیگ برتر و لیگ قهرمانان آسیا پرافتخارترین تاریخ باشگاه فوتبال ذوبآهن میباشد. «یوگنی ایوانوویچ لیادین» نیز از مربیان تاثیرگذار تاریخ این باشگاه است.[۲]
مدیران اخیر
هماوردانسپاهان اصفهاننوشتار اصلی: شهرآورد اصفهان
شهرآورد فوتبال اصفهان که بین تیمهای همشهری ذوبآهن و سپاهان انجام میشود٬ از حساسیت بالایی نیز برخوردار است. آغاز این شهرآورد به دههٔ ۱۳۵۰ برمیگردد و همواره یکی از مهمترین شهرآوردهای فوتبال ایران میباشد. این دو تیم اولین بار در زمستان ۱۳۵۱ در فینال مسابقات قهرمانی باشگاههای اصفهان و در ورزشگاه باغ همایون اصفهان (ورزشگاه تختی اصفهان فعلی) با یکدیگر رو به رو شدند. این دیدار در پایان ۹۰ دقیقه وقت قانونی و همچنین وقتهای اضافه بدون گل به پایان رسید تا کار به ضربات پنالتی بکشد. در پنالتیها، تیم فوتبال سپاهان با نتیجهٔ پنج بر چهار موفق شد تیم ذوبآهن را مغلوب کند و به مقام قهرمانی نیز برسد. آمار و عملکردجدول زیر عملکرد کلی ذوبآهن را در دههٔ ۱۳۸۰ و دههٔ ۱۳۹۰ نشان میدهد.
ذوبآهن در لیگ قهرمانان آسیا
|
فصل | ![]() |
![]() |
---|---|---|
۱۳۸۰-۸۱ | ![]() |
۷
|
۱۳۸۱-۸۲ | ![]() |
۶
|
۱۳۸۲-۸۳ | ![]() |
۹
|
۱۳۸۳-۸۴ | ![]() |
۸
|
۱۳۸۴-۸۵ | ![]() |
۱۴
|
۱۳۸۵-۸۶ | ![]() |
۱۷
|
۱۳۸۶-۸۷ | ![]() |
۹
|
۱۳۸۷-۸۸ | ![]() |
۱۶
|
۱۳۸۸-۸۹ | ![]() |
۱۱
|
۱۳۸۹-۹۰ | ![]() |
۱۲
|
۱۳۹۰-۹۱ | ![]() |
۷
|
۱۳۹۱-۹۲ | ![]() |
۸
|
۱۳۹۲-۹۳ | ![]() |
۹
|
۱۳۹۳-۹۴ | ![]() |
۹
|
. |
![]() |
||||
نام کامل باشگاه | باشگاه فوتبال تراکتورسازی تبریز | |||
---|---|---|---|---|
لقب(ها) | تیراختور[۱] تراکتورسازان[۲] گرگهای سرخ[۳] |
|||
تاریخ تأسیس | ۱۳۴۹[۴] | |||
نام ورزشگاه | یادگار امام تبریز (گنجایش: ۷۰٬۰۰۰ نفر[۵][۶]) |
|||
مالک | کارخانه تراکتورسازی تبریز[۷][۸] | |||
مدیرعامل | ![]() |
|||
سرمربی | ![]() |
|||
لیگ | جام خلیج فارس | |||
۹۴–۱۳۹۳ | ۲وم | |||
وبگاه | www.tractor-club.com | |||
افتخارات | نایبقهرمانی لیگ برتر (۳) قهرمانی جام حذفی (۱) |
|||
|
||||
![]() |
باشگاه فوتبال تراکتورسازی تبریز، که بیشتر با نام تراکتورسازی یا به صورت مخفف تراکتور و در بین طرفداران ترک خود به عنوان تیراختور شناخته میشود، یکی از پرهوادارترین باشگاههای فوتبال در ایران و آسیا است. این تیم در سال ۱۳۴۹ شمسی با حمایت کارخانه تراکتورسازی در شهر تبریز بنیانگذاری شد و هم اکنون تحت مسئولیت سپاه عاشورا است.[۷][۸] سپاه عاشورا نقش مهمی در حل مسائل مالی باشگاه تراکتورسازی دارد[۱۱] و این تیم از امکانات ورزشی این ارگان استفاده میکند.[۱۲] همچنین ۳۰٪ سهام باشگاه متعلق به «مؤسسه مالی و اعتباری کوثر» میباشد.[۱۳][۱۴]علاوه بر این «مؤسسه مهر ایرانیان» وابسته به سپاه پاسداران و شرکت سایپا از دیگر سهامداران و متولیان این باشگاه محسوب میشوند.[۱۵]به همین دلیل تیم تراکتورسازی در رده تیمهای نظامی لیگ قرار گرفته و قادر به گرفتن بازیکن سرباز شده است.[۱۶]و بازیکنان مشمولی که بخواهند خدمت سربازی خود را در ارگان سپاه بگذراند میتوانند به این باشگاه نقل مکان کنند.[۱۷]
تراکتورسازی تبریز تا فصل ۸۱–۱۳۸۰ در سطح اول فوتبال ایران بازی میکرد؛ اما در پایان آن فصل به دسته پایینتر سقوط کرد و پس از ۸ سال تلاش ناموفق برای صعود، سرانجام در سال ۱۳۸۸ دوباره به لیگ برتر فوتبال ایران راه یافت.[۱۸]
این تیم پس از صعود به لیگ برتر، روند رو به رشدی داشته و در پایان فصلهای ۸۹–۱۳۸۸، ۹۰–۱۳۸۹، ۹۱–۱۳۹۰ و ۹۲–۱۳۹۱ به ترتیب در جایگاه ۷اُم، ۵اُم، ۲وم و ۲وم ایستاد. تراکتورسازان تبریز موفق شدند با نائب قهرمانی در یازدهمین دوره رقابتهای لیگ برتر فوتبال ایران در سال ۱۳۹۱، جواز حضور در مسابقات لیگ قهرمانان آسیا را برای نخستین بار کسب کنند.[۱۹]
طبق آخرین ردهبندی برترین تیمهای باشگاهی جهان در ۲۰۱۴ میلادی که توسط پایگاه «فوتبال دیتابیس» صورت گرفته، تیم فوتبال تراکتورسازی تبریز با کسب ۱۴۴۸ امتیاز در رده ۵ اُم ایران، ۳۵ اُم آسیا و ۴۰۱ اُم جهان قرار دارد.[۲۰] این ردهبندی توسط فدراسیون بینالمللی تاریخ و آمار فوتبالاعلام شده است.[۲۱]
طبق گفته فدراسیون بینالمللی تاریخ و آمار فوتبال اعلام بهترین رتبهای که تراکتوسازی تا به حال توانسته است کسب کند رتبه ۲۰۸ اُم جهان ۱۰ اُم آسیا و ۲ اُم ایران میباشد.
تاریخچه
تراکتورسازی در سال ۱۳۵۴ به جام تخت جمشید صعود کرد. آنان در جام تخت جمشید ۱۳۵۴ شرکت کردند و در میان ۱۶ تیم، در جایگاه شانزدهم ایستاده، به دستهٔ پایینتر سقوط کردند. پس از یک سال دوری از سطح اول لیگ فوتبال ایران، آنان در جام تخت جمشید ۱۳۵۶ شرکت کرده و جایگاه پنجم را کسب کردند. در این دوران، سرمربی تراکتورسازی حسین فکری بود و بازیکنانی چون پرویز مظلومی، عباس کارگر و ابراهیم کیانطهماسبی در این تیم بازی میکردند.[۱] تراکتورسازی در جام تخت جمشید ۱۳۵۷ هم حاضر بود و تا پیش از تعطیلی مسابقات به دلیل وقوع انقلاب ۱۳۵۷، در جایگاه نهم جدول بودند.[۲۲] این باشگاه در جام حذفی ۱۳۵۶ -که اولین دوره جام حذفی بود- نیز به فینال راه یافت؛ اما در بازی پایانی، نتیجه را به ملوان بندرانزلی باخته و نایبقهرمان شد. در این سالها ماشینسازی نیز به عنوان تیمی از شهر تبریز و قدرتی موازی با تراکتورسازی در فوتبال ایران حاضر بود.[۱]
در دهه ۱۳۶۰ به دلیل وقوع جنگ ایران و عراق، لیگ فوتبال ایران تعطیل بود و تنها جامهای استانی برگزار میشد و تراکتورسازی در لیگ فوتبال تبریز بازی میکرد. در سال ۱۳۶۵، منتخب تبریز متشکل از بازیکنان تراکتورسازی و ماشینسازی به فینال لیگ استانی قدس راه یافت، ولی از تیم استان اصفهان شکست خورد و دوم شد. در این دهه بازیکنانی مانند احد شیخ لاری، حسین قویفکر، غلامرضا باغآبادی و امیر داداشضیایی بازیکنان برجسته تراکتورسازی بودند که در تیم ملی فوتبال ایران نیز بازی کردند. در سالیان پایانی این دهه، واسیلی گوجا مربی اهل رومانی به تراکتورسازی آمد.[۱]
واسیلی گوجا، تیمهای پایه تراکتورسازی را زیر نظر گرفت و به کارهای بنیانی پرداخت. تراکتورسازی متحول شد و دوران موفقی را گذراند.[۱][۲۳] آنان در لیگ آزادگان ۱۳۷۱ در گروه یک بالاتر از استقلال و کشاورز اول شدند، اما در پلیآف با باخت به پاس تهران، به مقام سوم رسیدند.[۲۴] در این تیم که بهترین نتیجه تاریخ تراکتورسازی در لیگ را به دست آورد؛ احد شیخ لاری بعنوان کاپیتان تیم، کریم باقری، سیروس دینمحمدی وحسین خطیبی حضور داشتند.[۱] اسماعیل حلالی و علی باغمیشه نیز از آن تیم به تیم ملی فوتبال ایران راه یافتند. تراکتورسازی در سال ۱۳۷۳ با باخت به بهمن در جام حذفی، برای بار دوم در این جام دوم شد. با رفتن بازیکنان کلیدی از تیم، دوران افت باشگاه آغاز شد. محمدحسین ضیایی، جای گوجا را گرفت و بازیکن–مربی تیم شد. باشگاه در لیگ آزادگان ۱۳۷۹، آخر میشود ولی با این وجود سال بعد به حکم فدراسیون فوتبال ایران در لیگ حرفهای تازهتاسیس شرکت میکند. آنان در لیگ برتر فوتبال ایران ۸۰-۸۱ با مربیگری رضا وطنخواه و محمود یاوری باز هم در لیگ آخر شدند و این بار به دسته پایینتر سقوط کردند.[۱]
تراکتورسازی هفت فصل را در لیگ دسته اول فوتبال ایران سپری کرد، و نتوانست به جام خلیج فارس صعود کند. تراکتورسازی در این هفت سال تنها یک بار پلیآف رسید، و با باخت به شیرینفراز کرمانشاه فرصت صعود را از دست داد. در این سالیان ارنست میدندروپ، فرشاد پیوس، احد شیخ لاری از مربیان باشگاه بودند. سرانجام تراکتورسازی در فصل ۸۸–۸۷ و با مربی گری فراز کمالوند به لیگ برتر صعود کرد.[۱]
تراکتورسازی پرتماشاگرترین تیم لیگ برتر در فصلهای ۸۹–۱۳۸۸ و ۹۰–۱۳۸۹ و ۹۱–۱۳۹۰و ۹۲–۱۳۹۱ و ۹۴–۱۳۹۳ [۲۵]است.[۲۶][۲۷][۲۸][۲۹] به گفتهٔ مدیر باشگاه تراکتورسازی این تیم در سال ۱۳۸۹ حدود ۴۸۲ هزار هوادار رسمی داشته که چندین برابر هوادران ثبتشدهٔ رئال مادرید، یکی از باشگاههای پرطرفدار دنیا، است.[۳۰] این باشگاه پیشتر تعداد تماشاگر ثابتی در ورزشگاه و هوادارانی در داخل تبریز داشت؛[۲۳] اما اکنون هواداری از این تیم به سراسر آذربایجان و برخی شهرهای دیگر ایران رسوخ کردهاست به گونهای که در چندین بازی در چارچوب لیگ برتر استادیومهای استانهای البرز، قزوین، قم و گیلان نیز در برخی بازیها پذیرای هواداران پرتعداد تراکتورسازی بودهاند،[۳۱][۲۳] مشخصا هواداران تراکتوری پس از راهیابی به لیگ برتر در سال ۸۸ حضور پرشماری در استادیوم آزادی تهران و در برابر سرخابیهای این شهر داشتهاند.
