ژوزه مورینیو

شناسنامه
نام کامل	ژوزه ماریو دوس سانتوس فلیکس مورینیو
زادروز	۲۶ ژانویهٔ ۱۹۶۳ ‏(۵۲ سال)
زادگاه	ستوبال، پرتغال
قد	۱۷۴ سانتی‌متر (۵ فوت و ۹ اینچ)[۱]
نام مستعار	آقای خاص
اطلاعات باشگاهی
باشگاه کنونی	چلسی
پُست	سرمربی (گذشته:هافبک مرکزی)
باشگاه‌های حرفه‌ای
سال‌ها	باشگاه‌ها	بازی (گل)
۱۹۸۰–۱۹۸۲ ۱۹۸۲–۱۹۸۳ ۱۹۸۳–۱۹۸۵ ۱۹۸۵–۱۹۸۷ مجموع	ریو آوه بلننسس سسیمبرا کامستریو ای اینداستریه	۱۶ (۲) ۱۶ (۲) ۳۵ (۱) ۲۷ (۸) ۹۴ (۱۳)
دوران مربیگری
۱۹۹۲–۱۹۹۳ ۱۹۹۳–۱۹۹۶ ۱۹۹۶–۲۰۰۰ ۲۰۰۰ ۲۰۰۱–۲۰۰۲ ۲۰۰۲–۲۰۰۴ ۲۰۰۴–۲۰۰۷ ۲۰۰۸–۲۰۱۰ ۲۰۱۰–۲۰۱۳ ۲۰۱۳–	اسپورتینگ (کمک مربی) پورتو (کمک مربی) بارسلونا (کمک مربی) بنفیکا لیریا پورتو چلسی اینترمیلان رئال مادرید چلسی

ژوزه ماریو دوس سانتوس فلیکس مورینیو (به پرتغالی: José Mário dos Santos Félix Mourinho، ‏آی‌پی‌ای: [ʒuˈzɛ moˈɾiɲu])، که در ایران به خوزه مورینیو معمول شده است، زادهٔ ۲۶ ژانویهٔ ۱۹۶۳ در ستوبالِ پرتغال، سرمربی مشهور اهل کشور پرتغال که در حال حاضر هدایت تیم فوتبال چلسی در لیگ برتر انگلستان را عهده دار است. وی در انگلیس یک‌بار خود را «خاص» نامید و از آن زمان به بعد، مطبوعات انگلیس به وی لقب «آقای خاص» دادند.^[۲]

پسر دروازه‌بان پرتغالی «ژوزه فلیکس مورینیو»، کارش را به عنوان یک فوتبالیست آغاز کرد اما وقتی دید توانایی چندانی در آن ندارد، به مربیگری روی آورد. در اوایل دههٔ ۹۰ به عنوان دستیار مربی و سرمربی تیم‌های پایه، کار خود را آغاز کرد تا اینکه به عنوان مترجم بابی رابسون، مربی مشهور انگلیسی، انتخاب شد. ژوزهٔ جوان، در آن زمان که مترجم رابسون در باشگاه‌های پرتغالی اسپورتینگ لیسبون و پورتو بود، از مربی کهنه‌کار انگلیسی درس‌های زیادی گرفت تا اینکه به عنوان مترجم به همراه رابسون به لیگ اسپانیا و بارسلونا رفت و در بارسلونا مترجم بود

ژوزه دوران سرمربیگری خود را با دوره‌های کوتاه اما موفق در تیم‌های پرتغالی بنفیکا و لییرا آغاز کرد. سپس در سال ۲۰۰۲، مجدداً به پورتو بازگشت اما این‌بار به عنوان سرمربی، راهی پورتو شد. ژوزه دورانی رویایی با پورتو داشت و از همان زمان خود را به عنوان مربی بزرگ شناساند. وی در سال دوم حضورش موفق شد با پورتو سه جام به‌دست آورد. اعضای پورتو در آن سال، قهرمان لیگ پرتغال، قهرمان جام حذفی پرتغال و قهرمان جام یوفا شدند. در سال بعد نیز مورینیوی جوان دوران بسیار خوبی داشت و توانست پورتو را برای دومین سال، قهرمان پرتغال کند اما اوج کار وی، رسیدن به اوج افتخار در معتبرترین رقابت اروپایی و قهرمان کردن پورتو در لیگ قهرمانان اروپا بود.

در ادامهٔ همان سال، مورینیو که در آغاز راه مربیگریش بود، به لیگ برتر در انگلیس رفت و سرمربی چلسی شد. چلسی در طی دو سال بعد موفق شد دوبار متوالی و بعد از ۵۰ سال قهرمان لیگ شود. مورینیو در طی همین دو سال به عنوان بهترین مربی سال از طرف فدراسیون بین‌المللی تاریخ و آمار فوتبال انتخاب شد.

پس از درگیریش با مدیریت باشگاه چلسی، مورینیو این‌بار ایتالیا را انتخاب کرد و در اوایل سال ۲۰۰۸ و با امضای قراردادی ۳ ساله، به عنوان سرمربی اینترمیلان انتخاب شد. در کمتر از ۳ ماه، مورینیو اولین جام خود را با اینتر کسب کرد و توانست سوپر جام ایتالیا را فتح کند و فصل اولش در ایتالیا را با قهرمانی در سری آ کامل کرد. اما در سال بعد مورینیو اینتر را سه‌جامه کرد تا این تیم اولین تیم در تاریخ ایتالیا شود که موفق به چنین کاری می‌شود. اینتری‌ها موفق شدند قهرمان سری آ و جام حذفی ایتالیا شوند اما از همه مهم‌تر، آن‌ها توانستند زیرنظر مورینیو، قهرمان لیگ قهرمانان اروپا شوند. مورینیو نیز با این کار به سومین مربی در تاریخ و پس از ارنست هاپل و اوتمار هیتسفلد بدل شد که با ۲ تیم مختلف، قهرمان رقابت‌های لیگ قهرمانان اروپا شده‌است.^[۳] این افتخارات باعث شد تا وی مجدداً از طریق فدراسیون بین‌المللی تاریخ و آمار فوتبال به عنوان بهترین سرمربی سال ۲۰۱۰ انتخاب شود. علاوه بر آن مورینیو توانست در این سال جایزهٔ توپ طلا بهترین مربی سال فیفا را که برای اولین بار اهدا شد، دریافت کند.

مورینیو همیشه مورد تحسین برترین مربیان فوتبال بوده‌است. جوزپ گواردیولا، سرمربی موفق بارسلونا پیش از آنکه رقابت توپ طلای بهترین مربی سال را به مورینیو واگذار کند، دربارهٔ وی گفته بود:

در قسمت بهترین مربیان دنیا، وقتی شما ژوزه را با کسانی مثل سر الکس، آرسن و یا فابیو مقایسه می‌کنید، به این نتیجه خواهید رسید که وی بسیار جوان‌تر از آن‌هاست اما با وجود این جوانی، آنقدر در کارش موفق بوده که بتوان وی را بهترین مربی دنیا خواند و این حقیقت است.^[۴]

در ۲۸ مهٔ سال ۲۰۱۰ نیز مورینیو با امضای قراردادی ۴ ساله به لیگ اسپانیا رفت و سرمربیگری تیم رئال مادرید را به عهده گرفت.