«پرشورها» لقبی است که پس از انتخاب هواداران تراکتورسازی به عنوان «پرشورترین هواداران ایران» در برنامه نود به آنها داده شد و اینک در بیشتر شهرها و محافل ورزشی کشور با این لقب خوانده میشوند.[۳۲][۳۳][۳۴] برخی، شیوهٔ تشویق هواداران این باشگاه را با هواداران فوتبال در شرق آسیا مقایسه میکنند.[۳۵]
تونی، سرمربی پرتغالی پیشین این تیم که سابقه بازی و مربیگری در بنفیکا را دارد، در مورد هواداران این باشگاه گفتهاست: «در ۳۴ سال بازی و مربیگری در تیمهای مختلف چنین استقبالی را از یک تیم ندیده بودم. تماشاگران تبریزی در هر بازی و یا سر تمرین طوری در ورزشگاه حضور مییابند که انگار آن روز را برای تیم جشن گرفتهاند. من در بنفیکا هم چنین هواداران پرشوری ندیده بودم.»[۳۶][۳۷]
«لوئیس میا»، سرمربی اسپانیایی تیم الجزیره امارات نیز که سابقه بازی در باشگاههای رئال مادرید و بارسلونا را دارد، در نشست خبری پس از بازی رفت با تراکتورسازی در لیگ قهرمانان آسیا ۲۰۱۳، در مورد هواداران تراکتورسازی چنین گفتهاست: «شگفتزده شدم. چنین انتظاری نداشتم. هواداران یار دوازدهم تراکتورسازی بودند. در اسپانیا هم تماشاگران زیادی میآیند؛ اما اینقدر سر و صدا نمیکنند و هیجان ندارند. به خاطر تماشاگران با تعصب به تیم تراکتورسازی تبریک میگویم.»[۳۸]
مسئولان باشگاه تراکتورسازی، شماره پیراهن ۱۲ را به هواداران تراکتورسازی واگذار کردهاند.[۳۹]
با اینکه تراکتورسازی تنها یک باشگاه ورزشی است، اما امروزه برای هوادران این تیم در ایران جذابیتی فراتر از این دارد و به پدیدهای اجتماعی و ناسیونالیستی بدل شدهاست؛[۲۳][۴۰] درصد بالایی از طرفداران، چندان به بازی فوتبال و نتایجاش کار ندارند و به دنبال یک تجمع بیخطر هستند تا وجود خود را ابراز کنند، بگونهای که برخی از هواداران تراکتورسازی رابطه خود و آذربایجان را با باشگاه فوتبال بارسلونا و کاتالونیا مقایسه میکنند؛[۲۳][۴۱][۴۲] عدهای این مقایسه را منتسب به گروهای تجزیه طلب و پان ترک میداند.[۳۴] حمیدرضا صدر در این باره میگوید: «اتفاق خوبی که شاهد آن هستیم، شور و هیجانی است که طرفداران تیم تراکتور سازی تبریز نسبت به تیم شهر خودشان نشان میدهند. این وسط فقط فوتبال نیست که این میزان از علاقه را برانگیختهاست. مسائل قومی و زبانی باعث به وجود آمدن نوعی دوستی بین هواداران و باشگاه تراکتورسازی شده که به زعم من رخداد خوشایندی برای فوتبال ایران است.»[۴۳]
علاوه بر این، بازیهای این تیم به طور ضمنی صحنه استفاده برخی از گروههای قوم گرا و پانترک شده است.[۳۴][۴۰] این حرکات عمدتاً شامل سردادن شعارها و بردن پارچه نوشتههایی قوم گرایانه بوده و در مواقعی هم مضامینی در حمایت از کشورهای ترکیه و جمهوری آذربایجان داشته است،[۴۰][۴۴] حتی شماری از هواداران تراکتورسازی در مقاطعی، شعار «خلیج عربی» سر دادهاند.[۴۵][۴۶] این رویکردها در مواردی از طرف محافل ورزشی، سیاسی و بخشی از خود مردم آذربایجان مورد انتقاد قرار گرفتهاند، این موضوع نمودهای سیاسی هم داشته و در میان مسئولان سیاسی حکومت ایران حساسیت ایجاد کردهاست.[۴۷] واکنشهای حکومت به اینگونه مسائل در میان هواداران تراکتورسازی، به دستگیری،[۴۴][۴۷] درگیری میان مأموران امنیتی و شعاردهندگان،[۴۴][۴۸] جمع برخی پارچهنوشتهها از ورشگاه و برخی پوسترهای تراکتورسازی از چاپخانهها[۴۸] انجامیدهاست.[۴۷][۴۸]
در دیدار دو تیم تراکتورسازی و پرسپولیس، از دور برگشت رقابتهای لیگ نهم، تعدادی از بانوان تبریزی، با حضور در استادیوم، خواهان ورود به ورزشگاه جهت تماشای بازی شدند. این هواداران، با مشاهده جلوگیری نیروهای امنیتی از ورود آنها به ورزشگاه، با رفتن به تپههای مشرف به زمین چمن، به تماشای بازی پرداختند.[۴۹]
هواداران این تیم همچنین در طی چند بازی شعارهایی دربارهٔ خشک شدن دریاچه ارومیه سر داده و عدهای از آنان با پرچمهای این تیم در ساحل دریاچه حاضر شدهاند.[۵۰]
تراکتورسازی در بین هوادارانش به «تراختور یا تیراختور» معروف است.[۱] «گرگهای سرخ» از دیگر القاب این باشگاه است.[۵۱] «داغلاری سؤکر تیراختور» (به فارسی: با معنی تحتالفظی تراکتور کوهها را میشکافد) یکی از محبوبترین شعارهای دهه ۷۰ در میان هوادارن تراکتورسازی بود.[۲۳] در دوره جدید حضور تیم، شعارهایی مانند «یاشاسین آذربایجان» (به فارسی: زندهباد آذربایجان)[۲۳] و «آذربایجان دیاریمیز، تیراختور افتخاریمیز» (به فارسی: آذربایجان سرزمین ما، تراکتورافتخار ما) سر داده میشوند. هواداران این تیم گاهی در زمان گل خوردن شعار «عیبی یوخ، عیبی یوخ» (به فارسی: عیبی نداره) سر میدهند.[۵۲] هواداران سایر تیمها در مواردی از این شعار تقلید کردهاند.[۵۳][۵۴]
هم اکنون باشگاه تراکتورسازی، بازیهای خانگی رسمی خود را در ورزشگاه یادگار امام تبریز انجام میدهد. این استادیوم، دومین ورزشگاه بزرگ ایران بوده و ۶۶٬۸۳۳ صندلی در آن نصب شده است.[۵۵] این ورزشگاه یکی از ۱۴ مکان ورزشی دهکده المپیک تبریز بهشمار میرود.[۵۶] این ورزشگاه، طبق ارزیابیهای انجام گرفته توسط کنفدراسیون فوتبال آسیا، موفق به دریافت درجه A شدهاست.[۵۷]
تراکتورسازی، تا پیش از لیگ آزادگان ۸۸–۸۷، بیشتر بازیهای خانگی خود را در ورزشگاه قدیمی تختی تبریز (معروف به باغشمال) برگزار میکرد. ورزشگاه باغشمال با گنجایش ۲۵٬۰۰۰ نفر تا پیش از بهرهبرداری از ورزشگاه یادگار امام تبریز، به عنوان ورزشگاه اصلی فوتبال تبریز به حساب میآمد.[۵۸] باشگاه تراکتورسازی، پس از صعود به لیگ برتر، بازیهای خانگی خود را در ورزشگاه یادگار امام تبریز انجام میدهد.[۵۹]
باشگاه تراکتورسازی، دارای یک ورزشگاه اختصاصی ۱۰٬۰۰۰ نفری به نام ورزشگاه شهید باکری، واقع در کنار کارخانجات تراکتورسازی است. از جمله امکانات این ورزشگاه میتوان به استخر، سونا، سالن بدنسازی، سالن سرپوشیده و چند زمین چمن اشاره کرد.[۶۰]
برای نخستین بار در ایران، طرح استفاده از بلیط الکترونیکی برای تسهیل در خرید بلیط برای هواداران تراکتورسازی، به اجرا درآمد.[۶۱] با این وجود مشکلاتی در اجرای این طرح وجود داشتهاست.[۶۲] تراکتورسازی اولین باشگاه در سطح ایران است که توانسته بلیط فروشی را طبق استاندارد کنفدراسیون فوتبال آسیا بدست بگیرد، گفتنی است بلیط فروشی سایر باشگاهها از طریق هیئت فوتبال استانها انجام میگیرد.[۶۳]
بازیهای رسمی این باشگاه در لیگ برتر، جام حذفی و لیگ قهرمانان آسیا از شبکه استانی سهند، به طور زنده پخش میشود. امکان مشاهده اینترنتی بازیهای این تیم از طریق وبگاه شبکه سهند نیز وجود دارد. برخی از بازیهای حساس تراکتورسازی از شبکههای دیجیتال ورزش و شما نیز پخش زنده میشوند. افزون بر این بازیهای مهم تراکتورسازی با باشگاههای استقلال، پرسپولیس و سپاهان به صورت زنده از شبکه سراسری سوم سیما، شبکه جهانی جام جم و شبکه جهانی سحر نیز پخش میگردد.[۶۴][۶۵]
تاکنون آهنگها و مارشهای زیادی مربوط به این تیم ساخته و خوانده شدهاست. این باشگاه با همکاری صدا و سیمای آذربایجان شرقی در روز ۲۱ خرداد ماه ۱۳۹۱ و طی جشنی که به مناسبت آسیایی شدن تراکتور برگزار شده بود از سرود رسمی این باشگاه که توسط اسفندیار قره باغی اجرا شد، رونمایی کرد.[۶۶]
بازیهای تراکتورسازی در برابر تیمهای پرسپولیس و استقلال در تهران پس از صعود مجدد به لیگ برتر در سال ۸۸ پرییننده و حساس بودهاند؛ هواداران تراکتوری حضوری پرشمار در استادیوم آزادی تهران و در برابر سرخابیها و در مواردی بیش از هواداران تیم تهرانی داشتهاند.[۶۷][۶۸] تیمهای استقلال و تراکتورسازی، پس از صعود تراکتور به لیگ برتر و از فصل ۸۸–۸۹، ۱۲ بار به مصاف هم رفتهاند. تراکتورسازی ۵ بار موفق به شکست استقلال شده است، ۵ بازی به تساوی انجامیده و استقلال فقط ۲ پیروزی کسب کرده است. بهترین برد تراکتورسازی در برابر استقلال در چارچوب هفته ۲۹، لیگ ۹۳–۹۴ در استادیوم آزادی و با حساب ۴ بر ۱ و با هتریک سامان نریمان جهان به دست آماده است. در چارچوب یک بازی از هفته هجدهم لیگ دهم، تراکتورسازی موفق شد با گل کرار جاسم، پرسپولیس را پس از ۱۷ سال شکست دهد.[۶۹] خداداد افشاریان داور میدان، این رقابت را سختترین بازی عمرش دانست. کرار، ستاره آن فصل تراکتورسازی در این بازی به دلیل نواخنن سیلی به گوش محسن خانبان کمک داور بازی اخراج شد.[۷۰] اولین برد تراکتور در برابر پرسپولیس و در استادیوم آزادی، در هفته پانزدهم لیگ یازدهم به دست آمدهاست. تراکتورسازی در بازه هفته هجدهم لیگ دهم تا هفته سی و چهارم لیگ دوازدهم، پنج برد متوالی شامل یک برد چهار بر یک در هفته سی و دوم در لیگ یازدهم برابر پرسپولیس به دست آورده است.[۷۱] در ۱۰ بازی آخر دو تیم، تراکتورسازی ۸ بار موفق به شکست پرسپولیس شده است که یک رکورد در فوتبال ایران است چرا که هیچ تیمی موفق به کسب ۸۰ درصد پیروزی در ۱۰ بازی مقابل پرسپولیس نشده است. پرسپولیس از سال ۸۱ به آن سو، موفق به شکست دادن تراکتورسازی در تبریز نشده است.[۷۲]
از سال ۱۳۵۴ دو تیم تراکتورسازی و سپاهان دیدارهای مختلفی با یکدیگر داشتهاند. اولین دیدار بین این دو تیم در تاریخ ۲۶ اردیبهشت ۱۳۵۴ در شهر تبریز و در مسابقات جام تخت جمشید ۱۳۵۴ برگزار شده است که با تساوی ۱–۱ همراه بوده است.[۷۳] دیدار دو تیم تراکتورسازی و سپاهان، دیدار بین پرطرفدارترین تیمهای غیرتهرانی فوتبال ایران میباشد.[۷۴] تراکتورسازی و سپاهان، در سال ۱۳۹۳ یک تفاهم نامه خواهرخواندگی امضاء کردهاند[۷۵] [۷۶].
آمار تیم تراکتور سازی تبریز در برابر رقیبان | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
بازیها | برد تراکتور | تساوی | باخت تراکتور | گل زده | گل خورده | ||||||||
استقلال | ۸ | ۱۱ | ۱۵ | ۳۵ | ۵۵ | ||||||||
پرسپولیس | ۹ | ۱۲ | ۱۵ | ۳۹ | ۵۱ | ||||||||
سپاهان | ۶ | ۹ | ۱۸ | ۲۴ | ۴۳ |
در دهههای ۵۰ تا ۷۰، ماشینسازی رقیب مهمی برای تراکتور بود به طوری که ماشین سازی موفق به کسب ۲۲ برد در برابر ۱۲ برد تراکتور شده بود و ۱۹ بازی این دو تیم به تساوی انجامیده بود. تقابل دو تیم سبز و سرخ تبریزی، شهراورد تبریز را تبدیل به یک بازی مهم و پر هیجان کرده بود ولی این شرایط پس از افول ماشین سازی تغییر کرد. در سالهای اخیر، دو تیم شهرداری و گسترش فولاد به تناوب در بازیهایی کم تماشاگر به مصاف تراکتور رفتهاند[نیازمند منبع].
اولین حضور تراکتورسازی در درسطح اول فوتبال ایران به ۱۳۵۴ باز میگردد، تراکتورسازی در این مسابقات آخر شد. پس از آن تراکتورسازی در اغلب رقابتهای لیگ برتر ایران حضور داشته است با این همه در کسب قهرمانی لیگ ایران، ناکام مانده است. کسب مقام سوم لیگ ۱۳۷۲ به مربیگری واسیلی گوجا، توسط تیمی که در آن سال بازیهای درخشانی انجام داد از بهترین نتایج تراکتورسازی در دههای ۶۰ و ۷۰ به شمار میرود. تراکتورسازی پس از صعود مجدد به لیگ برتر فوتبال ایران، دو بار در سالهای ۹۱ به مربیگری امیر قلعه نوعی و سال ۹۲ به مربیگری تونی اولیویرا تا آستانه قهرمانی لیگ پیش رفت اما در نهایت به نایب قهرمانی رضایت داد.
بازی فوتبال تراکتورسازی تبریز–نفت تهران در چارچوب هفته ۳۰ام لیگ ۹۳–۹۴، در روز جمعه ۲۵ اردیبهشت در ورزشگاه یادگار امام تبریز برگزار شد. هر دو تیم در حالی با ۵۷ امتیاز به مصاف یکدیگر میرفتند که با پیروزی در این مسابقه برای اولین بار قهرمان لیگ برتر میشدند. از سوی دیگر سپاهان ۵۶ امتیازی نیز با تساوی این دو و پیروزی در دیدار سایپا قهرمان لیگ برتر میشد. این بازی در نهایت با تساوی ۳ بر ۳ به پایان رسید و منجر به قهرمانی سپاهان شد.
اتفاقات جنجالی این دیدار بعد اشتباه در یک صحنه مشکوک به پنالتی روی بازیکن تراکتورسازی و اخراج تیموریان توسط داور مسابقه علیرضا فغانی اتفاق افتاد، پس از این اخراج و در حالی که تراکتور ۳ بر ۱ از نفت پیش بود، بازی به تساوی کشید. بعدتر، کارشناسان داوری اعلام کردند که داور در این بازی اشتباهات تاثیرگذاری داشته است [۷۷]. دیگر اتفاق جنجالی این دیدار خوشحالی بازیکنان و برخی از هواداران تراکتور سازی پس از نتیجه بازی بود که بعداً مشخص شد خبری به اشتباه مبنی بر تساوی ۲ بر ۲ سپاهان و سایپا به آنها رسیده است؛[۷۸] آنها قطع خطوط ارتباطی و اشتباهات داوری را عامل قهرمان نشدن خود دانستند.
تراکتورسازی در اولین دوره جام حذفی به فینال رسید، با این وجود ۴ بر ۱ مغلوب ملوان شد. بعد از ۱۸ سال و در سال ۱۳۷۳ تراکتورسازی با راه یافتن به فینال جام حذفی در دو بازی رفت و برگشت مقابل بهمن به میدان رفت. در بازی رفت در تبریز تراکتورسازی با حساب ۱ بر هیچ بهمن را شکست داد، ولی در بازی برگشت با نتیجه ۲ بر صفر مغلوب این تیم شد و از کسب جام باز ماند. در بازی برگشت شبهاتی در مورد اشتباهات داوری، از جمله مردود اعلام شدن یک گل سالم تراکتورسازی وجود داشتند. سرانجام تراکتورسازی پس از گذشت ۱۹ سال از آخرین حضور خود در فینال جام حذفی در مقابل مس کرمان قرار گرفت و با نتیجه ۱ بر صفر با گل سعید دقیقی به برتری رسید و اولین قهرمانی مهم خود را در سال ۱۳۹۳، رقم زد.[۷۹][۸۰]
همچنین ببینید: باشگاه فوتبال تراکتورسازی تبریز در فصل ۹۴–۱۳۹۳
مطابق با آییننامه نقل و انتقالات لیگ برتر در فصل ۹۴–۱۳۹۳، باشگاههای لیگ برتری مجاز به استفاده از ۲۱ بازیکن بزرگسال، ۶ بازیکن زیر ۲۳ سال، ۵ بازیکن زیر ۲۱ سال و ۳ بازیکن زیر ۱۹ سال میباشند. در این میان هر تیم میتواند از ۴ بازیکن خارجی، شامل حداقل یک بازیکن آسیایی، استفاده کند.