 

 

زندگی

یادگیری و تحصیل

ژوزه ماریو دوس سانتوس فلیکس مورینیو در ۲۶ ژانویه ۱۹۶۳ و در شهر ستوبالِ کشور پرتغال و در یک خانواده پرجمعیت طبقه متوسط بدنیا آمد. پدرش «فلیکس مورینیو» و مادرش «ماریو ژولیا کاروژولا دوس سانتوس» نام دارند.^[۵] پدرش دروازبان حرفه‌ای فوتبال بود و در تیم‌های بلننسس و ستوبال به فوتبال مشغول بود و توانست یک بازی ملی را در تیم ملی پرتغال، تجربه کند. مادرش نیز معلم کلاس ابتدایی بود که از خاندانی ثروتمند آمده بود.^[۶]

فوتبال بخشی از زندگی ژوزه شده بود و وی همیشه مشتاق دیدن بازی پدرش بود. وی آخر هر هفته، برای دیدن بازی پدرش به شهرهای مختلف می‌رفت تا اطلاعاتش را از فوتبال، افزایش دهد. سپس زمانیکه فلیکس پدر، دوران بازیگریش تمام شد و مربی شده بود، ژوزه به یک دانشجوی ورزش تبدیل شده بود. وی تمرینات تیم را با دقت نگاه می‌کرد و در مواقع لازم، بازی تیم‌های رقیب را زیر نظر می‌گرفت و آنها را آنالیز می‌کرد.^[۷]

ژوزه می‌خواست جا پای پدر بگذارد و فوتبالیست شود و برای همین بود که به تیم پایه بلنسسه پیوست. سپس به تیم اصلی «ریو اوه» راه پیدا کرد و زیر نظر پدرش که سرمربی تیم بود، به بازی پرداخت. بعد از آن، به تیم‌های «بلننسه» و «سسیمبرا» پیوست اما گذشت زمان نشان داد که وی قدرت و سرعت لازم را برای تبدیل شدن به یک فوتبالیست حرفه‌ای، ندارد.^[۸][۹] به همین دلیل بود که وی تصمیم گرفت تا به یک سرمربی حرفه‌ای تبدیل شود.^[۶] اما مادرش نام وی را در یک مدرسه بازرگانی نوشت تا ژوزه به تحصیل بپردازد. ژوزه تنها یک روز به آن مدرسه رفت و پس از آن، تصمیم گرفت تا تمام فکرش را روی ورزش بگذارد و از همین رو، به دانشگاه صنعتی لیسبون رفت و در رشته تربیت بدنی، شروع به تحصیل کرد.^[۶] ژوزه درسش را در طی ۵ سال و در چندین مدرسه به پایان رساند و توانست دیپلمش را با نمرات خوب دریافت کند.^[۷] سپس در کلاس‌های مربیگری شرکت کرد و آنجا بود که تصمیم گرفت تا شیوه متفاوتی را در مربیگری بکار بگیرد و تئوری‌های مربیگری را با تکنیک‌های روحی و روانی در هم آمی‌زد.^[۱۰][۶]

شروع مربیگری

مورینیو جوان، در اوایل دهه ۹۰ و پس از آنکه شغل معلم ورزشی را رها کرد، تصمیم گرفت تا به سمت رویایش برود و در اولین قدم، مربی تیم پایه شهرش شد. وی پله‌های ترقی را طی می‌کرد و دستیار مربی‌های تیم‌های بهتر شد.^[۱۰] در سال ۱۹۹۲، فرصت مترجمی برای یک مربی بزرگ خارجی را بدست اورد. سر بابی رابسون به عنوان سرمربی جدید اسپورتینگِ لیسبون انتخاب شد و مسئولین تیم ژوزه را به عنوان مترجم وی انتخاب کردند.^[۸]

در ابتدا این حرکت ژوزه، به معنی دور شدن از مربیگری بود اما وی توانست احترام و دوستی رابسون را کسب کند. رابسون به مورینیو احترام می‌گذاشت و با وی صمیمی شده بود و به همین دلیل، این دو درباره تاکتیک‌ها و شیوه مربیگری با هم به گفتگو می‌پرداختند.^[۸] در دسامبر سال ۱۹۹۳، مسئولین اسپورتینگ، رابسون را اخراج کردند اما اینبار مسئولین تیم رقیب، یعنی پورتو وی را استخدام کردند و مورینیو کماکان در نقش دستیار و مترجم رابسون بکارش ادامه داد.^[۱۰] آخرین بار این دو در سوپرجام پرتغال بر روی نیمکت پورتو نشستند که با برد ۵–۰ پورتو در مقابل رقیب دیرینه، یعنی بنفیکا به پایان رسید.^[۱۱]

بعد از دوسال و در سال ۱۹۹۶، این دو مجدداً در کنار هم، به یک باشگاه دیگر و اینبار به بارسلونا رفتند. در باسلونا، مورینیو کماکان به یادگیری ادامه می‌داد و تصمیم گرفت تا زبان مردم این منطقه(کاتالان) را یاد بگیرد.^[۱۲] ژوزه در کنفرانس‌های مطبوعاتی در نقش مترجم حضور پیدا می‌کرد، تمرینات را طرح ریزی می‌کرد، به بازیکنان در یادآوری تاکتیک‌ها و شیوه‌ها کمک می‌کرد و به آنالیز حریفان می‌پرداخت. همکاری رابسون و مورینیو جواب داد و بارسلونا در آن فصل، توانست قهرمان جام در جام اروپا شود. در انتهای فصل، رابسون از بارسا رفت اما اینبار مورینیو با وی تیم را ترک نکرد و به عنوان دستیار در تیم باقی‌ماند.^[۱۰] مورینیو بارها از رابسون تعریف کرده‌است و یکبار درباره وی گفته بود:

یکی از مهمترین چیزهایی که از سر بابی رابسون یاد گرفتم، این بود که؛ در زمان برد، نباید احساس کامل بودن داشته باشید و در زمان شکست، نباید ناامید شوید.^[۱۰]

مورینیو کارش را با دستیاری لوئی فان خال هلندی که جانشین رابسون شده بود، ادامه داد و از وی نیز درسهای زیادی آموخت. فان خال که می‌دید دستیاران کاملی دارد، به مورینیو اجازه داد تا هدایت تیم دوم بارسلونا را به تنهایی به عهده بگیرد.^[۱۲] فان خال همچنین، در جام‌های خاص که اهمیت کمتری داشتند، به مورینیو اجازه می‌داد تا هدایت تیم اصلی را بر عهده بگیرد. برای مثال ژوزه در سال ۲۰۰۰، هدایت بارسا را به عهده گرفت و مقام قهرمانی جام کاتالونیا را برایش به ارمغان آورد.^[۱۳] بارسلونا با فان خال به دو قهرمانی پیاپی در لالیگا دست پیدا کرد.^[۱۰]

دوران مربیگری

بنفیکا و لییرا

در سپتامبر سال ۲۰۰۰، فرصتی بدست آمد تا مورینیو به عنوان نقش اول در کادر هدایت یک تیم، ایفای نقش کند. وی در حالیکه ۴ هفته از رقابت‌های لیگ پرتغال گذشته بود، به عنوان جانشین یوپ هینکس، به عنوان سرمربی تیم بنفیکا انتخاب شد.^[۱۲]

وقتی با فان خان، درباره برگشت به بنفیکا به عنوان دستیار، صحبت کردم، وی گفت «به مسئولین آن تیم بگو که تنها در صورتیکه تو را به عنوان سرمربی بخواهند، می‌توانند به سراغت بیایند. در غیر آنصورت، همینجا خواهی ماند.»^[۱۴]

مسئولین تیم قصد داشتند تا اوسوالدو پرییرا را به عنوان دستیار مورینیو انتخاب کنند اما مورینیو این را نپذیرفت و بجای آن، کارلوس موزر را به عنوان دستیارش انتخاب کرد که مدافع سابق و بازنشسته تیم بود.^[۱۵] مورینیو با پرییرا هیچ وقت رابطه خوبی نداشت. در همین زمان، بابی رابسون مربی نیوکاسل شد و از مورینیو خواست تا به عنوان دستیار به وی بپیوندد تا دوباره با هم کار کنند اما مورینیو این درخواست را نپذیرفت.^[۱۶]

مورینیو و موزر دوران خوبی در بنفیکا داشتند^[۱۷][۱۸] اما مدیریت باشگاه، دچار دگرگونی شد. «مانوئل ویلارینو» به عنوان مدیر باشگاه انتخاب شد و بلافاصله اعلام کرد که تونی، بازیکن سابق تیم را سرمربی تیم خواهد کرد^[۱۲] اما برای انجام اینکار، عجله‌ای نداشت. مورینیو بعد از یک برد ۳–۰ در برابر اسپوتینگ، از مدیریت باشگاه خواست تا قراردادش را تمدید کند^[۱۷] اما ویلارینو از انجام اینکار امتناع کرد و درخواست مورینیو را نپدیرفت. مورینیو نیز بلافاصله بعد از این اتفاق و در دسامبر ۲۰۰۰، در حالیکه تنها ۹ هفته بود که سرمربی بنفیکا شده بود، از پستش استعفا داد.^[۱۹] ویلارینو بعدها از این عمل خود، اظهار ندامت و پشیمانی کرد.

اگر دوباره این فرصت را داشته باشم، حتماً قرداد وی را تمدید خواهم کرد. تنها بعداً بود که فهمیدم که غرورم، مهمتر از منافع باشگاه نیست^[۱۷]

مورینیو در آوریل سال بعد، سرمربی لییرا شد و توانست این تیم را به رده پنجم جدول برساند که بهترین عنوان تاریخ این تیم بود.^[۲۰] موفقیت خیره‌کننده مورینیو در لییرا از دید باشگاه‌های بزرگ پرتغال دور نماند و مسئولین تیم پورتو به سراغ وی آمدند.^[۱۲]

پورتو

در ژانویه سال ۲۰۰۲ بود که مسئولین تیم پورتو، مورینیو را به عنوان سرمربی جدید خود انتخاب و وی را جانشین «اوستاویو ماچدا» کردند. مورینیو تیم را در آن سال با کسب ۱۱ برد، ۲ تساوی و ۲ شکست، به عنوان سومی لیگ نائل کرد.^[۲۱]

وی بلافاصله اعضای اصلی تیمش که بدنه تیمش را تشکیل می‌داند را شناسایی کرد. این افراد، بازیکنایی چون ویتور بایا، ریکاردو کاروالیو، کوستینها، دکو و هلدر پوستیگا بودند. بعد از آن، وی خورخه کاستا، کاپیتان تیم را که بطور قرضی در تیم دیگری بود را به تیم برگرداند. وی همچنین چند بازیکن را از تیم‌های دیگر آورد. بازیکنانی چون نونو والنته از لییرا،^[۲۲] پائولو فریرا از ستوبال^[۲۳] و مانیش از بنفیکا^[۲۴] از جمله بازیکنانی بودند که مورینیو خریده بود.

در سال بعد، مورینیو نخستین جام خود را کسب کرد. وی با رکورد ۲۷ برد، ۵ مساوی و ۲ شکست، با کسب ۸۶ امتیاز و با اختلاف ۱۱ امتیاز نسبت به بنفیکا، قهرمان لیگ پرتغال شد.^[۲۵] کسب ۸۶ امتیاز از ۱۰۲ امتیاز ممکن، بهترین رکورد امتیاز گیری در تاریخ لیگ پرتغال شد. ژوزه در مهٔ سال ۲۰۰۳، دو جام دیگر بدست اورد. وی ابتدا لییرا را در جام حذفی شکست داد و قهرمان شد و سپس در جام یوفا موفق شد با شکست سلتیک قهرمانی را برای پورتو به ارمغان بیاورد.^[۲۶]

روند موفقیت‌های پورتو و مورینیو، در فصل بعد کامل‌تر شد. آنها ابتدا در سوپر جام پرتغال، ۱–۰ تیم لییرا را شکست دادند تا اولین جام آن سال خود را کسب کنند. البته پورتو در سوپر کاپ اروپا با تک گل آندری شوچنکو از تیم آ.ث میلان ایتالیا شکست خورد و نتوانست قهرمان شود. ژوزه تیمش را به یک پیروز قاطعانه در لیگ پرتغال رهنمود کرد. این تیم در کل فصل، در خانه تمام بازیهایش را برد. در کل فصل نیز تنها ۱ باخت به تیم ویسنته داد و ۵ هفته مانده به پایان رقابت‌ها، قهرمانی تیم مشخص شده بود.^[۲۷] مورینیو جام حذفی را در مه سال ۲۰۰۴، به بنفیکا واگذار کرد اما در عوض آن، قهرمانی لیگ قهرمانان اروپا را برای هواداران و تیم به ارمغان اورد.^[۲۸] آنها مقتدرانه و با ۳ گل، تیم موناکو را در کشور آلمان شکست دادند.^[۲۹][۳۰] پورتو برای رسیدن به فینال، تیم‌هایی چون منچستر یونایتد، المپیک لیون و دیپورتیوو لاکرونیا را شکست داده بود^[۳۱] و تنها در دور گروهی رقابت‌ها باخت را تجربه کرد که آن باخت نیز در مقابل تیم رئال مادرید بود.^[۳۲][۳۳]

بعد از این موفقیت، باشگاه‌هایی چون لیورپول، رئال مادرید و چلسی برای جذب مورینیو ابراز علاقه کردند. مورینیو نیز یکبار از علاقه‌اش برای کار در لیورپول خبر داده بود و گفته بود:

لیورپول از آن باشگاه‌هایی است که انسان را وسوسه می‌کند در حالیکه چلسی، یک پروژه جدید است که مقدار زیادی پول در آن صرف شده‌است و چندان من را مشتاق نمی‌کند. چلسی از آن پروژه‌هایی است که معلوم نیست نهایتش به کجا می‌رسد. برای یک مربی داشتن پول کافی برای خرید بازیکنان با کیفیت مورد نظرش، خیلی جذابیت دارد اما حقیقت این است که هیچ کس نمی‌تواند تضمین دهد که با وجود خرج زیاد، تیم موفق خواهد شد یا خیر^[۳۴]

اما در نهایت لیورپول به سراغ رافائل بنیتز اسپانیایی رفت و مورینیو نیز پیشنهاد عالی آبراموویچ را پذیرفت و هدایت چلسی را به عهده گرفت.^[۳۴]

چلسی

مورینیو در ژوئن سال ۲۰۰۴ بود که به چلسی پیوست. رقم قرارداد وی، بسیار بالا بود و وی را جز مربیان با بیشترین دستمزد کرده بود. وی در ابتدا سالانه ۴٫۲ میلیون یورو دریافت می‌کرد اما در سال ۲۰۰۵، این رقم به ۵٫۲ میلیون یورو رسید.^[۳۵] مورینیو در یکی از کنفرانس‌های مطبوعاتیش در انگلیس گفته بود:

امیدوارم من را آدم مغروری خطاب نکنید اما من مربی‌ای هستم که قهرمان لیگ قهرمانان اروپا شده‌ام. پس فکر می‌کنم که آدم خاصی هستم.^[۳۶]

این جمله مورینیو باعث شد تا از آن زمان به بعد، مطبوعات انگلیس، وی را «آقای خاص» صدا کنند.^[۳۶]

مورینیو که جانشین کلودیو رانیری شده بود، اعضای سابق خود در تیم پورتو را با خود به چلسی آورد و به عنوان دستیار از آنها استفاده کرد. همچنین وی از استیو کلارک، بازیکن سابق و بازنشسته چلسی خواست تا به عنوان دستیارش کار کند و وی پذیرفت. مورینیو در ادامه فصل نقل و انتقالات، بیش از ۷۰ میلیون دلار هزینه کرد و بازیکنان مورد نیازش را خریداری کرد. تیاگو مندز از بنفیکا با ۱۰ میلیون یورو،^[۳۷] مایکل اسین از المپیک لیون با ۲۴٫۴ میلیون یورو،^[۳۸][۳۹] دیدیه دروگبا از المپیک مارسی با ۲۴ میلیون یورو،^[۴۰] ماتیا کژمان از آیندهوون با ۵٫۴ میلیون یورو^[۴۱] و دو بازیکن سابق مورینیو در پورتو؛ ریکاردو کاروالیو با ۱۹٫۸ میلیون یورو^[۴۲] و پائولو فریرا با ۱۳٫۳ میلیون دلار^[۴۳] از جمله بازیکنانی بودند که به چلسی پیوستند تا مورینیو بتواند کار خود را در چلسی انجام دهد.