فهرست بازیکنان باشگاه فوتبال تراکتورسازی در فصل ۹۵-۱۳۹۴ به شرح زیر است:[۸۱]
|
|
در لیست زیر مربیان تراکتور از سال ۱۳۴۹ تا کنون آورده شدهاست.
|
|
در لیست زیر مدیران باشگاه فرهنگی ورزشی تراکتورسازی تبریز از سال ۱۳۴۹ تا کنون آورده شدهاست.
|
ترتیب | بازیکن | گلها | فصلها |
---|---|---|---|
۱ | ![]() |
۲۶ | ۶ |
۲ | ![]() |
۲۰ | ۲ |
۳ | ![]() |
۱۶ | ۱ |
۴ | ![]() |
۱۴ | ۱ |
۵ | ![]() |
۱۲ | ۲ |
۶ | ![]() |
۱۰ | ۱ |
۷ | ![]() |
۱۰ | ۳ |
۸ | ![]() |
۱۰ | ۳ |
۹ | ![]() |
۹ | ۲ |
۱۰ | ![]() |
۸ | ۱ |
۱۱ | ![]() |
۸ | ۲ |
۱۲ | ![]() |
۸ | ۴ |
۱۳ | ![]() |
۷ | ۱ |
۱۴ | ![]() |
۷ | ۵ |
۱۵ | ![]() |
۶ | ۱ |
۱۶ | ![]() |
۶ | ۲ |
۱۷ | ![]() |
۵ | ۱ |
۱۸ | ![]() |
۵ | ۱ |
۱۹ | ![]() |
۵ | ۱ |
۲۰ | ![]() |
۴ | ۵ |
ترتیب | بازیکن | گلها | فصلها |
---|---|---|---|
۱ | ![]() |
۳ | ۱ |
۲ | ![]() |
۲ | ۱ |
۳ | ![]() |
۱ | ۱ |
![]() |
|||
![]() |
|||
۴ | ![]() |
۱ | ۲ |
![]() |
|||
![]() |
|||
![]() |
جدول زیر تاریخچه دستاوردهای تیم فوتبال تراکتورسازی در مسابقات مختلف را نشان میدهد:
فصل | لیگ | رتبه | جام حذفی | لیگ قهرمانان آسیا | توضیحات |
---|---|---|---|---|---|
۱۳۴۹–۵۰ | لیگ استانی | ۱ام | |||
۱۳۵۰–۵۱ | لیگ استانی | ۱ام | صعود | ||
۱۳۵۱–۵۲ | دسته ۲ | ۳ام | |||
۱۳۵۲–۵۳ | دسته ۲ | ۱ام | صعود | ||
۱۳۵۳–۵۴ | جام تخت جمشید | ۱۶ام | فینال | سقوط | |
۱۳۵۴–۵۵ | دسته ۲ | ۲وم |
۱/۸ پایانی
|
صعود | |
۱۳۵۵–۵۶ | جام تخت جمشید | ۵ام | |||
۱۳۵۶–۵۷ | جام تخت جمشید | مسابقات ناتمام | |||
۱۳۵۷–۵۸ | برگزار نشد | ||||
۱۳۵۸–۵۹ | برگزار نشد | ||||
۱۳۵۹–۶۰ | لیگ برتر تبریز | ۱۰ام | سقوط | ||
۱۳۶۰–۶۱ | لیگ دسته دو تبریز | ۱ام | صعود | ||
۱۳۶۱–۶۲ | لیگ برتر تبریز | ۶ام | |||
۱۳۶۲–۶۳ | لیگ برتر تبریز | ۷ام | |||
۱۳۶۳–۶۴ | لیگ برتر تبریز | ۱ام | |||
۱۳۶۴–۶۵ | لیگ برتر تبریز | ۲وم | |||
۱۳۶۵–۶۶ | لیگ برتر تبریز | ۳ام | |||
۱۳۶۶–۶۷ | لیگ برتر تبریز | ۲وم | |||
۱۳۶۷–۶۸ | لیگ برتر تبریز | ۲وم | |||
۱۳۶۸–۶۹ | لیگ قدس | ۴ام |
۱/۴ پایانی
|
||
۱۳۶۹–۷۰ | برگزار نشد |
۱/۸ پایانی
|
|||
۱۳۷۰–۷۱ | لیگ آزادگان | ۱۰ام | برگزار نشد | ||
۱۳۷۱–۷۲ | لیگ آزادگان | ۳ام | برگزار نشد | ||
۱۳۷۲–۷۳ | لیگ آزادگان | ۸ام | فینال | ||
۱۳۷۳–۷۴ | لیگ آزادگان | ۹ام | دور اول | سقوط | |
۱۳۷۴–۷۵ | دسته ۲ | ۱ام | دور دوم | صعود | |
۱۳۷۵–۷۶ | لیگ آزادگان | ۱۱ام | دور دوم | ||
۱۳۷۶–۷۷ | لیگ آزادگان | ۹ام | برگزار نشد | ||
۱۳۷۷–۷۸ | لیگ آزادگان | ۱۱ام | دور دوم | ||
۱۳۷۸–۷۹ | لیگ آزادگان | ۶ام |
۱/۱۶ پایانی
|
||
۱۳۷۹–۸۰ | لیگ آزادگان | ۱۲ام | دور دوم | ||
۱۳۸۰–۸۱ | لیگ برتر | ۱۴ام | دور سوم | سقوط | |
۱۳۸۱–۸۲ | لیگ آزادگان | ۳ام | دور سوم | ||
۱۳۸۲–۸۳ | لیگ آزادگان | ۸ام | دور سوم | ||
۱۳۸۳–۸۴ | لیگ آزادگان | ۵ام | دور سوم | ||
۸۵–۱۳۸۴ | لیگ آزادگان | ۳ام | دور دوم | ||
۸۶–۱۳۸۵ | لیگ آزادگان | ۱ام | دور دوم | صعود به پلیآف | |
۸۷–۱۳۸۶ | لیگ آزادگان | ۴ام | |||
۸۸–۱۳۸۷ | لیگ آزادگان | ۱ام | صعود | ||
۸۹–۱۳۸۸ | لیگ برتر | ۷ام | دور دوم | ||
۹۰–۱۳۸۹ | لیگ برتر | ۵ام | |||
۹۱–۱۳۹۰ | لیگ برتر | ۲وم | |||
۹۲–۱۳۹۱ | لیگ برتر | ۲وم | |||
۹۳–۱۳۹۲ | لیگ برتر | ۶ام | قهرمان | ||
۹۴–۱۳۹۳ | لیگ برتر | ۲وم |
آمار تیم تراکتور سازی تبریز در دوران حضور در لیگ برتر ایران | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
فصل | سرمربی | بازیها | برد | مساوی | باخت | گل زده | گل خورده | تفاضل گل | امتیاز | رتبه | کارت زرد | کارت قرمز | عنوان فصل |
۱۳۹۳–۹۳ | رسول خطیبی | ||||||||||||
۱۳۹۲–۹۳ | جلالی، غلامرضا باغ آبادی، تونی | ۳۰ | ۱۱ | ۱۳ | ۶ | ۳۹ | ۳۳ | ۶+ | ۴۵ | ۶ | ۴۰ | ۱ | - |
۱۳۹۱–۹۲ | تونی، آذرنیا | ۳۴ | ۱۸ | ۱۱ | ۵ | ۵۵ | ۳۲ | ۲۳+ | ۶۵ | ۲ | ۳۳ | ۲ | نایب قهرمان، پرتماشاگرترین تیم |
۱۳۹۰–۹۱ | قلعهنوعی | ۳۴ | ۱۹ | ۹ | ۶ | ۵۷ | ۳۲ | ۲۵+ | ۶۶ | ۲ | ؟ | ؟ | نایب قهرمان، پرتماشاگرترین تیم |
۱۳۸۹–۹۰ | کمالوند | ۳۴ | ۱۵ | ۱۲ | ۷ | ۴۲ | ۲۹ | ۱۳+ | ۵۷ | ۵ | ۵۲ | ۴ | تیم اخلاق، بهترین خط دفاع، پرتماشاگارترین تیم |
۱۳۸۸–۸۹ | کمالوند | ۳۴ | ۱۱ | ۱۴ | ۹ | ۴۳ | ۴۲ | ۱+ | ۴۷ | ۷ | ؟ | ؟ | پرتماشاگرترین تیم |
۸۱–۱۳۸۰ | وطنخواه، یاوری، شیخلاری | ۲۶ | ۲ | ۹ | ۱۵ | ۱۲ | ۳۶ | ۲۴- | ۱۵ | ۱۴ | ؟ | ؟ | ؟ |
طبق گفته فدراسیون بینالمللی تاریخ و آمار فوتبال اعلام تراکتورسازی از سال ۲۰۱۰ تا الآن توانسته است رتبههای زیر را در جهان کسب کند که بهتر آن رتبه ۲۰۸ جهانی، رتبه ۹ آسیا و رتبه ۲ ایران بوده است.
سال | بهترین رتبه | بدترین رتبه | بیشترین امتیاز | کمترین امتیاز |
---|---|---|---|---|
۲۰۱۰ | ۴۲۳ | ۴۹۰ | ۱۴۴۰ | ۱۴۲۰ |
۲۰۱۱ | ۳۷۱ | ۴۴۹ | ۱۴۵۶ | ۱۴۳۵ |
۲۰۱۲ | ۲۶۹ | ۳۵۳ | ۱۴۹۱ | ۱۴۶۱ |
۲۰۱۳ | ۲۰۸ | ۳۲۸ | ۱۵۱۵ | ۱۴۶۹ |
۲۰۱۴ | ۳۰۶ | ۴۱۱ | ۱۴۸۰ | ۱۴۴۸ |
منبع : فدراسیون بینالمللی تاریخ و آمار فوتبال اعلام
. |
![]() |
|||
نام کامل باشگاه | باشگاه فرهنگی ورزشی پرسپولیس تهران | ||
---|---|---|---|
لقب(ها) | ارتش سرخ[۱] سرخپوشان[۲] قرمزپوشان سرخها[۳] |
||
تاریخ تأسیس | دی ۱۳۴۲[۴] | ||
نام ورزشگاه | ورزشگاه آزادی تهران (گنجایش: حدود ۹۰۰۰۰ نفر[۵]) |
||
مالک | وزارت ورزش و جوانان | ||
مدیرعامل | علیاکبر طاهری (سرپرست) | ||
سرمربی | برانکو ایوانکوویچ[۶] | ||
لیگ | لیگ برتر ایران | ||
۹۳–۱۳۹۲ | نایبقهرمان | ||
|
|||
![]() |
باشگاه فوتبال پرسپولیس تهران باشگاه فوتبالی ایرانی است که در سال ۱۳۴۲ در شهر تهران، پایتخت ایران بنیادگذاری شده[۷] و از باشگاههای زیر مجموعه باشگاه فرهنگی ورزشی پرسپولیس تهران است.