 

تحت هدایت مورینیو، چلسی در اوایل ماه دسامبر، در صدر جدول لیگ حضور داشت و به مراحل حذفی لیگ قهرمانان هم راه یافته بود.^[۴۵] مورینیو اولین جام خود را با برد ۳–۲ در برابر لیورپول برای باشگاه چلسی به ارمغان آورد و این تیم را قهرمان کارلینگ کاپ انگلیس کرد.^[۴۶]

سپس چلسی توانست بعد از ۵۰ سال قهرمان لیگ شود.^[۴۴] اما با این حال مورینیو نتواسنت چلسی را به فینال لیگ قهرمانان اروپا برساند. چلسی با یک گل مشکوک از لیورپولی شکست خورد که سرانجام قهرمان آن سال لیگ قهرمانان هم شد.^[۴۷][۴۸]

چلسی فصل بعد را خوب شروع کرد. آنها با شکست ۲–۱ آرسنال، توانستند مقام قهرمانی جام خیریه انگلیس را کسب کنند.^[۴۹] در ادامه و در فصل ۰۵–۲۰۰۴ نیز این تیم از همان هفتهٔ نخست در صدر جدول بود و نتایج بسیار خوبی چون برد ۳–۰ در برابر منچستر یونایتد را کسب کرد^[۵۰] و توانست قهرمان این رقابت‌ها شود.^[۵۱] بنابراین چلسی برای دومین سال پیاپی قهرمان لیگ شده بود و مورینیو چهارمین قهرمانی لیگ پیاپی خود را کسب کرده بود.

شرایط چلسی بسیار مناسب بود تا اینکه در تابستان ۲۰۰۶، امضای قرارداد با ستاره اوکراینی آ.ث میلان یعنی آندری شفچنکو، نشان داد که بین مورینیو و آبراموویچ اوضاع چندان مناسب نیست.^[۵۲] شونچنکو در زمان امضای قراردادش، یکی از گران قیمت ترین مهاجمان دنیا بود که با میلان، هم قهرمان ایتالیا شده بود و هم قهرمان ایتالیا و توانسته بود که توپ طلا را نیز کسب کند. چلسی دو سال بود که برای خرید شوچنکو تلاش می‌کرد اما مسئولین میلان حاضر به فروش وی نشده بودند. شوچنکو در فصل اولش ناامید کننده ظاهر شد و در لیگ تنها ۴ گل زد و در کل مسابقات نیز تنها ۱۴ گل زد^[۵۳] در حالیکه دروگبا، در آن فصل آقای گل لیگ شد و همین مورینیو را مجاب کرده بود تا شوچنکو را از ترکیب اصلی بیرون بگذارد. در بازی با لیورپول، مورینیو حتی شوچنکو را بر روی نیمکت هم نگذاشت که همین باعث اعتراض آبراموویچ شد. شوچنکو تنها بازیکن فصل نقل و انتقالات چلسی نبود. میشائیل بالاک کاپیتان تیم ملی آلمان نیز بطور رایگان از بایرن مونیخ به چلسی پیوست تا خط میانی تیم چلسی را قوی تر از قبل کند.^[۵۴] ایدور گودیانسن، مهاجم ایسلندی چلسی نیز که یکی از مهمترین بازیکنان تیم بود، به بارسلونا فروخته شد.^[۵۵]

با وجود درگیری و حاشیه‌های چلسی، این تیم توانست کارلینگ کاپ سال ۲۰۰۷ را با شکست آرسنال کسب کند.^[۵۶] مورینیو با چلسی بازهم در لیگ قهرمانان اروپا به جایی نرسید. این تیم در ضربات پنالتی، بازهم مغلوب لیورپول شد و نتوانست به فینال برسد.^[۵۷] همچنین، امکان ۴ جامه شدن از چلسی گرفته شد. چرا که چند روز بعد از حذف از لیگ قهرمانان، چلسی در مقابل آرسنال با نتیجه ۱–۱ متوقف شد تا منچستر یونایتد به دوسال پیشتازی چلسی پایان دهد.^[۵۸] بدین ترتیب مورینیو برای اولین بار در طی ۵ سال گذشته، بدون کسب جام مانده بود. البته چلسی در فینال اف ای کاپ، موفق شد با یک گل منچستر را شکست دهد و پس از سالها، اولین فینال برگزار شده در ورزشگاه بازسازی شده ویمبلی را به سود خود به پایان رساند.^[۵۹] همچنین این نخستین اف ای کاپی بود که مورینیو آن را کسب کرده بود که باعث شد مورینیو تمام جامهای ممکن در لیگ جزیره را کسب کرده باشد. با این وجود، درگیری و تنش بین مورینیو و آبراموویچ مجدداً بالا گرفت که دلیلش، انتخاب آورام گرانت به عنوان مدیر ورزشی تیم بود که با وجود اعتراض مورینیو، نقشش در باشگاه روزانه بیشتر از قبل می‌شد.^[۶۰] در همین حین نیز، آرین روبن، ستاره تیم چلسی، به رئال مادرید رفت^{[۶۱][۶۲][۶۳]} و فلورنت مالودا فرانسوی، بجای وی به چلسی آمد.^[۶۴]

در نخستین بازی فصل بعد، مورینیو و چلسی موفق شدند ۳–۲ تیم بیرمنگهام را شکست دهند و به رکورد ۶۴ بازی خانگی بدون شکست برسند تا رکورد تاریخی لیورپول که ۶۳ بازی بود و مربوط به اواخر دهه هفتاد، شکسته شود.^[۶۵] با این وجود، چلسی فصل را بمانند فصل قبل، خوب شروع نکرد. آنها ابتدا به استون ویلا باختند و در ادامه نیز در خانه، با نتیجه مساوی بدون گل در مقابل بلکبرن متوقف شدند. در لیگ قهرمانان نیز آنها در ورزشگاهی که نیمی از آن خالی بود، در مقابل تیم نروژی روزنبرگ، تنها به یک تساوی ۱–۱ رسیدند که آن گل را نیز شونچنکو زده بود تا مشخص شود شرایط روحی تیم مساعد نیست.^[۶۶]

سرانجام در سپتامبر سال ۲۰۰۷، مورینیو بطور ناگهانی و با رضایت طرفین، قردادادش را فسخ کرد و از چلسی رفت^[۶۷] که دلیل اصلیش، دخالت‌های رومن آبراموویچ و آورام گرانت بود.^[۶۸][۶۹] مورینیو به عنوان موفق ترین مربی تاریخ چلسی، این تیم را ترک کرد. مورینیو در ۳ سال، ۶ جام برای چلسی به ارمغان آورد و در تمام این بازیها، حتی یک باخت خانگی را تجربه نکرد.^[۷۰]