پرسپولیس در جام خلیج فارس بازی میکند و پس از سال ۱۳۴۷، در تمامی ادوار برگزارشده در بالاترین سطح لیگ فوتبال ایران حضور داشتهاست.[۸] این باشگاه پرافتخارترین[۹][۱۰] و پرهوادارترین[۱۱] باشگاه فوتبال در ایران است و شهرآورد این تیم با استقلال، مهمترین بازی باشگاهی در ایران است. همچنین طبق گزارش کنفدراسیون فوتبال آسیا، پرسپولیس به عنوان پرهوادارترین تیم فوتبال آسیا شناخته شده است و پس از آن دالیان چین و الهلال عربستان در رتبههای بعدی قرار دارند.[۱۲][۱۳] شبکه ورزشی «ایاسپیان» در سال ۲۰۱۲، نیز در گزارشی از باشگاههای پرهوادار آسیا، این باشگاه را بالاتر از دیگر باشگاههای آسیایی، پرهوادارترین باشگاه فوتبال آسیا معرفی کرد.[۱۴]
پرسپولیس از آغاز تاریخ خود، ۹ بار در بالاترین دسته لیگ فوتبال ایران به قهرمانی رسیده (یک جام منطقهای، ۲ جام تخت جمشید، ۴ جام آزادگان و ۲ جام خلیج فارس) و از این جهت رکورددار است. ۵ بار قهرمانی در جام حذفی ایران و یک قهرمانی در جام برندگان جام آسیا از دیگر قهرمانیهای مهم پرسپولیساند. علی دایی، مهدی مهدوی کیا و علی کریمی سه تن از بازیکنان پرسپولیسی هستند که تاکنون بازیکن فوتبال سال آسیا شدهاند.[۱۵]
فدراسیون بینالمللی تاریخ و آمار فوتبال این باشگاه را در رده چهارم برترین باشگاههای فوتبال آسیا در قرن بیستم اعلام کردهاست.[۱۶]
تاریخچه
بازیکنان آغازگر نخستین بازی رسمی باشگاه پرسپولیس (پس از پیوستن شاهینیها) برابر تاج در روز ۱۶ فروردین ۱۳۴۷ در ورزشگاه امجدیه.[۱۷] مربی پرسپولیس پرویز دهداری بود.[۱۸] |
باشگاه ورزشی پرسپولیس متعلق به «شرکت سی. آر. سی» در دی ماه سال ۱۳۴۲ به دست علی عبدُه در اوین و جاده قدیم شمیرانات بنیانگذاری شد. باشگاه اصلاً در بولینگ و چند ورزش دیگر فعال بود (بولینگ عبده) و یک تیم فوتبال در دسته دوم تهران داشت.[۲۰][۱۲][۲۱][۲۲] در آن سو، و در تاریخ ۱۸ تیر ۱۳۴۶؛ باشگاه شاهین که در دهه ۱۳۴۰ بازیکنان زیادی در تیم ملی ایران داشت و در میان مردم محبوب بود، به دستور سازمان ورزش و تفریحات ایران رسماً منحل شد.[۲۳][۲۴] با رایزنیهای عبده با پرویز دهداری (مربی شاهین) و مسعود برومند (سرپرست شاهین)، بیشتر بازیکنان باشگاه شاهین به پرسپولیس پیوستند و باعث شهرت و محبوبیت آن شدند.[۱۲][۲۱][۲۴][۲۵] دهداری مربی و برومند سرپرست پرسپولیس شدند و باشگاه توانست در مسابقات ردهبندی دستههای کشور در گروه خود اول شود و به بالاترین دسته لیگ فوتبال ایران راه یابد.[۱۲] آنها در مسابقات قهرمانی آسیا (مسابقاتی که میان تیمهای ایرانی برای شرکت در جام باشگاههای آسیا برگزار شد) نیز قهرمان شدند و به عنوان نخستین نماینده ایران به جام باشگاههای آسیا رفتند.[۱۲][۲۶][۲۷]
در سال ۱۳۴۸، محمود خیامی، مدیر کارخانه ایران ناسیونال که از هواداران شاهین بود تصمیم گرفت برای تبلیغ خودروی تازهتولید پیکان از بازیکنان پرسپولیس استفاده کند[۱۲] و پس از امضای پروتکل همکاری با عبده[۲۵] بازیکنان پرسپولیس به شکل دستهجمعی به باشگاه پیکان کوچیدند[۲۸] و با این تیم موفق به کسب مقام قهرمانی در جام جام باشگاههای تهران ۱۳۴۸ شدند، در حالی که پرسپولیس در جایگاه یازدهم قرار گرفت.[۲۹] یک سال بعد بازیکنان به پرسپولیس بازگشتند و تحت رهبری حسین فکری،[۲۵] پس از تاج در جای دوم جام باشگاههای تهران ۱۳۴۹ قرار گرفتند.[۳۰] در همین سال دست پرسپولیس از جام منطقهای هم کوتاه ماند.[۳۱]
در سال ۱۳۵۰، پرسپولیس تحت مربیگری آلن راجرز[۲۵] در دومین دوره جام منطقهای به قهرمانی رسید. یک سال بعد، عبده اعلام کرد باشگاه پرسپولیس حرفهای است[۳۲][۲۸] و بازیکنانش فقط در بازیهای حرفهای شرکت خواهند کرد؛ بنابراین بازیکنان به دو دسته تقسیم شدند و عدهای در تیم حرفهای و عدهای در تیم آماتور عضویت یافتند.[۳۳] در آن سال مسابقات فوتبال کشوری در ایران برگزار نگردید، و پرسپولیس که در جام باشگاههای تهران ۱۳۵۱ با تیم آماتورهایش شرکت کردهبود، در میان ۱۶ تیم در جای یازدهم قرار گرفت.[۳۴] در آن دوره پرسپولیس در ورزشگاه اختصاصی خود موسوم به ورزشگاه آپادانا[۳۵] تمرین میکرد و عبده برای فعال نگهداشتن تیم اصلی، باشگاههای صاحبنامی همچون سائوپائولو و چلسی را برای بازی دوستانه به تهران آورد.[۳۳] اما در سال ۱۳۵۲ به دلیل عدم وجود زیرساختهای فوتبال حرفهای در ایران[۱۲] و اعتراض خسروانی به آتابای، رئیس وقت فدراسیون فوتبال ایران[۳۳] عبده پس از فروش ورزشگاه باشگاه فعالیت حرفهای پرسپولیس را منحل کرد.[۳۲][۲۱][۳۵]
پرسپولیس در این سالها، کمکم از مکتب شاهین فاصله گرفت.[۱۲]
جام تخت جمشید در سال ۱۳۵۲ بازگشایی شد. در ۵ دورهای که از این جام برگزار شد، پرسپولیس همواره از بهترین تیمها بود و به ۲ قهرمانی (۱۳۵۲ و ۱۳۵۴) و ۳ نایبقهرمانی (۱۳۵۳، ۱۳۵۵ و ۱۳۵۶) رسید.[۱۲][۳۶][۲۵] جام تخت جمشید ۱۳۵۷ نیز در حال انجام بود که با رویدادن انقلاب نیمهکاره ماند. پرسپولیس در این جام با یک امتیاز کمتر از شهباز دوم بود.[۳۷] پرسپولیس تا پایان جام تخت جمشید پرافتخارترین باشگاه فوتبال ایران بود.[۱۲]
پس از انقلاب، باشگاه تحت تأثیر آن قرار گرفت و لیگ کشوری فوتبال ایران منحل شد.[۱۹] بسیاری از بازیکنان تیم عوض شدند،[۱۲][۳۸] اما توانستند در جام شهید اسپندی (۱۳۵۸) قهرمان شوند.[۲۵] با آغاز جنگ ایران و عراق و دهه ۱۳۶۰، لیگ فوتبال سراسری ایران همچنان تعطیل بود (تا سال ۱۳۶۸ که جام قدس برگزار گردید) و پرسپولیس تنها در جام باشگاههای تهران شرکت میکرد.[۲۸] این باشگاه در ۱۰ دوره برگزاری این جام در دهه ۶۰، به ۷ قهرمانی و ۲ نایبقهرمانی دست یافت.[۳۲][۳۹] در سال ۱۳۶۶، پرسپولیس در کنار قهرمانی در جام حذفی تهران و جام باشگاههای تهران، موفق به کسب اولین قهرمانی خود در جام حذفی ایران هم شد تا در یک سال ۳ جام بگیرد.[۲۵]
دهه ۱۳۷۰، برای باشگاه موفقیتآمیز بود و با یک قهرمانی در جام برندگان جام آسیا[۴۰] آغاز شد. پرسپولیس در ۱۰ دوره جام آزادگان شرکت کرد و به ۴ قهرمانی و ۳ نایبقهرمانی دستیافت.[۳۲][۴۱] این باشگاه در این سالها از پایههای اصلی تیم ملی فوتبال ایران بود،[۴۲] تا جایی که در جام جهانی ۱۹۹۸ فرانسه ۹ نفر از ۲۲ بازیکن ایران در آن زمان عضو این تیم بودند.[۴۳] پرسپولیس در این دهه به ۲ قهرمانی جام حذفی و ۳ بار سومی جام باشگاههای آسیا نیز دست یافت.[۳۲][۲۶]
با آغاز دهه ۱۳۸۰، لیگ برتر فوتبال ایران راهاندازی شد و پرسپولیس در نخستین دوره آن قهرمان شد.[۴۴][۴۵] فصل بعد، پرسپولیس از نخستین دوره لیگ قهرمانان آسیا حذف شد[۴۶] و در لیگ نتایج خوبی نگرفت. این سالها آغاز دورانی بود که سالنامه رسمی باشگاه آن را «دوران جدال با بحران» نامیدهاست، تا جایی که پرسپولیس حتی مقام ۹ام لیگ را هم تجربه کرد.[۲۵] دو فصل بعد، پرسپولیس پس از ۶ سال دوری از جام در جام خلیج فارس ۸۷–۱۳۸۶ به قهرمانی رسید[۴۷] و این دهه را با دو قهرمانی متوالی در جام حذفی (۸۹–۱۳۸۸ و ۹۰–۱۳۸۹) به پایان برد.[۴۸]
پرسپولیس یک واژهٔ یونانی به معنای شهر پارسی است که از دو واژهٔ «پرسه» (به یونانی: Πέρσης) به معنای پارسی و «پولیس» (به یونانی: Πόλις) به معنای شهر تشکیل شدهاست. یونانیان باستان به پارسه یا تخت جمشید، پایتخت دودمان هخامنشیان، پرسپولیس میگفتند.[۴۹]
پس از انقلاب و در سال ۱۳۶۰، سازمان تربیت بدنی نام بولینگ عبده را به مجموعه ورزشی شهید چمران تغییر داد و قرار شد پرسپولیس از سال ۱۳۶۱، با نام دیگری فعالیت کند.[۵۰] بازیکنان در اعتراض به این تصمیم، در بازی با هما در جام باشگاههای تهران حاضر نشدند و قهرمانی این مسابقات را از دست دادند.[۳۸][۵۰]
در دی ۱۳۶۵، پرسپولیس تحت پوشش بنیاد مستضعفان انقلاب اسلامی قرار گرفت. بنیاد مستضعفان تصمیم گرفت نام تیم را به «آزادی» تغییر دهد. بازیکنان با این تغییر نام موافق نبودند.[۵۰] در ۲۷ بهمن ۱۳۶۵، نام باشگاه رسماً به «پیروزی» تغییر یافت. اداره کل تربیت بدنی استان تهران در اطلاعیهای اعلام کرد که «این تغییر نام به پیشنهاد بازیکنان صورت گرفتهاست.»[۵۱] با این وجود، رسانهها و مردم ایران بیشتر نام پرسپولیس را به کار میبردند.[۵۰]
مدتها بر سر قانونی بودن استفاده از نام پرسپولیس یا پیروزی بحثهایی بر سر زبانها بود تا اینکه سرانجام در ۲۲ فروردین ۱۳۹۱، محمد رویانیان، مدیرعامل وقت باشگاه پرسپولیس، از رأی قطعی دادگاه برای بازگشت برند پرسپولیس خبر داد. از این رو برای همیشه نام پیروزی از داخل پرانتز جلوی نام پرسپولیس برداشته شد.[۵۲]
در آگهی ثبت نشانوارهای که شرکت فرهنگی ورزشی پرسپولیس در سال ۱۳۷۰ به ثبت رسانده، این توضیح آمدهاست: «کلمه پرسپولیس و علامت فانتزی. تصویر جامی که از دو طرف با دو سر اسب هخامنشی تلاقی دارد.»[۵۳]
رنگ قرمز یکی از مهمترین نمادهای باشگاه فوتبال پرسپولیس به شمار میآید. به جز فصل ۸۶–۱۳۸۵ و چند بازی لیگ قهرمانان آسیا ۲۰۰۹ که بازیکنان پرسپولیس لباسهای راهراه سفید و قرمز پوشیدند،[۵۴][۵۵] از آغاز همواره رنگ اصلی پیراهن پرسپولیس قرمز بودهاست. از این رو آنان را «ارتش سرخ»[۱] و «سرخپوشان»[۲] مینامند.
نشانواره پیش از انقلاب
پرسپولیس به عنوان یک باشگاه فوتبال، کاملاً در میان مردم ایران شناختهشدهاست.[۲۰] عادل فردوسیپور در مجله ورلدساکر در این باره مینویسد: «نخستین پرسشی که هواداران فوتبال در ایران از یکدیگر میپرسند این است که قرمز هستی یا آبی؟»[۷] رسانههای ایران به شدت اخبار این باشگاه را پوشش میدهند و «حاشیه» های زیادی پیرامون افراد حاضر در باشگاهاست.[۵۶] افکار عمومی ایران امروز نیز همانند دیگر جوامع،[۵۶][۵۷] تحت تأثیر این رسانههای ورزشی قرار دارند.[۵۸][۵۹] در چند سال اخیر بیش از ۵۰ وبگاه در فضای اینترنت با نام پرسپولیس وجودداشتهاست. برخی از این وبگاهای هواداری و خبری، خود را «سایت کانون هواداران پرسپولیس» و یا «سایتی رسمی» معرفی میکنند. دستهای از این وبگاهها که خط مشی حمایتی یا مخالفتی با گروه یا اشخاص خاصی دارند، منتسب به لیدرها و افراد نزدیک به اشخاص مرتبط با باشگاه دانسته میشوند.[۶۰]
در پی پوشش گسترده اخبار باشگاه و شعارهای خاص روی سکوهای ورزشگاه،[۶۱] در سالهای اخیر امنیت شغلی مدیران عامل و مربیان این باشگاه همواره در خطر قرار داشتهاست.[۵۶] جان دیوردن، نویسنده وبگاه گل در گزارشی با نام «تردید آسیا: آیا مربیگری پرسپولیس بزرگترین و دشوارترین کار در فوتبال آسیا است؟»، جو رسانهها را «جانوری ترسناک» و مربیگری این تیم را «شغلی پرفشار» توصیف میکند.[۵۶]
در فصل ۸۷–۱۳۸۶ که به قهرمانی پرسپولیس در جام خلیج فارس منتهی شد، فیلم مستندی با نام مردان پرسپولیس دربارهٔ این باشگاه ساختهشد. قرار بود قسمت دوم این فیلم در سال بعد ساخته شود که با مخالفت داریوش مصطفوی، مدیرعامل آن زمان پرسپولیس این فیلم ساختهنشد.[۶۲] سانسور و کیفیت پائین ساخت این فیلم با انتقادهایی همراه بود.[۶۳]
همچنین در دهههای ۱۳۴۰، (عزیز اصلی) ۱۳۵۰ (محراب شاهرخی) و ۱۳۷۰ (احمدرضا عابدزاده، علی پروین، حمید استیلی و افشین پیروانی) نیز شماری از بازیکنان این باشگاه در فیلمهای سینمای ایران به بازیگری پرداختند.[۶۴]
در سال ۱۳۸۸، پرسپولیس به عنوان نخستین باشگاه ایرانی ساخت سرود رسمیاش را با همکاری داریوش خواجهنوری، خواننده و گیتاریست ایرانی آغاز کرد.[۶۵] این ترانه «آهنگ سرخ» نام دارد و بازیکنان سابق باشگاه آن را خواندهاند.[۶۶] پیش از این نیز خوانندگانی مانند فرزین برای پرسپولیس خواندهبودند.[۶۵] قاسم افشار نیز در دهه ۷۰ آلبومی با نام «قرمزته» منتشر کردهبود.[۶۷]
پیش از شکلگیری پرسپولیس، خاستگاه آن یعنی شاهین درگیر جریانات سیاسی شدهبود و سیاست میراث پرسپولیس از شاهین بود.[۲۴] مردم کوچه و خیابان، شاهین را مرکز جریان ضدشاهنشاهی میدانستند[۲۴] و اکثر هواداران شاهین از مخالفان شاه بودند.[۶۸] جریانات سیاسی و نفوذ پرویز خسروانی باعث انحلال شاهین شد.[۲۴][۱۹]
پس از انحلال شاهین، هوادارانش به جهت حضور بازیکنان شاهین در پرسپولیس، از سال ۱۳۴۷ به این تیم گرویدند و تا سال ۱۳۵۷، سکوهای پرسپولیس، کمابیش جایگاه مخالفان شاه محسوب میشد.[۲۴] تاج که نماد حکومت شاهنشاهی محسوب میشد[۲۴] نیز در تقابل و رقابت با این پرسپولیس قرار گرفت.[۱۹]
به جز علی عبده، ارتشبد محمد خاتم (فرمانده نیروی هوایی شاهنشاهی ایران) و فاطمه پهلوی، عضوی از خانواده سلطنتی ایران نیز به پرسپولیس نزدیک بودند و کماکان رابطه خوبی با پرویز خسروانی نداشتند.[۲۴] بنابراین پرسپولیس جایگاه مناسبی برای مخالفان بود چرا که مانند شاهین «ظاهر مخالف» نداشت.[۲۴] عبده نزد خانواده شاه محبوبیت داشت، چنانچه افتتاح طبقه دوم بولینگ عبده توسط محمدرضا و فرح پهلوی انجام شد؛ اما پس از سال ۱۳۵۴ و درگذشت خاتم، روابط عبده با فاطمه پهلوی و دربار رو به تیرگی گرایید.[۲۴]
پس از انقلاب، پرسپولیس به مانند تاج، در دست انقلابیون قرار گرفت، ملی شد و تغییر نام داد؛[۱۹] و سپس تحت نظر بنیاد مستضعفان قرار گرفت.[۲۴] به نوشته هوشنگ شهابی در دانشنامه ایرانیکا، حکومت جدید پس از انقلاب دل خوشی از فوتبال نداشت و مخالفان شاه معتقد بودند که او برای دور نگهداشتن جوانان از سیاست، تب فوتبال را در جامعه رواج میدادهاست.[۱۹] در دهه ۶۰ تقابل فوتبال و سیاست بارها منجر به تحریک تماشاگران و سکوهای پرسپولیس شد[۲۴][۱۹] و این مهر تأئیدی بود بر دیدگاه حکومت که تب فوتبال بر ضد انقلاب است.[۱۹] در این دهه محمد دادکان و محمدحسن انصاریفرد از جمله بازیکنان پرسپولیس بودند که در دوران بازیگری خود وارد جریانات سیاسی شدند.[۲۴]
به طور کلی (و به شکل خاص در باشگاه استقلال) اولین جرقه ورود سیاسیون و سیاست به فوتبال در سال ۱۳۶۹ زدهشد.[۲۴] سیاست در قبال فوتبال آرامتر شد و پوشش تلویزیونی مسابقات افزایش یافت.[۱۹] پرسپولیس و استقلال در این دهه درگیر جناحبندیهای سیاسی شدند اما تا پیش از دوم خرداد جناحبندیهای آنان تقریباً نامشخص بود.[۲۴]
در سال ۱۳۷۲ به اصرار حسن غفوریفرد، پرسپولیس زیر نظر فردی از کابینه هاشمی رفسنجانی (حسین محلوجی) قرار گرفت.[۲۴]
در انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۷۶ علیرغم انتظارات، امیر عابدینی، مدیرعامل وقت پرسپولیس و جمعی از بازیکنان در اقدامی از علیاکبر ناطقنوری حمایت کردند و در آن سو علی فتحاللهزاده، مدیرعامل وقت استقلال به همراه بازیکنان و مربیان در نامهای سرگشاده به حمایت از محمد خاتمی پرداختند. این آخرین باری بود که دو باشگاه بدین شکل علنی و صریح موضعگیری سیاسی کردند.[۲۴]
دو سال بعد، در ۲۰ تیر ۱۳۷۸ یعنی دو روز پس از واقعه کوی دانشگاه، در حالی که جامعه هنوز دچار التهاب بود و «با وجود شایعات و مشکلات، در فضایی نهچندان دلچسب و گرم»،[۶۹] بازی سنتی پرسپولیس–استقلال در فینال جام حذفی با آرامش برگزار شد و علیرغم تلاشهای انجامشده برای تحریک تماشاگران، هیچ شعار سیاسی شنیده نشد.[۲۴]
پس از آن که در سال ۱۳۸۰، رای دادگاه به تعلق پرسپولیس به دولت صادر شد، محسن مهرعلیزاده، رئیس وقت سازمان تربیت بدنی تلاش کرد که در ترکیب هیئت مدیره پرسپولیس از افراد متمایل به اصلاحطلبی استفاده نماید.[۲۴] پس از آغاز دوران ریاست جمهوری محمود احمدینژاد و برگزاری انتخابات شورای اسلامی شهر تهران، یاران احمدینژاد توافق کردند تا پرسپولیس زیر نظر شهرداری تهران به کار خود ادامه دهد.[۲۴]
باشگاه پرسپولیس ورزشگاه خانگی اختصاصی ندارد و برای بازیهای خانگی خود ورزشگاه آزادی تهران را اجاره میکند.[۷۰][۷۱] تیم ملی فوتبال ایران و استقلال تهران نیز در همین ورزشگاه به میدان میروند.