اینتر میلان

 

در ۲ ژوئن سال ۲۰۰۸، مورینیو با قراردادی ۳ ساله، هدایت تیم اینتر میلان را به عهده گرفت و جانشین روبرتو مانچینی شد. مورینیو اکثر همکاران خود در چلسی و پورتو را نیز با خود به اینتر برد.^[۷۲][۷۳] علاوه بر آن، از «جوزپه بارسی»، بازیکن سابق اینتر و سرمربی سابق تیم جوانان باشگاه، به عنوان دستیار در تیم استفاده کرد.^[۷۴] ژوزه در نخستین کنفرانس مطبوعاتیش در اینتر، تنها به زبان ایتالیایی صحبت کرد که خودش می‌گفت آن را در ۳ هفته آموخته‌است.^[۷۱] همچنین در همان کنفرانس، مورینیو اعلام کرد که تنها چند خرید انجام خواهد داد و بمانند چلسی، خرج نخواهد کرد.^[۷۵] آمانتینو مانسینی برزیلی با ۱۳ میلیون یورو،^[۷۶][۷۷] مونتاری غنایی با ۱۴ میلیون یورو^[۷۸] و ریکاردو کوارسما پرتغالی با ۱۸ میلیون یورو(به علاوه یکی از بازیکنان جوان اینتر)، راهی اینتر و تیم مورینیو شدند.^[۷۹][۸۰]

در نخستین رقابت خود در ایتالیا، مورینیو تواسنت آ. اس. رم را در ضربات پنالتی شکست دهد و اینتر را قهرمان سوپر جام ایتالیا کند.^[۸۱] مورینیو در ادامه، توانست اینتر را قهرمان سری آ هم بکند^[۸۲]

با وجود قهرمانی در لیگ با اختلاف ۱۰ امتیاز نسبت به تیم دوم، بعضی هواداران اینتر، معتقد بودند اینتر در لیگ قهرمانان بسیار ناامید کننده ظاهر شده‌است. اینتر در لیگ قهرمانان، روند خوبی نداشت. آنها ابتدا یک باخت ۱–۰ به تیم پاناتیناکوس یونان دادند و در ادامه نیز در خانه تیم آنارتیس قبرس تنها به یک تساوی ۰–۰ دست یافته بودند.^[۸۳] اما با این وجود، اینتر از گروهش بالا رفته بود. اینتر در دور نخست این رقابت‌ها، در مجموع با نتیجه ۲–۰ به منچستر یونایتد باخت و از گردونه رقابت‌ها حذف شد.^[۸۴] منچستر در آن سال، به فینال رقابت‌ها راه یافته بود.^[۸۵] در جام حذفی نیز اینتر در نیمه نهایی، با نتیجه ۳–۱ مغلوب سمپدوریا شد^[۸۶] تا مورینیو در سال اولش در اینتر، دو جام کسب کرده باشد.

مورینیو در کنفرانس‌های مطبوعاتیش در ایتالیا که ناشی از جو پرتنش فوتبال این کشور بود، با برخی مربیان بزرگ ایتالیا درگیری لفظی داشت. مربیانی چون کارلو آنجلوتی، سرمربی تیم آ.ث میلان، لوچانو اسپالتی، سرمربی تیم آ. اس رم و کلودیو رانیری، سرمربی تیم یوونتوس کسانی بودند که با مورینیو درگیری لفظی داشتند. یکی از معروف ترین این اتفاقات و جنجال‌ها، در مارس ۲۰۰۹ رخ داد که مورینیو سایر تیم‌ها را که مدتها زیرسایه اینتر بودند را کم توفیق خطاب کرد و گفت که این تیم‌ها آخر هر فصل، بدون جام می‌مانند.^[۸۷] اصطلاح "بی‌جام‌ها" بعدها بسیار بین هواداران اینتر و خبرنگاران ایتالیایی رواج پیدا کرد و حتی یکی از مهمترین شعار هوداران در زمان کسب ۱۷مین قهرمانیشان شده بود.^[۸۸][۸۹] حتی شرکت نایک نیز برای معرفی لباس مخصوص قهرمانی اینتر، از این شعار استفاده کرده بود.^[۹۰] اما این شعار و جنجال‌هایش به همینجا ختم نشد و و بعد از فینال جام حذفی ایتالیا در فصل ۰۹–۲۰۰۸ که با قهرمانی لاتزیو به پایان رسیده بود، هواداران پایتخت نشین ایتالیا، در حالی به جشن و پایکوبی می‌پرداخت که لباسی با شعار "من قهرمان شدم، اما تو بی جامی" (به ایتالیایی:Io campione, tu zero titoli) را به تن داشتند که کنایه‌ای به حرف‌های مورینیو بود.^[۹۱]

زیر نظر مورینیو، آدریانو برزیلی در اوریل سال ۲۰۰۹، از اینتر جدا شد.^[۹۲][۹۳] بعد از آن نیز دو بازیکن آرژانتینی اینتر؛ خولیو کروز و هرنان کرسپو نیز از تیم رفتند. لوئیز فیگو، هافبک پرتغالی اینتر نیز در پایان آن فصل، از میادین فوتبال خداحافظی کرد.^[۹۴] فیگو در فصل آخر بازیش، بخاطر کم بازی کردن، قصد ترک باشگاه را داشت اما سرانجام در این تیم باقی‌ماند و به عنوان دستیار مورینیو به کار ادامه داد. در ادامه نیز، مورینیو دیگو میلیتو، مهاجم آرژانتینی را خرید که نقش عمده‌ای در موفقیت‌های وی در سال بعد داشت.^[۹۵] تیاگو موتا^[۹۵][۹۶] و وسلی اسنایدر^[۹۷][۹۸] نیز دو خرید دیگر مورینیو بودند تا خط میانی اینتر را قوی تر از قبل کنند. اما مهمترین نقل و انتقالات فصل دوم مورینیو در اینتر، معاوضه زلاتان ابراهیموویچِ سوئدی با ساموئل اتوئوِ کامرونی بود. زلاتان به بارسلونا رفت^[۹۹] و اتوئو به اینتر پیوست.^[۱۰۰] علاوه بر این، اینتر ۳۵ میلیون یورو نیز از این طریق درآمد زایی کرد تا انتقال زلاتان به بارسا، دومین نقل و انتقال گران تاریخ فوتبال، بعد از انتقال کریستیانو رونالدو به رئال مادرید، باشد.^{[۱۰۱][۱۰۲]}

ریکاردو کوارسما نیز بخاطر کم بازی کردن، به تیم سابق مورینیو، پورتو پیوست اما در اوایل فصل، به طور قرضی به دیگر تیم مورینیو، چلسی پیوست.^[۱۰۳] به همین دلیل بود که خط میانی اینتر از قدرتش کاسته شده بود و مورینیو برای رفع این مشکل، از مسئولین باشگاه خواست تا وسلی اسنایدرِ هلندی را به تیم بیاورند تا خط میانی تیم محکم شود.^{[۱۰۴][۱۰۵]}

اینترِ مورینیو، فصل جدید (۲۰۱۰) را خوب آغاز نکرد. آنها ابتدا در سوپر جام با نتیجه ۲–۱ مغلوب لاتزیو شدند و در لیگ نیز با نتیجه ۱–۱، در ورزشگاه خانگی خود، در مقابل تیم تازه صعود کرده باری متوقف شدند.^[۱۰۶] اما پس از این دو بازی، اینتر روند رو به رشد خود را آغاز کرد. اینتر تا قبل از پایان نیم نیم فصل و تا نوامیر بیش از ۳۰ گل به ثمر رساند و نتیجه‌ای چون برد ۴–۰ را در دربی میلان تجربه کرد.^[۱۰۶] خط میانی اینتر با حضور اسنایدر، و خط حمله این تیم با حضور میلیتو، بسیار خوب کار می‌کردند. اینتر در همین زمان نیز با ۵ گل جنوا را شکست داد تا بهترین پیروزی آن فصل سری آ را رقم زده باشد.^[۱۰۶] اما در ادامه مورینیو بخاطر اعتراضش به داور بازی با یوونتوس از زمین بازی اخراج شد و اینتر آن بازی را با نتیجه ۲–۱ واگذار کرد.^[۱۰۷]

 

از ان به بعد مورینیو جبهه گیری خود را در مقابل داوران آغاز کرد و اوج این اتفاق، در بازی ۲۲ فوریه در برابر سمپدوریا بود که باعث محرومیت ۳ جلسه‌ای مورینیو شده بود.^[۱۰۹] در همان زمان، مورینیو با ماریو بالوتلی دچار مشکل شده بود که این اتفاقات باعث شد اینتر در یک بحران گرفتار شود و از ۶ بازی و ۱۸ امتیاز، تنها ۷ امتیاز کسب کند^[۱۰۶] که ۳ بازی از این ۶ بازی(شامل باخت ۳–۱ به کاتانیا) در زمان محرومیت مورینیو بود. این وضعیت اینتر، با انتقاد شدید رسانه‌ها همراه بود اما با این وجود، مورینیو اینتر را با برد در مقابل تیم سابقش چلسی، به مرحله یک چهارم نهایی رساند. اینتر در ورزشگاه سن سیرو موفق شد ۲–۱ به پیروزی برسد و در استمفورد بریج نیز با ۱ گل پیروز شد.^[۱۱۰]

در ۶ اوریل ۲۰۱۰، مورینیو به یک افتخار بزرگ دست یافت. وی تبدیل به نخستین و تنها سرمربی در تاریخ فوتبال شد که توانست با ۳ تیم مختلف، به نیمه نهایی لیگ قهرمانان اروپا برسد(البته لوئی فان خال نیز یک روز بعد به چنین افتخاری دست یافت).^[۱۱۱] روند موفقیت آمیز اینتر در آن فصل ادامه داشت و یک هفته بعد نیز، اینتر برای نخستین بار تحت هدایت مورینیو، توانست به فینال جام حذفی ایتالیا برسد. آنها در مجموع فیورنتیا را با نتیجه ۲–۰ شکست دادند و فینالیست شدند.^[۱۱۲]

اینتر و مورینیو در ۲۸ اوریل توانستند با شکست قهرمان دوره قبل رقابت ها، بارسلونا، به فینال لیگ قهرمانان اروپا راه پیدا کنند.^[۱۱۳] دومین فینال مورینیو در لیگ قهرمانان در حالی رقم خورد که آنها در بازی برگشت خود در برابر بارسلونا، ۱–۰ شکست خورده بودند اما با توجه به برد ۳–۱ در بازی رفت، توانسته بودند به فینال برسند.^[۱۱۴]

مورینیو در حالیکه در حال خوشحالی با بازیکنانش بخاطر صعود به فینال بود، با ویکتور والدز، دروازه‌بان بارسلونا درگیر شد که بازیکنان دیگر والدز را از وی جدا کردند.^[۱۱۵] خوشحالی خاص مورینیو در نیوکمپ، بیشتر به این خاطر بود تا دل هواداران رئال مادرید را بدست بیاورد چراکه صحبت‌های زیادی مبنی بر اینکه وی به زودی سرمربی این تیم خواهد شد، بوجود آمده بود.^[۱۱۶] سرانجام مورینیو بعد از ۳۸ سال، اینتر را به فینال لیگ قهرمانان اروپا رساند.^[۱۱۷]

در ۲ مه، اینتر با یک برد ۲–۰ برابر لاتزیو، تقریباً قهرمانیش در سری آ قطعی شده بود. آنها در ۵ مه، با برد ۱–۰ در برابر آ. اس. رم قهرمان جام حذفی شدند و در ۱۶ می، اینتر با یک گل سیه نا را شکست داد و قهرمان ایتالیا شد.^[۱۰۶] بدین ترتیب اینتری‌ها دو جام شدند و با توجه به حضورشان در فینال لیگ قهرمانان، می‌توانستند به نسختین تیم ایتالیایی تبدیل شوند که ۳ جام اصلی را کسب کرده‌است.^{[۱۱۸][۱۱۹]} سرانجام در ۲۲ مه، اینتر با نتیجه ۲–۰ بایرن مونیخ را شکست داد و توانست پس از سالها، قهرمان لیگ قهرمانان اروپا شود.^[۱۲۰] اینتر نیز نخستین تیم ایتالیایی شد که ۳ جام کسب می‌کند و مورینیو هم به سومین مربی تاریخ بدل شد که موفق شده با دو تیم مختلف قهرمان لیگ قهرمانان اروپا شود.^[۱۰۸]

مورینیو روز بعد نیز اعلام ناراحتی کرد که این احتمالاً آخرین حضور وی در اینتر بوده و بعد هم ابراز علاقه کرد تا هدایت رئال مادرید را به عهده بگیرد.^[۱۲۱]

اگر که شما در طول دوران مربیگری خود، هدایت رئال مادرید را نتوانید به عهده بگیرید، همیشه احساس میکنید که چیزی در پرونده کاریتان کم بوده است^[۱۲۲]

رئال مادرید

فصل اول

 

در ۲۷ مه، مسئولین تیم رئال مادرید موفق شدند تا با پرداخت غرامتی سنگین به اینتر بابت یکسال باقی‌مانده قرارداد مورینیو، و پرداخت دستمزدی خوب به خود مورینیو، وی را به عنوان سرمربی خود انتخاب کنند.^{[۱۲۴][۱۲۵]}

در ۲۸ مه سال ۲۰۱۰، بطور رسمی اعلام شد که مورینیو بجای مانوئل بلگرینی، هدایت رئال مادرید را به عهده خواهد گرفت.^[۱۲۶] مورینیو که با قراردادی ۴ ساله به مادرید آمده بود، در ۳۱ مه در اولین کنفرانس مطبوعاتیش شرکت کرد و تبدیل به یازدهمین سرمربی رئال مادرید در طی ۷ ساله گذشته شد.^[۱۲۷]

با وجود حضور پرز به عنوان رئیس باشگاه، خریدهای مورینیو بیشتر از آنکه ستاره باشند، بازیکنان جوانی بودند که در آینده ستاره می‌شدند. مورینیو بازیکنان جوانی چون سرخیو کانالس با ۴٫۵ میلیون یورو،^[۱۲۸] مسعوت اوزیل با ۱۵ میلیون یورو،^{[۱۲۹][۱۳۰]} سامی خدیرا با ۱۳ میلیون یورو،^{[۱۳۱][۱۳۲]} آنخل دی ماریا با ۲۵ میلیون یورو^{[۱۳۳][۱۳۴]} و ریکاردو کاروالیو؛ بازیکن سابق خود را با ۸ میلیون یورو^[۱۳۵] به رئال مادرید اورد.