در پی بازسازی چمن ورزشگاه آزادی در فصل ۸۲–۸۱، پرسپولیس بازیهای خانگی خود را در ورزشگاه تختی برگزار کرد.[۷۲]
پرسپولیس پیش از ساخته شدن ورزشگاه آزادی، بازیهای خود را در ورزشگاه امجدیه برگزار میکرد و در آغاز بنیادگذاری ورزشگاهی مجهز به استخر، زمین ژیمناستیک و بولینگ در مجموعه بولینگ عبده در اختیار داشت. این مجموعه در مرداد ۱۳۵۷ دچار آتشسوزی شد.[۳۸]
البته پرسپولیس پیشتر ورزشگاه اختصاصی در اختیار داشتهاست. در اوایل دهه ۱۳۵۰، عبده در شهرک اکباتان زمینی را خریداری کردهبود و در آن یک ورزشگاه فوتبال با نام ورزشگاه آپادانا بر پا کرد. پرسپولیس به دلیل کمبود امکانات برای هوادارانش و همکاری نکردن دیگر باشگاهها، تنها یک بازی در ورزشگاه آپادانا انجام داد و پس از آن، از آپادانا به عنوان زمین تمرین بهره گرفت. همچنین به دلیل نبود پشتیبانی دیگر باشگاههای فوتبال ایران از حرفهای شدن باشگاه پرسپولیس، عبده در سال ۱۳۵۲ ورزشگاه آپادانا را به ارزش ۲۰۰٬۰۰۰ تومان به باشگاه راهآهن فروخت. ورزشگاه آپادانا امروز ورزشگاه راهآهن نامیده میشود و در همسایگی ورزشگاه شهید دستگردی جای دارد. پس از انقلاب، در سال ۱۳۵۹ بنیاد مستضعفان و جانبازان داراییهای این باشگاه را به سود خود مصادره کرد.[۳۵][۳۸]
در روزهای پایانی سال ۱۳۸۴، وبگاه رسمی باشگاه خبرهایی دربارهٔ این که پرسپولیس «ورزشگاه شهر قدس» را خریدهاست، منتشر کرد؛[۷۳] اما این ماجرا به علت مشکلات مالی و حقوقی باشگاه پایان یافت و به ثمر نرسید.[۷۴]
پیش از انقلاب، زمینهای تمرین پرسپولیس ورزشگاه آپادانا[۳۵] و بولینگ عبده[۳۸] بود. وقتی بولینگ عبده مصادره شد پرسپولیس در تپههای داوودیه تمرین میکرد.[۳۸]
در سالیان اخیر، تمرینات تیم اصلی بیشتر در ورزشگاه کارگران انجام میشد.[۷۵] در شهریور ۱۳۸۷، پس از انتقال باشگاه راهآهن به شهرری، پرسپولیس ورزشگاه راهآهن را به ارزش ۱۵۰ میلیون تومان برای یک سال اجاره کرد و پس از ۳۵ سال به ورزشگاه خانگی دیرین خود در شهرک اکباتان بازگشت.[۷۶][۷۷] هماکنون تیم اصلی پرسپولیس در ورزشگاه شهید درفشیفر تمرین میکند.[۷۸] تیمهای پایه نیز در ورزشگاه امام رضا تمرین و بازی میکنند.[۳۲][۷۹] در تیر ۱۳۹۲ آکادمی باشگاه پرسپولیس نیز در ورزشگاه امام رضا راهاندازی شد.[۸۰]
پرسپولیس باشگاه پرهواداری است.[۲۰][۷] بر پایه نظرسنجیهای انجام شده باشگاه پرسپولیس به عنوان پرهوادارترین باشگاه فوتبال ایران معرفی شدهاست.[۱۱] و بنا بر اعلام وبگاه رسمی، باشگاه برای هوادارانش ارزش بسیاری قائل است.[۸۱] با این که باشگاه پرسپولیس در تهران قرار دارد، در سراسر ایران هوادار دارد و در بازیهای خارج از خانه نیز عده زیادی برای تشویق آنها به ورزشگاه میروند.[۲۰][۷] این باشگاه در امارات متحده عربی[۸۲] و قطر[۸۳] نیز هوادارانی دارد. عادل فردوسیپور در مجله ورلدساکر مینویسد: «پرسپولیس با بیش از ۳۰ میلیون هوادار به عنوان محبوبترین باشگاه آسیا شناخته میشود.»[۷] بنا بر نوشته همشهریآنلاین، کنفدراسیون فوتبال آسیا در فهرستی پرسپولیس را بالاتر از الهلال عربستان و دالیان چین پرهوادارترین باشگاه آسیا معرفی کردهبود.[۱۲] همچنین، این باشگاه رکورد پرتماشاگرترین بازی لیگ قهرمانان آسیا را با ۹۶٫۲۰۰ نفر تماشاگر در سال ۲۰۱۲ و در بازی با الغرافه قطر، در اختیار دارد.[۸۴]رکورد قبلی پرتماشاگرترین بازی لیگ قهرمانان آسیا نیز مربوط به بازی پرسپولیس و بنیادکار ازبکستان با حضور ۹۵٬۲۲۵ نفر در سال ۲۰۰۹ میباشد که در اختیار پرسپولیس بوده است.
بازی میان پرسپولیس و استقلال، دو باشگاه پرهوادار و پرافتخار ایران، مهمترین مسابقهٔ باشگاهی فوتبال در ایران است.[۷] رکورد بیشترین گل زده و شکست ناپذیری (شش بازی رسمی) در داربی تهران در اختیار تیم پرسپولیس تهران است. همچنین نخستین بازی دو تیم در روز ۱۶ فروردین ۱۳۴۷، نخستین بازی رسمی پرسپولیس بود که با نتیجهٔ بدون گل پایان یافت.[۸۵] فردای آن روز، روزنامه کیهان ورزشی (مهمترین روزنامه ورزشی آن زمان) روی جلد خود هیچ چیز از بازی ننوشت و تیتری از فوتبال دخترها داشت.[۸۶] بر خلاف گذشته، امروزه این بازی همواره با حساسیت بالا و تماشاگران زیاد همراهاست و برگزاری آن بازتابهای زیادی در ایران دارد.[۷][۸۷] معمولاً این بازی را حدود ۱۰۰٫۰۰۰ نفر در ورزشگاه آزادی تهران تماشا میکنند.[۷] این شهرآورد گاهی به خشونت میان بازیکنان، و درگیری میان هواداران میانجامد و هولیگانها به ناوگان حمل و نقل عمومی از جمله اتوبوسها آسیب میزنند.[۸۷][۸۸] مجله ورلدساکر در شماره ژوئیه ۲۰۰۸ خود، فهرستی از ۵۰ شهرآورد دنیا منتشر کرد؛ و شهرآورد تهران را در رتبه ۱ام آسیا و ۲۲وم جهان قرار داد.[۸۹]
با این که پرسپولیس و سپاهان هر دو ریشه در باشگاه فوتبال شاهین دارند، در گذشته بازی این دو هماوردی محسوب نمیشد. با آغاز جام خلیج فارس و قهرمانی باشگاههای اصفهانی در جامهای فوتبال ایران، به اهمیت بازیهای رودرروی باشگاههای اصفهان و تهران افزودهشد. پس از نبرد قهرمانی پرسپولیس و سپاهان در جام حذفی ۸۵-۱۳۸۴ و لیگ برتر ۸۷–۱۳۸۶، این حساسیت و اهمیت دوچندان شد، به گونهای که هماکنون این هماوردی از مهمترین بازیهای دو باشگاه در هر فصل است.[۹۰][۹۱]
جدول زیر عملکرد کلی پرسپولیس از آغاز لیگ برتر را نشان میدهد.
فصل | رتبه در لیگ | جام حذفی | لیگ قهرمانان آسیا |
---|---|---|---|
۱۳۸۰–۸۱ | ۱ | ۱/۴ پایانی | — |
۱۳۸۱–۸۲ | ۳ | ۱/۸ پایانی | دور گروهی |
۱۳۸۲–۸۳ | ۵ | ۱/۸ پایانی | — |
۱۳۸۳–۸۴ | ۴ | ۱/۸ پایانی | |
۱۳۸۴–۸۵ | ۹ | نایبقهرمان | |
۱۳۸۵–۸۶ | ۳ | نیمهپایانی | |
۱۳۸۶–۸۷ | ۱ | ۱/۸ پایانی | |
۱۳۸۷–۸۸ | ۵ |
۱/۴ پایانی
|
۱/۱۶ پایانی
|
۱۳۸۸–۸۹ | ۴ | قهرمان | دور گروهی |
۱۳۸۹–۹۰ | ۴ | قهرمان | |
۱۳۹۰–۹۱ | ۱۲ |
۱/۴ نهایی
|
۱/۱۶ پایانی
|
۱۳۹۱–۹۲ | ۷ | نایبقهرمان | — |
۱۳۹۲–۹۳ | ۲ |
۱/۴ پایانی
|
|
۱۳۹۳–۹۴ | ۸ |
نیمه نهایی
|
۱/۱۶ پایانی
|
پرسپولیس در ردههای سنی امید، جوانان، نوجوانان و نونهالان تیم دارد.[۳۲][۹۲]
پرسپولیس پیش از انقلاب تیم زنان داشت. آنها پس از تاج و به همراه دیهیم و عقاب از پیشگامان فوتبال زنان در ایران بودند.[۹۳] در تابستان ۱۳۸۷، رئیس کمیته بانوان فدراسیون فوتبال ایران از این باشگاه درخواست کرد تا در لیگ شرکت کند.[۹۴] در اواخر همان سال، پرسپولیس امتیاز تیم زنان پیکان را در اختیار گرفت و در لیگ شرکت کرد.[۹۵]
پرسپولیس پیش از انقلاب تیم آماتورها داشت. در جام باشگاههای تهران ۱۳۵۱، پرسپولیس رسماً با تیم آماتورهایش در جام شرکت کرد.[۳۴] مهدی عسگرخانی، دروازبان آماتورهای پرسپولیس برجستهترین بازیکن آن تیم بود که بعداً به تیم اصلی رسید، به ابومسلم فروختهشد و به تیم ملی ایران نیز دعوت شد.[۲۵] در روز ۲۸ شهریور ۱۳۸۵، محمدحسن انصاریفرد مدیرعامل وقت پرسپولیس با مدیرعامل باشگاه فوتبال سرخپوشان دلوار افزار توافقنامهای امضاء کرد که بنابر آن، تیم فوتبال سرخپوشان تیم دوم پرسپولیس میشد.[۳۲][۹۶] پس از پایان آن فصل بهادر عبدی[۹۷] و فرهاد خیرخواه،[۹۸] (آقایگل دسته یک) که در سرخپوشان بازی میکردند به پرسپولیس پیوستند. پس از تغییر مدیرعامل پرسپولیس رابطهٔ دو باشگاه کمرنگ شد و باشگاه پرسپولیس به برخی تعهدات خود عمل نکرد.[۹۹] در آبان ۱۳۸۷ امتیاز باشگاه سرخپوشان به باشگاه دیهیم اهواز واگذار شد.[۱۰۰] پس از آن پرسپولیس تا حدود یک سال تیم دومی نداشت،[۱۰۱] اما در آبان ۱۳۸۸ تیم ب پرسپولیس راهاندازی شد.[۱۰۲][۱۰۳] این تیم در روزهای پایانی سال ۱۳۹۰ قهرمان مسابقات حذفی باشگاههای تهران شد.[۱۰۴]
![]() |
سرمربی |
![]() |
مربی |
![]() |
مربی دروازبانها |
![]() |
سرپرست |
![]() |
سرمربی |
![]() |
مربی |
![]() |
مربی دروازبانها |
![]() |
سرپرست |
|
|
برای دیدن نام تمام بازیکنان باشگاه که در ویکیپدیای فارسی مقاله دارند، رده:بازیکنان باشگاه پرسپولیس را ببینید.