در ۲۹ اوت ۲۰۱۰، مورینیو در اولین بازی خود به عنوان سرمربی رئال مادرید در لالیگا، در مقابل رئال مایورکا با نتیجه مساوی بدون گل متوقف شد.^[۱۳۶] رئال در ادامه موفق بود اما در بازیهایی چون بازی با لوانته، اوسر و آژاکس آمستردام، بازیکنان این تیم موقعیت‌های زیادی از دست می‌دادن اما مورینیو نگران این موضوع نبود:

یک روز تاوان این همه موقعیت را، یک تیم بدشانس خواهد داد و بجای این تیم‌ها، گل خواهد خورد^[۱۳۷]

رئال در بازی بعدی خود، با نتیجه ۶–۱ تیم دپورتیوو لاکرونیا را در سانتیاگو برنابئو شکست داد و در ادامه نیز مالاگا با نتیجه ۴–۱ از رئالِ مورینیو شکست خورد و ریسینگ سانتاندر نیز با نتیجه مشابه با دپورتیوو از رئال شکست خورد.^[۱۳۸] اما اوج کار مورینیو در رئال، در ۲۲ دسامبر رقم خورد. جاییکه مورینیو موفق شد رئال را در کوپا دل ری به بردی ۸–۰ در مقابل لوانته برساند. این برد و نتیجه، بهترین برد تاریخ مربیگری مورینیو شد.^[۱۳۹]

در ۲۹ نوامبر، مورینیو اولین الکلاسیکو خود را تجربه کرد. وی این بازی را با نتیجه ۵–۰ به بارسلونا واگذار کرد و سنگین‌ترین شکست خود را متحمل شد. پرز، مدیرعامل رئال مادرید، این بازی را بدترین بازی تاریخ باشگاه خواند.^[۱۴۰] والدانو، مدیرورزشی تیم نیز از مورینیو بخاطر عدم توانایی در هدایت تیم، شدیداً انتقاد کرد.^[۱۴۱] اما خود مورینیو این شکست را تحقیر شدن نمی‌دانست.^[۱۴۲]

در ۳۰ نوامبر، اولین جنجال بزرگ مورینیو در رئال مادرید و در بازی برابر آژاکس آمستردام در لیگ قهرمانان اروپا رقم خورد. مورینیو در این بازی، به دودک، دروازبان ذخیره تیم، مطلبی را گفت و این بازیکن نیز آن را به کاپیتان تیم؛ کاسیاس منتقل کرد. کاسیاس نیز دستور مورینیو را به راموس و آلونسو داد و در نتیجه ان، این دو بازیکن بطور عمدی از بازی اخراج شدند. مورینیو ۳۳٫۵۰۰ یورو جریمه و ۱ بازی از نشستن روی نیمکت تیم محروم شد. سایر بازیکنانی که جزئی از این اتفاق بودند هم بمانند مورینیو، جریمه مالی شدند اما مورینیو به خواسته خود رسید. وی می‌خواست تا این دوبازیکن در بازی تشریفاتی بعدی محرومیت خود را بگذرانند تا در بازیهای دور حذفی، خیالشان راحت باشد که همین اتفاق هم افتاد.^{[۱۴۳][۱۴۴]}

در ۲۰ آوریل سال ۲۰۱۱، مورینیو اولین جام خود را در اسپانیا و با رئال مادرید بدست آورد. رئال مادرید در فینال کوپا دل ری موفق شد با نتیجه ۱–۰ تیم بارسلونا را شکست دهد و پس از ۱۸ سال، قهرمان این جام شود.^[۱۴۵] در لیگ قهرمانان اروپا، مورینیو رئال را بعد از ۸ سال، به نیمه نهایی رساند^{[۱۴۵] [۱۴۵]} هرچند در این مرحله، در مجموع با نتیجه ۳–۱ در برابر بارسلونا شکست خورد و از گردونه رقابت‌ها، حذف شد.^[۱۴۵] در لیگ نیز رئال مادرید با وجود زدن ۱۰۲ گل در لالیگا^[۱۴۵]، نهایتاً پس از بارسلونا، در رده دوم جدول جای گرفت تا مورینیو فصل اول حضورش در مادرید را، با کسب ۱ جام به پایان برساند.^[۱۴۶]

فصل دوم

پس از پایان فصل اول مورینیو در رئال مادرید، درگیری بین وی و مدیرورزشی تیم؛ خورخه والدانو به اوج رسید که در نهایت، پرز مدیرعامل رئال، تصمیم به اخراج والدانو گرفت.^{[۱۴۷] [۱۴۸]} سپس به درخواست مورینیو، زیدان به عنوان مدیر ورزشی جدید باشگاه، انتخاب و معرفی شد.^[۱۴۹]

در ادامه، رئال نوری شاهین را با ۱۰ میلیون یورو^[۱۵۰]، حمید آلتین‌توپ بصورت رایگان^[۱۵۱]، خوزه ماریا کایخون با ۵ میلیون یورو^[۱۵۲]، رافائل واران با ۱۰ میلیون یورو^[۱۵۳] و فابیو کونترائو را با ۳۰ میلیون یورو، به خدمت گرفت. ^{[۱۵۴] [۱۵۵]}

در نخستین بازی فصل جدید، شاگردان مورینیو، در ابتدا با نتیجه ۲–۲ برابر بارسلونا به تساوی رسیدند^[۱۵۶] اما در بازی برگشت با نتیجه ۳–۲ شکست خوردند و نتوانستند قهرمان سوپرکاپ اسپانیا شوند. ^{[۱۵۷] [۱۵۸]} در این بازی جنجالی، در دقایق پایانی مارسلو از بازی اخراج شد و در درگیری پایان بازی نیز، مورینیو با فرانسسک ویلانوا مربی بارسلونا درگیر شد که منجر به محرومیت هر دو آنها شد.^[۱۵۹]

در ادامه، مورینیو رئال را با برد برابر گالاتاسرای ترکیه به هفتمین عنوان قهرمانی پیاپی در جام سانتیاگو برنابئو رساند. ^[۱۶۰] در نخستین بازی فصل جدید لالیگا نیز، رئال مادرید موفق شد با ۶ گل، ساراگوسا را شکست دهد.در پایان این فصل رئال موفق به قهرمانی در لالیگا شد.این نخستین قهرمانی مورینیو در لالیگا بود.^[۱۶۱] در لیگ قهرمانان اروپا نیز رئال فصل جدید را با برد ۱–۰ برابر دینامو زاگرب کرواسی آغاز کرد.^[۱۶۲]و در ادامه موفق شد برای دومین سال متوالی رئال را به نیمه نهاپی این جام برساند ولی در این مرحله در مقابل بایرن مونیخ در ورزشگاه خانگی خود در ضربات پنالتی شکست خورد.^[۱۶۳]

فصل سوم

 

فصل سوم برای مورینیو و رئال در حالی آغاز شد که رقیب سنتی رئال، بارسلونا، پس از کنار رفتن گواردیولا، تیتو را به سرمربی گری آبی اناری پوشان انتخاب کرده بود و رقابت رئال مورینیو، این بار با بارسای تیتو کلید خورده بود. در فصل نقل و انتقالات لوکا مودریچ و مایکل اسین را به رئال مادرید آورد و ۱ جام به ارمغان آورد و در رقابت های جام باشگاه های اروپا به عنوان تیم دوم از گروه صعود کرد.شروع فصل در لالیگا برای او جالب نبود و ۱۰ امتیاز از بارسلونا عقب ماندولی در ادامه فصل تیم مورینیو به شرایط خوبی رسید ودر تنها ۳ روز بارسلونا را در جام حذفی ودر لیگ شکست داد که نشان داد راه پیروزی در مقابل بارسلونا را به خوبی میداند و شرایط تیم را خوب کرد . چند روز بعد رئال مادرید در بازی برگشتیک هشتم نهایی لیگ قهرمانان اروپا به مصاف منچستریونایتد در اولدترافورد رفت و در حالی که در مجموع دو بر یک عقب بود و برای صعود به دو گل نیاز داشت با اخراج جنجالی و مشکوک نانی توانست بازی را به سود خود کند و با برد ۲-۱ ( در مجموع ۳-۲ ) از سد منچستریونایتد بگذرد . در همین سال رئال مادرید توانست به نیمه نهایی جام قهرمانان اروپا راه یابد و در مقابل تیم دورتموند قرار بگیرد که در مجموع با نتیجه ۴-۳ شکست خورد و از گردونه مسابقات کنار رفت .^[۱۶۴]

بعد از مصدوم شدن کاسیاس دیگو لوپز به دروازه رئال رفت و خوب بازی کرد و بعد از اتمام آسیب دیدگی کاسیاس هم در ترکیب اصلی بود و این سوال وجود دارد آیا با رفتن مورینیو کاسیاس به ترکیب اصلی بر می گردد. سرانجام کارلو آنچلوتی مربی فصل ۲۰۱۲-۲۰۱۳ باشگاه فوتبال پاریس سن ژرمن و مربی سابق باشگاه فوتبال آ.ث. میلان برای سال ۲۰۱۳-۲۰۱۴ به رئال مادرید پیوست.