|
|
|
فهرست ده گلزن برتر تاریخ پرسپولیس:[۱۰۶][۱۰۷]
# | نام | ملیت | دوران بازی در پرسپولیس |
تعداد گل |
---|---|---|---|---|
فرشاد پیوس | ![]() |
۱۳۶۴–۱۳۷۶ | ۱۵۳ | |
علی پروین | ![]() |
۱۳۴۹–۱۳۶۶ | ۹۵ | |
صفر ایرانپاک | ![]() |
۱۳۴۹–۱۳۵۹ | ۷۴ | |
ناصر محمدخانی | ![]() |
۱۳۶۰–۱۳۷۲ | ۵۹ | |
علی دایی | ![]() |
۱۳۷۳–۱۳۸۳ | ۴۳ | |
کریم باقری | ![]() |
۱۳۷۵–۱۳۸۹ | ۴۳ | |
مجتبی محرمی | ![]() |
۱۳۶۷–۱۳۷۶ | ۴۱ | |
محمد نوری | ![]() |
۱۳۸۹– | ۴۱ | |
محمود خوردبین | ![]() |
۱۳۴۷–۱۳۵۹ | ۴۰ | |
ادموند بزیک | ![]() |
۱۳۷۵–۱۳۸۰ | ۴۰ |
![]() |
سرمربی |
![]() |
مربی |
![]() |
مربی |
![]() |
مربی |
![]() |
مربی دروازبانها |
تایهو میر | مربی بدنسازی |
![]() |
آنالیزور |
![]() |
سرپرست |
|
|
|
|
تا ۲۶ خرداد ۱۳۹۴[۱۰۸]
جعفر کاشانی | عضو و رئیس هیئتمدیره |
حسین عبدی | عضو و سخنگو هیئتمدیره |
محمدرضا زادمهر | عضو هیئتمدیره |
علیاکبر طاهری | عضو هیئتمدیره |
حمیدرضا گرشاسبی | عضو هیئتمدیره |
* قهرمانی دوگانه: لیگ و جام حذفی
باشگاههای فوتبال ایران، از جمله پرسپولیس در درآمدزایی حرفهای نیستند.[۱۲۰] هماکنون بیشتر منابع مالی باشگاه پرسپولیس توسط مالک باشگاه، سازمان تربیت بدنی تأمین میشود.[۱۲۱] کمکهای بلاعوض هواداران ثروتمند،[۳۲][۱۲۲] فروش بازیکن،[۲۵] بازیهای بینالمللی[۳۲][۱۲۳] و حامیان مالی[۲۵] از دیگر منابع مالی مهم باشگاه هستند. به طور مثال، مبلغ قرارداد پرسپولیس با ماری براون، ۳ میلیارد تومان بودهاست.[۱۲۴] در سال ۱۳۸۳، باشگاه پرسپولیس با مشارکت شرکت اتریشی آسپا در تولید نوشابه «پرس پاور» با برند خود به فعالیت اقتصادی پرداخت.[۱۲۵][۱۲۶] پرسپولیس همچنین توانسته به عنوان نخستین باشگاه ایرانی بابت حقپخش تلویزیونی[۱۲۷] و فروش فیلم[۶۲] درآمدزایی کند. با این وجود تلاشهای باشگاه برای درآمدزایی از فروش بلیت (که از مهمترین منابع درآمد باشگاههای فوتبال حرفهای است)[۱۲۰] تاکنون بینتیجه ماندهاست.[۱۲۸]
وبگاه گل در گزارشی تحلیلی از تأثیر بحران اقتصادی جهان بر فوتبال کشورهای مختلف، به دلیل دولتی بودن این باشگاه وقوع این بحران را بر مسائل مالی آن کاملاً بیتاثیر دانستهاست.[۱۲۹]
فصل | تامینکننده لباس | حامی | ||||
---|---|---|---|---|---|---|
۱۳۷۵ | شکاری | شرکت ملی فولاد ایران | ||||
۱۳۷۶ | نهنگی | آیوا | ||||
۱۳۷۷–۷۸ | ||||||
۱۳۷۸–۷۹ | جورابان | |||||
۱۳۷۹–۸۰ | سامسونگ | |||||
۱۳۸۰–۸۱ | انایسی | تیدی | ||||
۱۳۸۱–۸۲ | سامسونگ | |||||
۱۳۸۲–۸۳ | جورابان | دایی | تلویزیون پارس | |||
۱۳۸۳–۸۴ | نهنگی | پرس پاور | جگوار | |||
۱۳۸۴–۸۵ | بمبا | هتل داریوش | شهر آفتاب | جیوردانو | ||
۱۳۸۵–۸۶ | حصاری | ایرتویا | ایکات | ایرانسل | ||
۱۳۸۶–۸۷ | آلاشپورت | تعاونی اعتباری شهر | شهروند | |||
۱۳۸۷–۸۸ | — | ماری براون | ||||
۱۳۸۸–۸۹ | حصاری | آلاشپورت | بهگل | شهرداری تهران | ||
۱۳۸۹–۹۰ | آلاشپورت | بانک شهر | ||||
۱۳۹۰–۹۱ | بانک شهر | اوپل و آئودی (تأمین خودرو صدرا) | ||||
۱۳۹۱–۹۲ | مؤسسه کاوش | صدرا پاسارگاد | دهکده گلف | |||
۱۳۹۲–۹۳ | بانک گردشگری | |||||
۱۳۹۳–۹۴ | ماکرون | شرکت اقتصاد جهان صنعت |
پرسپولیس نخستین باشگاه فوتبال ایرانی است که پای حامیان مالی را به فوتبال ایران باز کرد.[۱۳۰] نخستین بار در اواخر دهه ۶۰ کارخانههای الکترونیکی خارجی مانند گلدستار، الجی و تویوتا قراردادهای کوتاهمدتی با پرسپولیس بستند.[۱۳۰] مبلیران نیز به عنوان یکی از نخستین حامیان ایرانی پرسپولیس، در میانه دهه ۷۰ تنها برای دو بازی ۵ میلیون تومان به پرسپولیس پرداخت.[۱۳۰] در دهه ۸۰، پیراهن پرسپولیس حامیان متعددی به خود دید که بیشترشان مدت کوتاهی حامی باشگاه بودند.[۱۳۱]
بر اساس پژوهشی که دو عضو هیئت علمی و یک دانشجوی دانشکده مدیریت و کارآفرینی دانشگاه تهران در سال ۱۳۸۸ با عنوان «بررسی اثربخشی حمایتهای مالی ورزشی در میان هواداران ورزش فوتبال در ایران» انجام دادند؛ میزان علاقهمندی شرکتها به حمایت مالی از این باشگاه در سالیان گذشته سیر صعودی داشتهاست و اگرچه بیشتر حامیان به نتایج دلخواه خود از تبلیغ رو پیراهن این تیم نرسیدهاند، مدت حمایت مالی این شرکتها معمولاً کوتاه بودهاست.[۱۳۱] حامیانی که مدت بیشتری نامشان روی پیراهن تیم درج شده، بیشتر در ذهن هواداران ماندگار بودهاند. در پرسشنامهای که از پرسششوندگان میپرسد «اولین حامی مالی که به نظرتان میرسد چیست؟»، نام آیوا که بیش از یک دهه پیش حامی مالی این تیم بوده، از ماری براون که در زمان انجام پژوهش حامی مالی باشگاه بودهاست، بیشتر ذکر شدهاست.[۱۳۱]
با آغاز دوران مدیریت حبیب کاشانی (که عضو شورای شهر تهران بود) در سال ۱۳۸۶، سازمان نیمهدولتی شهرداری تهران با زیرمجموعههای خود از حامیان اصلی این باشگاه به شمار میرفت[۱۳۰][۱۳۲] که پس از فسخ یکجانبه قرارداد از سوی پرسپولیس در سال ۱۳۹۰، از باشگاه شکایت کرد.[۱۳۳] پرسپولیس پیشتر با حامیان دیگر خود مانند بهگل و جگوار نیز به مشکل خورده بود.[۱۳۴][۱۳۵]
شرکت اولاشپورت نیز از سال ۱۳۸۶،[۱۳۶] تأمین لباسهای این باشگاه را بر عهده دارد.[۱۳۷] از تامینکنندگان پیشین لباس باشگاه میتوان جورابان، حصاری و دایی را نام برد.[۱۳۸] تامینکنندگان از محل فروش لباسها به باشگاه پول پرداخت میکنند؛[۱۳۶] به طور مثال، جورابان در قرارداد خود با باشگاه ۳۰٪ از عواید فروش لباسها را به پرسپولیس میداد.[۱۳۸] البته بر خلاف روال معمول در فوتبال جهان و همانند دیگر باشگاههای ایرانی، تامینکنندگان لباس پولی بابت حمایتشان به پرسپولیس پرداخت نمیکنند.[۱۳۰] نقض مکرر رعایت کپی رایت در ایران به عنوان مانع اصلی این امر قلمداد میشود؛ چرا که تولیدیهای کوچک، لباسهای ارزان و بی کیفیت مشابه را تولید میکنند و شرکتی که حامی است (با قیمتهای بالاتر لباسش) نمیتواند آن طور که باید بازار داشته باشد و سود ببرد.[۱۳۶]
باشگاه پرسپولیس مالک یک ساختمان ۵ طبقه در خیابان شیخبهایی تهران است. این ساختمان در زمین اهدایی فدراسیون فوتبال ایران ساختهشده و دفتر باشگاهاست.[۱۳۹] در سال ۱۳۸۷ قرار بود موزه پرسپولیس در این مکان راهاندازی شود.[۱۴۰]
در تیر ۱۳۸۸، سازمان تربیت بدنی با پرداخت ۲ میلیارد تومان ۱٪ از سهام بانک تات را برای باشگاه پرسپولیس خرید.[۱۴۱] این باشگاه یک کلینیک پزشکی با نام «بیمارستان پرسپولیس» در خیابان گاندی تهران دارد که در خرداد ۱۳۸۹ آغاز به کار کرد.[۱۴۲][۱۴۳] در سال ۱۳۸۴ نیز خبری دربارهٔ خرید ورزشگاه و راهاندازی شرکت هواپیمایی توسط باشگاه منتشر شدهبود که انجام نگرفت.[۱۴۴]
این باشگاه پیشتر مالک ورزشگاه راهآهن[۳۵] و مجموعه فرهنگی ورزشی شهید چمران[۳۸] نیز بودهاست. باشگاه پرسپولیس اولین و تنها باشگاه ایرانی است که هواپیمای اختصاصی دارد.[۱۴۵]
مالک | دوران مالکیت | ||
---|---|---|---|
از | تا | ||
شرکت سهامی سیآرسی | ۱۳۴۲ | ۱۳۵۷ | |
سازمان تربیت بدنی | ۱۳۵۸ | ۱۳۶۵ | |
بنیاد مستضعفان | ۱۳۶۵ | بهمن ۱۳۶۵ | |
سازمان تربیت بدنی | ۱۳۶۵ | ۱۳۷۲ | |
وزارت فلزات و معادن | ۱۳۷۲ | ۱۳۷۶ | |
سازمان تربیت بدنی | ۱۳۷۶ | ۱۳۹۰ | |
وزارت ورزش و جوانان | ۱۳۹۰ | اکنون |
پیش از انقلاب، مالک باشگاه «شرکت سهامی سیآرسی» بود. در شرکت سیآرسی به جز علی عبده، فاطمه پهلوی و همسرش محمد خاتم از سهامداران عمده بودند.[۲۱][۲۲][۲۴] پس از انقلاب، اموال باشگاه مصادره شد[۳۸] و تحت پوشش بنیاد مستضعفان انقلاب اسلامی و سازمان تربیت بدنی رفت. (دهه ۱۳۶۰)[۲۱][۲۵] از سال ۱۳۷۲ تا ۱۳۷۶، باشگاه تحت مدیریت وزارت معادن و فلزات بود و از لحاظ منابع مالی دگرگون شد.[۲۵] پرسپولیس از سال ۱۳۷۶ تحت تملک سازمان تربیت بدنی قرار گرفت.[۲۵] در دی ۱۳۸۹، با مصوبه مجلس شورای اسلامی وظایف سازمان تربیت بدنی رسماً به وزارت ورزش و جوانان ایران محول شد و با چند ماه تأخیر،[۱۴۶] پرسپولیس تحت نظر این وزارتخانه قرار گرفت.[۱۴۷]
بنابر نوشته سالنامه و فرهنگ رسمی باشگاه چاپ سال ۱۳۸۶، با پایان دوران زمامداری وزارت معادن بر باشگاه، اختلاف و بحران مالی–مدیریتی ایجاد شد و میان سالهای ۱۳۷۹ تا ۱۳۸۱ یک «جنگ سهام آغاز شد که با پیروزی سازمان تربیت بدنی با پایان رسید.»[۲۵]
ماجرا از این قرار بود بنیاد مستضعفان در اداره باشگاه ناتوان بود و آن را به تربیت بدنی واگذار کرد و تربیت بدنی نیز قرار بود باشگاه را به بخش خصوصی واگذار کند. در راستای این اقدام؛ در تاریخ ۱۸ اردیبهشت ۱۳۷۰، شرکتی با نام «شرکت فرهنگی ورزشی پرسپولیس سهامی خاص» با شماره ۸۳۳۳۲ به ثبت رسید.[۱۴۸] (سهامداران: سازمان تربیت بدنی به نمایندگی عباس انصاریفرد ۵۰٫۵٪، اسماعیل وفایی ۴۹٪ و مهدی منظرموعود ۰٫۵٪) اما در ۲۷ بهمن، امتیاز باشگاه به جای شرکت پرسپولیس، به «مؤسسه فرهنگی ورزشی پیروزی» انتقال یافت. سازمان تربیت بدنی این شرکت را به حسین محلوجی، امیر عابدینی و عباس انصاریفرد هبه داد. (در سال ۱۳۸۰ سهام از آنان گرفتهشد)[۱۴۹] پس از این مدت عابدینی نیز به مالکان شرکت پرسپولیس اضافه شد.[۱۵۰] (یعنی عابدینی هم در شرکت پرسپولیس و هم در شرکت پیروزی سهامدار شدهبود)
مالکان شرکت پرسپولیس خود را «مالک اصلی» باشگاه میدانستند[۱۵۱] و به دادگاه شکایت کردند، اما دادگاه در تاریخ ۲۲ اسفند ۱۳۸۰ رأی به مالکیت سازمان تربیت بدنی داد. دادگاه تجدیدنظر نیز در تاریخ ۸ تیر ۱۳۸۳ این رأی را تأئید کرد.[۱۵۲] سرانجام در مرداد ۱۳۹۰؛ در پی دعوی باشگاه علیه شرکت فرهنگی ورزشی پرسپولیس سهامی خاص، قاضی شعبه ششم دادگاه عمومی مجتمع قضایی شهید بهشتی رای قطعی به تعلق برند پرسپولیس به باشگاه، و حذف نام پرسپولیس از شرکت پرسپولیس سهامی خاص داد.[۱۵۳] درتاریخ ۲۲ فروردین ۱۳۹۰ محمد رویانیان مدیر عامل وقت تیم پیروزی اعلام کرد که نام اصلی باشگاه به این باشگاه عودت داده شد.[۱۵۴]
پس از آن؛ اعلام شد در راستای انجام اصل ۴۴ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، باشگاه باید به بخش خصوصی واگذار شود. در سالهای اخیر خبرهایی دربارهٔ ورود باشگاه به سازمان بورس اوراق بهادار تهران و فروش آن به افراد حقیقی منتشرشدهاست.[۳۳][۱۵۵][۱۵۶][۱۵۷] در سال ۱۳۸۸، محمود احمدینژاد در نامهای به رئیس سازمان تربیت بدنی اعلام کرد که پرسپولیس و استقلال باید به هواداران واگذار شوند.[۱۵۸][۱۵۹] پرسپولیس همچنان در تملک سازمان تربیت بدنی قرار دارد. بنا بر گفته کنفدراسیون فوتبال آسیا، نحوه مالکیت کنونی این باشگاه در آینده مشکلاتی برای حضور در لیگ قهرمانان آسیا ایجاد میکند و در حال حاضر سازمان بورس قیمت باشگاه را ۲۹۰ میلیارد تومان اعلام کرد که پس از دو مزایده هنوز کسی سهام باشگاه را نخریده.[۱۶۰]
. |
![]() |
|||
نام کامل باشگاه | باشگاه فرهنگی ورزشی استقلال تهران | ||
---|---|---|---|
تاریخ تأسیس | ۴ مهر ۱۳۲۴ (۶۹ سال پیش)[۱] با نام دوچرخهسواران | ||
نام ورزشگاه | (گنجایش: ۸۴٫۴۱۲ نفر)[۲] | ||
مالک | وزارت ورزش و امور جوانان | ||
مدیرعامل | ![]() |
||
سرمربی | پرویز مظلومی | ||
لیگ | جام خلیج فارس | ||
۹۴–۱۳۹۳ | ششم | ||
وبگاه | fcesteghlal.ir | ||
|
|||
![]() |
باشگاه فوتبال استقلال تهران یکی از پر هوادارترین باشگاههای فوتبال در ایران است.[۳] که در سال ۱۳۲۴ در شهر تهران بنیانگذاری شدهاست. استقلال تا پیش از انقلاب ایران تاج نام داشت.[۴]
این باشگاه هماکنون در لیگ برتر ایران بازی میکند. استقلال با دو قهرمانی در جام باشگاههای آسیا (مسابقات باشگاهی قهرمانی آسیا ۱۹۷۰ و جام باشگاههای آسیا ۹۱–۱۹۹۰) و دو نایب قهرمانی (جام باشگاههای آسیا ۹۲–۱۹۹۱ و جام باشگاههای آسیا ۹۹–۱۹۹۸) و دو مقام سومی (مسابقات باشگاهی قهرمانی آسیا ۱۹۷۱ و جام باشگاههای آسیا ۰۲–۲۰۰۱)، پُرافتخارترین باشگاه فوتبال ایران در رقابتهای آسیایی و سومین باشگاه پرافتخار تاریخ قاره آسیا محسوب میشود.[۴][۵][۶] استقلال همچنین با ۸ قهرمانی در بالاترین دسته فوتبال ایران، لیگ منطقهای ایران یک بار، جام تخت جمشید یک بار، لیگ قدس یک بار، جام آزادگان ۲ بار و لیگ برتر ۳ بار، دومین تیم پرافتخار در لیگ ایران[۷] و با ۶ قهرمانی و ۳ نایب قهرمانی، پرافتخارترین تیم در جام حذفی ایران است.[۸] در مجموع استقلال با کسب ۱۶ عنوان قهرمانی در لیگ، جام حذفی و جام باشگاههای آسیا پرافتخارترین تیم ایران میباشد.[۹]
رقیب سنتی این باشگاه، پرسپولیس است. این دو باشگاه پرطرفدارترین و پرافتخارترین تیمهای فوتبال ایران و برگزارکنندهٔ شهرآورد تهران هستند.[۴] فدراسیون بینالمللی تاریخ و آمار فوتبال این باشگاه را پس از الهلال عربستان و یوکوهاما مارینوس ژاپن، سومین باشگاه برتر فوتبال آسیا در قرن بیستم اعلام کردهاست.[۱۰] همچنین این فدراسیون، باشگاه فوتبال استقلال را با ۶۱۰ امتیاز در رتبه ۲۷۹مین باشگاه جهان در اولین دههٔ قرن بیست و یکم قرار داد که بر این اساس، بعد از باشگاه سپاهان که در رده ۲۳۳ جهان قرار دارد، تیم استقلال تهران دومین باشگاه فوتبال برتر ایرانی طی سالهای (۲۰۱۰–۲۰۰۱) نام گرفته است.[۱۱] همچنین این باشگاه در مجموع امتیازات تیمها در تاریخ لیگ برتر، در رتبه نخست قرار دارد و در مجموع تمام ادوار لیگ برتر ایران صاحب بیشترین گل زده و بیشترین برد میباشد.[۱۲]
طبق آخرین ردهبندی برترین تیمهای باشگاهی جهان، تیم استقلال تهران با ۱۲ پله صعود و کسب ۱۵۳ امتیاز، در رده ۵۵ جهانی قرار داشته و بهترین تیم ایرانی و سومین تیم در قاره آسیا بوده است.[۱۳] همچنین باشگاه استقلال طی دو سال پیاپی در سالهای ۲۰۱۰ و ۲۰۱۱، عنوان پرتماشاگرترین تیم حاضر در مسابقات لیگ قهرمانان آسیا را از سوی کنفدراسیون فوتبال آسیا به خود اختصاص داد.[۱۴][۱۵]
تاریخچه
در سال ۱۳۲۴ تعدادی از دوچرخهسواران باسابقه و دارای عناوین قهرمانی در کشور تصمیم گرفتند با ایجاد مرکزی برای گردهماییهای دوستانه، پایههای یک تشکل صنفی را برپا کنند. باشگاه دوچرخه سواران در ۴ مهر ۱۳۲۴ توسط چند جوان نظامی و دانشجوی دوچرخهسواری در تهران تأسیس شد و در ابتدا فقط به دوچرخهسواری اختصاص داشت. اما بعداً رشتههای دیگر از جمله فوتبال نیز به به فعالیتهای باشگاه اضافه شدند و این درحالی بود که علی داناییفرد باشگاه فوتبال نور را هدایت میکرد که بعد از شکست تیم فوتبال کارگر آبادان، مورد توجه دوچرخهسواران قرار گرفت و با مذاکرات قرار بر آن شد تا از آن پس تیم نور تحت عنوان تیم فوتبال دوچرخه سواران فعالیت کند.[۱۶] تیم فوتبال دوچرخهسواران از ابتدا با لباس آبی رنگ در مسابقات حاضر[۱۷] و در میان تیمهای شاهین، سرباز و دارایی در رقابتهای اصلی فوتبال ایران بازی میکرد[۱۶]". اولین بازی رسمی تیم دوچرخه سواران در ۱۵ اسفند ۱۳۲۸ و در برابر تیم شاهین و در حضور بیش از ۲۰ هزار تماشاگر در ورزشگاه امجدیه برگزار شد، که در آن دیدار تیم دوچرخه سواران توانست با نتیجه ۱–۰ پیروز شود.[۱۷]
در سال ۱۳۲۸ پرویز خسروانی امتیاز باشگاه دوچرخهسواران را در اختیار گرفت و نام آن بعد از بحث و رایگیری بین اعضای هیئت مدیره به «باشگاه فوتبال تاج» تغییر و به ثبت رسید. گفتنی است این کار پس از ادغام دو تیم فوتبال سرباز و دوچرخه سواران انجام گرفت.[۱۸] مدیر باشگاه، سروان پرویز شیخان بود. حضور افرادی نظیر اسدالله علم، نخست وزیر وقت در هیئت مدیره باعث شد تا بودجه قابل توجهی در اختیار باشگاه قرار گیرد.[۱۶]در این دوره تیم تاج از دید فیفا پس از رئال مادرید ثروتمندترین تیم جهان محسوب میشده است.[۱۹][۲۰]
پس از انقلاب ۱۳۵۷ با مشورت برخی از بازیکنان قدیمی باشگاه (ازجمله علی جباری، منصور پورحیدری، کردنوری، عنایت آتشی و جلالی) نام باشگاه تاج به باشگاه استقلال، تغییر کرد.[۱۶]
باشگاه در سال ۱۳۲۴ با نام دوچرخهسواران بنیانگذاری شد.[۲۱][۲۲] پس از ثبت باشگاه به نام پرویز خسروانی و علی عبدالهی نوروزی، نام باشگاه با تصویب هیئت مدیره در تاریخ ۱ اسفند ۱۳۲۸[۲۳] به تاج تغییر یافت.[۲۱] پس از وقوع انقلاب، باشگاه استقلال نام نهاده شد.[۲۱][۲۲] رنگ لباس استقلال از آغاز، آبی بودهاست[۲۱] و رنگ آبی یکی از نمادهای این باشگاه به شمار میرود و از این رو آبیپوشان یکی از لقبهای باشگاهاست.[۲۴]
بر پایه نظرسنجیهای انجام شده باشگاه استقلال به همراه پرسپولیس به عنوان پرهوادارترین باشگاههای فوتبال ایران معرفی شدهاند.[۲۵] با این که باشگاه استقلال در تهران قرار دارد، در سراسر ایران هوادار دارد و در بازیهای خارج از خانه نیز عده زیادی برای تشویق آنها به ورزشگاه میروند. این باشگاه در اکثر کشورهای حوزه خلیج فارس هم نیز هوادارانی دارد و بیشتر ایرانیها ساکن در خارج از ایران هم از هواداران استقلال بشمار میروند در فصل ۹۹–۱۹۹۸ جام باشگاههای آسیا و در بازی، استقلال و جوبیلو ایواتا ژاپن که در ورزشگاه آزادی برگزار میشد، با حضور ۱۲۰ هزار نفر، پرتماشاچیترین بازی تاریخ جام باشگاههای آسیا بودهاست.
همچنین در بازی پایانی پنجمین دوره لیگ برتر و در مقابل برق شیراز که به پیروزی ۴ بر ۱ استقلال و قهرمانی این تیم منجر شد، تعداد ۱۱۰ هزار نفر از هواداران استقلال برای دیدن قهرمانی تیم محبوبشان به ورزشگاه آمدند که پرتماشاچیترین بازی تاریخ لیگ برتر ایران بودهاست. البته لازم است ذکر شود که طرفداران استقلال تهران در استان خوزستان نسبت به شهرهای دیگر حتی پایتخت بسیار بیشتر هستند و بسیاری از مردم شهر اهواز را به شهر استقلال تشبیه میکنند.[۲۶]
همچنین در سال ۲۰۱۰ میلادی بر اساس نظرسنجی سایت فدراسیون بینالمللی تاریخ و آمار، فرهاد مجیدی کاپیتان آن زمان استقلال به پشتوانه هواداران بیشمار استقلال به عنوان محبوبترین بازیکن جهان در سال ۲۰۱۰ شناخته شد.[۲۷]
بازی میان استقلال و پرسپولیس، دو باشگاه پرهوادار و پرافتخار ایران، مهمترین مسابقهٔ باشگاهی فوتبال در ایران است.[۴] نخستین بازی دو تیم در روز ۱۶ فروردین ۱۳۴۷، نخستین بازی رسمی پرسپولیس بود که با نتیجهٔ بدون گل پایان یافت.[۲۸] فردای آن روز، روزنامه کیهان ورزشی (مهمترین روزنامه ورزشی آن زمان) روی جلد خود هیچ چیز از بازی ننوشت و تیتری از فوتبال دخترها داشت.[۲۹] بر خلاف گذشته، امروزه این بازی همواره با حساسیت بالا و تماشاگران زیاد همراهاست و برگزاری آن بازتابهای زیادی در ایران دارد.[۴][۳۰] معمولاً این بازی را حدود ۱۰۰٬۰۰۰ نفر در ورزشگاه آزادی تهران تماشا میکنند.[۴] این شهرآورد گاهی به خشونت میان بازیکنان، و درگیری میان هواداران میانجامد و هولیگانها به ناوگان حمل و نقل عمومی از جمله اتوبوسها آسیب میزنند.[۳۰][۳۱] مجله ورلدساکر در شماره ژوئیه ۲۰۰۸ خود، فهرستی از ۵۰ شهرآورد دنیا منتشر کرد؛ و شهرآورد تهران را در رتبه ۱ام آسیا و ۲۲وم جهان قرار داد.[۳۲]
از سال ۱۳۵۰ دو باشگاه استقلال و سپاهان دیدارهای متعددی در قالب مسابقات لیگ، حذفی و دوستانه با یکدیگر برگزار کردهاند. رقابت این دو تیم از دیرباز جذاب و دیدنی بوده و در حال حاضر این دیدار در لیگ برتر برای هر دوتیم و هواداران آنها از جذابیتی خاص و حساسیت بالایی برخوردار است که این دیدار از مسابقات مهم هر فصل این دو تیم به شمار میرود.
استقلال هماکنون برای بازیهای خانگی خود ورزشگاه آزادی را اجاره میکند.[۳۳][۳۴] این باشگاه پیش از ساخته شدن ورزشگاه آزادی تهران، در ورزشگاه امجدیه (شهید شیرودی کنونی) به میدان میرفت. استقلال در پی بازسازی چمن ورزشگاه آزادی، در فصل ۸۲–۸۱ بازیهای خانگی خود را در ورزشگاه تختی برگزار کرد.[۳۵]
در روز ۱۶ تیر ۱۳۸۷، کلنگ کمپ اختصاصی باشگاه استقلال در پارک ارم تهران به زمین خورد.[۳۶] علی فتحاللهزاده، مدیرعامل آن زمان استقلال اعلام کرد که ارزش این کمپ ۷۰ میلیارد تومان است.[۳۷]
بالاخره در بهار سال ۱۳۹۰ انتظار هواداران استقلال به سر رسید و علی فتح اللهزاده مدیرعامل استقلال کمپ اختصاصی باشگاه را افتتاح کرد. کمپ اختصاصی استقلال تهران به یاد و نام بازیکن و مربی سابق استقلال ناصر حجازی نامگذاری شدهاست.
باشگاه استقلال در تیر ۱۳۸۸، با پرداخت ۲ میلیارد تومان مالک ۱٪ از سهام بانک تات شد،[۳۸] این کار در آغاز با استقبال کارشناسان روبرو شد و اقدامی جهت سودآوری آینده باشگاه دانستهشد.[۳۹] در پایان سال ۱۳۸۸، استقلال به دلیل اختلافهای مدیریتی سهمش را با ۱۸٪ سود واگذار کرد.[۴۰]
فصل | لیگ برتر | جام حذفی | جام باشگاههای آسیا |
---|---|---|---|
۸۱–۱۳۸۰ |
دوم
|
قهرمان
|
|
۸۲–۱۳۸۱ | ۹ام |
۱/۸ نهایی
|
حذف در مرحله گروهی
|
۸۳–۱۳۸۲ |
دوم
|
نایب قهرمان
|
|
۸۴–۱۳۸۳ |
سوم
|
۱/۱۶ نهایی
|
|
۸۵–۱۳۸۴ |
قهرمان
|
انصراف از ۱/۴ نهایی به دستور هیئت مدیره
|
|
۸۶–۱۳۸۵ | ۴ام |
۱/۱۶ نهایی
|
حذف به علت ارسال نکردن مدارک
|
۸۷–۱۳۸۶ | ۱۳ام |
قهرمان
|
|
۸۸–۱۳۸۷ |
قهرمان
|
۱/۱۶ نهایی
|
حذف در مرحله گروهی
|
۸۹–۱۳۸۸ |
سوم
|
۱/۸ نهایی
|
۱/۸ نهایی
|
۹۰–۱۳۸۹ |
دوم
|
نیمه نهایی
|
حذف در مرحله گروهی
|
۹۱–۱۳۹۰ |
سوم
|
قهرمان
|
۱/۸ نهایی
|
۹۲–۱۳۹۱ |
قهرمان
|
نیمه نهایی
|
|
۹۳–۱۳۹۲ | ۵ام |
نیمه نهایی
|
|
۹۴–۱۳۹۳ | ۶ام |
۱/۴ نهایی
|
ردیف |
سال |
عنوان بازی ها |
بازی |
برد |
تساوی |
شکست |
زده |
خورده |
تفاضل |
عملکرد |
۱ | ۱۹۷۰ | قهرمانی باشگاههای آسیا | ۴ | ۴ | ۰ | ۰ | ۱۰ | ۱ | ۹+ | قهرمان |
۲ | ۱۹۷۱ | قهرمانی باشگاههای آسیا | ۵ | ۳ | ۱ | ۱ | ۸ | ۵ | ۳+ | سوم |
۳ | ۱۹۹۰–۹۱ | جام باشگاههای آسیا | ۷ | ۵ | ۲ | ۰ | ۱۱ | ۴ | ۷+ | قهرمان |
۴ | ۱۹۹۱–۹۲ | جام باشگاههای آسیا | ۵ | ۲ | ۲ | ۱ | ۹ | ۳ | ۶+ | نائب قهرمان |
۵ | ۱۹۹۸–۹۹ | جام باشگاههای آسیا | ۶ | ۴ | ۰ | ۲ | ۱۱ | ۸ | ۳+ | نائب قهرمان |
۶ | ۲۰۰۱–۰۲ | جام باشگاههای آسیا | ۷ | ۴ | ۱ | ۲ | ۱۹ | ۱۲ | ۷+ | سوم |
۷ | ۲۰۰۲–۰۳ | لیگ قهرمانان آسیا | ۳ | ۱ | ۰ | ۲ | ۵ | ۷ | ۲- | حذف در مرحله گروهی |
۸ | ۲۰۰۷ | لیگ قهرمانان آسیا | به دلیل دیر فرستادن مدارک به ایافسی، از دور مسابقات کنار گذاشتهشد. | |||||||
۹ | ۲۰۰۹ | لیگ قهرمانان آسیا | ۶ | ۰ | ۴ | ۲ | ۶ | ۱ | ۲- | حذف در مرحله گروهی |
۱۰ | ۲۰۱۰ | لیگ قهرمانان آسیا | ۷ | ۳ | ۲ | ۲ | ۱۱ | ۸ | ۳+ | حذف در مرحله ۱/۸ |
۱۱ | ۲۰۱۱ | لیگ قهرمانان آسیا | ۶ | ۲ | ۲ | ۲ | ۱۱ | ۱۰ | ۱+ | حذف در مرحله گروهی |
۱۲ | ۲۰۱۲ | لیگ قهرمانان آسیا | ۹ | ۵ | ۲ | ۲ | ۱۳ | ۶ | ۷+ | حذف در مرحله ۱/۸ |
۱۳ | ۲۰۱۳ | لیگ قهرمانان آسیا | ۱۲ | ۷ | ۳ | ۲ | ۲۰ | ۱۲ | ۸+ | نیمه نهایی |
۱۴ | ۲۰۱۴ | لیگ قهرمانان آسیا | ۶ | ۲ | ۱ | ۳ | ۷ | ۷ | ۰ | حذف در مرحله گروهی |
مجموع عملکرد | (در ۱۴ دوره) | ۸۳ | ۴۲ | ۲۰ | ۲۱ | ۱۴۱ | ۹۶ | ۴۵+ | ۲ عنوان قهرمانی+۲ عنوان نائب قهرمانی+۲ مقام سومی |
در دهه ۱۳۴۰، باشگاه تاج و شاهین، اولین باشگاههایی بودند که در ایران مدرسه فوتبال راهاندازی کردند.[۴۱] بازیکنان این مدارس فوتبال، پشتوانهای برای آینده باشگاه بودند.[۴۱] باشگاه تاج در آن زمان پشتوانه مالی خوبی داشت،[۴۱] و در بیشتر شهرستانها دارای شعبه بود.[۴۱][۴۲] اهواز، رشت، مسجدسلیمان و همدان از جمله این شهرها بودند.[۴۱] این شعبهها، حتی پس از پیروزی انقلاب نیز بنیان باشگاه استقلال را تشکیل میدادند.[۴۲]
یکی از شعبههای موفق، تاج اهواز بود که از همان ابتدا گروهی از بازیکنان خوب استان خوزستان را داشت و حتی توانست امتیاز لازم برای صعود به جام تخت جمشید ۱۳۵۲ را بدستآورد، اما چون مطابق قانون تنها یک تیم از هر باشگاه میتوانست در بالاترین دسته بازی کند؛ (و تاج تهران نیز در این دسته بود) از صعود باز ماند.[۴۳] دو سال پیش از آن نیز، تاج مسجدسلیمان در سال ۱۳۵۰ در جام منطقهای ایران شرکت کردهبود و در میان ۸ تیم، ششم شدهبود.[۴۴]
پس از انقلاب نیز، استقلال رشت (که زیر نظر شهرداری رشت بود)[۴۵] و استقلال اهواز در ردههای بالای لیگ فوتبال ایران حضور داشتند. بعدها امتیاز استقلال رشت به پگاه گیلان فروخته شد، اما استقلال اهواز تاکنون در فوتبال ایران حضور دارد. با این که استقلال اهواز، برخلاف استقلال تهران توسط بخش خصوصی مدیریت میشود[۴۶] و دو باشگاه ارتباطی با هم ندارد، گاهی «برادر» یکدیگر خوانده میشوند.[۴۷][۴۸]
تیمهای پایه استقلال در چهار رده سنّی امید، جوانان، نوجوانان و نونهالان است.[۴۹] تیمهای پایه استقلال در ورزشگاه مرغوبکار که در نازیآباد تهران قرار دارد تمرین میکنند.[۵۰]
باشگاه تاج، نخستین باشگاه فوتبال در ایران بود که برای زنان کلاس فوتبال تمرینی گذاشت و از پیشگامان فوتبال زنان در ایران بود.[۵۱] در تابستان ۱۳۸۷، رئیس کمیته بانوان فدراسیون فوتبال ایران از این باشگاه درخواست کرد تا در لیگ شرکت کند.[۵۲] در بهمن ۱۳۸۷، خبر بازی دوستانه تیم نوجوانان پسر (به مربیگری علیرضا منصوریان) و تیم دختران استقلال منتشر شد. این واقعه پس از انقلاب بیسابقه بود و جنجال و واکنشهای بسیاری برانگیخت.[۵۳][۵۴] این بازی دوستانه، منجر به انحلال تیم زنان استقلال شد.[۵۵]
مطابق با آییننامه نقل و انتقالات لیگ برتر در فصل ۹۴–۱۳۹۳، هر باشگاه لیگ برتری مجاز به استفاده از ۱۸ بازیکن بزرگسال است و بقیه بازیکنان تیم باید از سهمیهٔ زیر ۲۳ سال، زیر ۲۱ سال یا زیر ۱۹ سال باشند. در این میان هر تیم میتواند از ۴ بازیکن خارجی، شامل حداقل یک بازیکن آسیایی، استفاده کند.[۶۰][۶۱]
|
|
|
برای دیدن نام بازیکنان پیشین باشگاه که در ویکیپدیا مقاله دارند، رده:بازیکنان باشگاه استقلال را ببینید.
# | نام | ملیت | دوران بازی در استقلال |
دوران کاپیتانی |
شماره پیراهن |
---|---|---|---|---|---|
محمدرضا عادلخانی | ![]() |
۱۹۷۲–۱۹۷۵ | ۱۹۷۳–۱۹۷۵ | ||
حسن روشن | ![]() |
۱۹۶۹–۱۹۷۸ ۱۹۸۴–۱۹۸۸ |
۱۹۷۵–۱۹۷۸ | ||
ناصر حجازی | ![]() |
۱۹۶۷–۱۹۷۷ ۱۹۸۰–۱۹۸۶ |
۱۹۸۰–۱۹۸۶ | ||
جعفر مختاریفر | ![]() |
۱۹۸۳–۱۹۹۲ | ۱۹۸۸–۱۹۸۹ | ||
شاهین بیانی | ![]() |
۱۹۷۹–۱۹۹۲ | ۱۹۹۰–۱۹۹۲ | ||
امیر قلعهنویی | ![]() |
۱۹۸۹–۱۹۹۷ | ۱۹۹۲–۱۹۹۷ | ||
جواد زرینچه | ![]() |
۱۹۸۶–۲۰۰۱ | ۱۹۹۷–۲۰۰۱ | ||
مهدی پاشازاده | ![]() |
۱۹۹۷–۱۹۹۸ ۲۰۰۰–۲۰۰۳ |
۲۰۰۱–۲۰۰۳ | ||
محمود فکری | ![]() |
۱۹۹۲–۱۹۹۳ ۱۹۹۵–۲۰۰۷ |
۲۰۰۳–۲۰۰۷ | ||
علیرضا منصوریان | ![]() |
۱۹۹۵–۱۹۹۷ ۲۰۰۳–۲۰۰۸ |
۲۰۰۷–۲۰۰۸ | ||
فرهاد مجیدی | ![]() |
۱۹۹۷–۱۹۹۹ ۲۰۰۰–۲۰۰۱ ۲۰۰۷–۲۰۱۲ ۲۰۱۳ |
۲۰۰۸– ۲۰۱۳ | ||
سید مهدی رحمتی | ![]() |
۲۰۰۵–۲۰۰۷ ۲۰۱۱–۲۰۱۴ |
۲۰۱۳–۲۰۱۴ | ||
امیرحسین صادقی | ![]() |
۲۰۰۳–۲۰۰۸ ۲۰۰۹–۲۰۱۱ ۲۰۱۲– |
۲۰۱۴–۲۰۱۵ | ||
غلامرضا عنایتی | ![]() |
۲۰۰۳–۲۰۰۶ ۲۰۰۹–۲۰۱۰ ۲۰۱۵– |
۲۰۱۵ - |
![]() |
سرمربی |
![]() |
مربی |
![]() |
مربی |
![]() |
مربی آنالیزور |
![]() |
مربی آنالیزور |
![]() |
مربی دروازهبانها |
![]() |
مربی بدنساز |
![]() |
آنالیزور |
![]() |
سرپرست |
![]() |
مدیر تدارکات |
![]() |
تدارکات |
در این جدول تنها جامهای رسمی شامل لیگ باشگاههای ایران، جام حذفی ایران، لیگ باشگاههای تهران، و جام باشگاههای آسیا ذکر میشود.
نام | دوران | جامها | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
کشوری | آسیایی | جمع | |||||||
لیگ | حذفی | دیگر جامها |
جام باشگاهها |
||||||
![]() |
۱۳۴۸–۱۳۵۵
|
۲
|
۰
|
۲
|
۱
|
۵
|
|||
![]() |
۱۳۶۴–۱۳۶۲
۱۳۶۸–۱۳۷۱
۱۳۷۴–۱۳۷۵
۱۳۷۹–۱۳۸۱
|
۲
|
۲
|
۳
|
۱
|
۸
|
|||
![]() |
۱۳۷۵–۱۳۷۸
۱۳۸۶
|
۱
|
۰
|
۰
|
۰
|
۱
|
|||
![]() |
۱۳۸۱ (مربی موقت)
۱۳۸۲–۱۳۸۵
۱۳۸۸–۱۳۸۷
۱۳۹۱–۱۳۹۴
|
۳
|
۲
|
۰
|
۰
|
۵
|
|||
![]() |
۱۳۹۱–۱۳۸۹
۱۳۹۴–
|
۰
|
۱
|
۰
|
۰
|
۱
|
![]() |
مالک |
![]() |
مدیرعامل |
![]() |
قائم مقام مدیر عامل باشگاه |
![]() |
معاون حقوقی باشگاه |
![]() |
معاون فرهنگی و اجتماعی باشگاه |
![]() |
مسئول کمیته روابط عمومی باشگاه |
![]() |
مسئول کمیته پیشکسوتان |
![]() |
رئیس کمیته اقتصادی و توسعه بازار |
![]() |
رئیس کمیته انضباطی |
![]() |
رئیس کمیته استیناف |
![]() |
رئیس کمیته پزشکی |
![]() |
معاون ورزشی باشگاه |
![]() |
مشاور عالی حقوقی |
![]() |
رئیس کانون هواداران |
![]() |
سرپرست کمپ |
![]() |
رئیس هیئت مدیره و عضو هیئت مدیره |
![]() |
سخنگوی باشگاه و عضو هیئت مدیره |
![]() |
عضو هیئت مدیره |
![]() |
رئیس آکادمی و عضو هیئت مدیره |
![]() |
عضو هیئت مدیره |
![]() |
عضو هیئت مدیره |
![]() |
عضو هیئت مدیره |
![]() |
عضو هیئت مدیره |
![]() |
دبیر و عضو هیئت مدیره |
منابع | [۶۲][۶۳][۶۴][۶۵][۶۶][۶۷][۶۸] |
مدیر | دوران مدیریت |
---|---|
![]() |
|
![]() |
|
![]() |
|
![]() |
|
![]() |
|
![]() |
|
![]() |
|
![]() |
|
![]() |
|
![]() |
|
![]() |
|
![]() |
|
![]() |
دوره | تولیدکننده | حامی مالی |
۰۲–۲۰۰۱ | پوشاک ورزشی دایی | ال جی |
۰۳–۲۰۰۲ | ||
۰۴–۲۰۰۳ | تولیدی جورابان | آیوا |
۰۵–۲۰۰۴ | عقیلی | شارپ |
۰۶–۲۰۰۵ | آبی پوشان | ساژم |
۰۷–۲۰۰۶ | مجید | ایرانسل |
۰۸–۲۰۰۷ | تعاونی اعتباری شهر | |
عقیلی | فروشگاه زنجیرهای شهروند | |
۰۹–۲۰۰۸ | آل اشپورت | بازار مبل و موبایل ایران |
۱۰–۲۰۰۹ | ||
۱۱–۲۰۱۰ | بانک شهر | |
۱۲–۲۰۱۱ | ||
۱۳–۲۰۱۲ | بانک رفاه و صدرا سیستم | |
۱۴–۲۰۱۳ | مجید | بازار مبل ایران |
۱۵–۲۰۱۴ | ||
۱۶–۲۰۱۵ | ۳۶۱ درجه | TBD |
. |
تمام حقوق اين وب سايت و مطالب آن متعلق به محمدرضا حیدری مي باشد
. كد نويسي و گرافيك قالب توسط : تم ديزاينر |