بازگشت به چلسی

در ۳ ژوئن ۲۰۱۳ (۱۳ خرداد ۱۳۹۲)، مورینیو پس از ۶ سال دوری از چلسی، با قراردادی ۴ ساله به این تیم بازگشت.^{[۱۶۵][۱۶۶]}

وضعیت آماری

آمار باشگاه‌ها^[۱۶۷]

تیم	ملیت	از تاریخ	تا تاریخ	آمار
				ک	پ	م	ب	٪	گ‌ز	گ‌خ	ت
بنفیکا		۲۰ سپتامبر ۲۰۰۰	۵ دسامبر ۲۰۰۰	۱۱	۶	۳	۲	۵۴٫۵۵	۱۷	۹	+۸
لییرا		۱۴ آوریل ۲۰۰۱	۲۰ ژانویه ۲۰۰۲	۲۰	۱۱	۵	۴	۵۵	۴۷	۲۸	+۱۹
پورتو		۲۳ ژانویهٔ ۲۰۰۲	۲۶ مهٔ ۲۰۰۴	۱۲۷	۸۸	۲۴	۱۵	۶۹٫۲۹	۲۲۲	۷۹	+۱۴۳
چلسی		۲ ژوئن ۲۰۰۴	۲۰ سپتامبر ۲۰۰۷	۱۸۵	۱۳۱	۳۶	۱۸	۷۶٫۲۲	۳۳۰	۱۱۹	+۲۱۱
اینتر		۲ ژوئن ۲۰۰۸	۲۸ مهٔ ۲۰۱۰	۱۰۸	۶۸	۲۵	۱۵	۴۴٫۴۴	۱۸۵	۹۴	+۹۱
رئال		۳۱ مهٔ ۲۰۱۰	تاکنون	۱۳۹	۱۰۳	۲۰	۱۶	۷۴٫۱	۳۷۷	۱۲۱	+۲۵۶
مجموع				۵۹۰	۴۰۷	۱۱۳	۷۰	۶۸٫۹۸	۱۱۷۷	۴۶۱	+۷۱۶

سه‌جامه‌شدن

مورینیو تاکنون یک بار، به ۳ جام اصلی دست یافته‌است:

• ۲۰۱۰–۲۰۰۹: همراه با اینتر میلان (لیگ ایتالیا — جام حذفی ایتالیا — لیگ قهرمانان اروپا)

افتخارات

رکورد شکست ناپذیری در خانه

تا آوریل سال ۲۰۱۱، از آخرین باری که مورینیو با تیم‌هایش در لیگ و در خانه، به تیم حریف باخته، ۹ سال می‌گذرد. در واقع در ۱۵۰ بازی که مورینیو با تیم‌هایش در زمین خانگی و در لیگ انجام داده‌بود، حتی یک شکست را تجربه نکرده‌بود.^[۱۶۸]

آخرین باخت خانگی مورینیو، در زمان هدایت پورتو رقم خورد جاییکه در ۲۳ فوریه سال ۲۰۰۲، تیم بیرا مار موفق شد با نتیجه ۳–۲، مورینیو و تیمش را در خانه شکست دهد.^[۱۶۹] از آن زمان به بعد و تا ۲ آوریل ۲۰۱۱، مورینیو ۳۸ بازی با پورتو(شامل ۳۶ برد و ۲ تساوی)، ۶۰ بازی با چلسی(شامل ۴۶ برد و ۱۴ تساوی)، ۳۸ بازی با اینتر میلان (شامل ۲۸ برد و ۹ تساوی)و ۱۴ بازی را با رئال(شامل ۱۴ برد) در خانه برگزار کرده‌بود و بدون شکست مانده بود تا اینکه سرانجام در بازی برابر خیخون با نتیجه ۱–۰ مغلوب شد و پس از ۱۵۰ بازی، طعم شکست در خانه را چشید.^[۱۷۰]

افتخارات مربیگری

افتخارات شخصی

• مربی سال پرتغال: ۲ بار | ۰۴–۲۰۰۳ - ۰۳–۲۰۰۲ ^[۱۷۲]
• مربی سال انگلیس: ۲ بار | ۰۶–۲۰۰۵ - ۰۵–۲۰۰۴ ^[۱۷۳]
• مربی ماه انگلیس: ۳ بار | نوامبر ۲۰۰۴ – ژانویه ۲۰۰۵ – مارس ۲۰۰۷ ^[۱۷۳]
• مربی سال ایتالیا: ۲ بار | ۲۰۱۰ – ۲۰۰۹ ^[۱۷۲]
• مربی سال یوفا: ۲ بار | ۰۴–۲۰۰۳ - ۰۳–۲۰۰۲ ^[۱۷۳]
• تیم منتخب سال یوفا (بهترین مربی سال): ۴ بار | ۲۰۱۰ - ۲۰۰۵ - ۲۰۰۴ - ۲۰۰۳ ^[۱۷۲]
• شخصیت ورزشی سال بی‌بی‌سی (بهترین مربی): ۱ بار | ۲۰۰۵ ^[۱۷۳]
• مرد سال روزنامه لازتا دلا اسپورت: ۱ بار | ۲۰۱۰ ^[۱۷۴]
• مربی سال روزنامه اونزه: ۱ بار | ۲۰۰۵ ^[۱۷۲]
• توپ طلا فیفا (بهترین مربی سال): ۱ بار | ۲۰۱۰ ^[۱۷۵]
• بهترین مربی فدراسیون بین‌المللی تاریخ و آمار فوتبال : ۳ بار | ۲۰۰۴ - ۲۰۰۵ - ۲۰۱۰ ^[۱۷۳]
• بهترین مربی سال مجله ورلد ساکر: ۳ بار | ۲۰۰۴ - ۲۰۰۵ - ۲۰۱۰ ^[۱۷۳]
• بهترین مربی اتحادیه بین‌المللی ورزش‌ها | ۱ بار: ۲۰۱۰ ^[۱۷۶]
• بهترین مربی پرتغالی شاغل در خارج از پرتغال | ۲ بار | ۱۰–۲۰۰۹ - ۰۹–۲۰۰۸ ^[۱۷۷]

جوایز خاص

• دکترای افتخاری از دانشگاه صنعتی لیسبون، برای دستاوردهایش در فوتبال^[۱۷۸]

زندگی شخصی

 

مورینیو همسرش (ماتیلدا فاریا) که متولد آنگولاست، را در ستوبال پرتغال و در زمانی که نوجوان بود، دید. این دو در سال ۱۹۸۹ با هم ازدواج کردند.^{[۱۷۹][۱۸۰]} نخستین فرزندشان، یک دختر بود که در سال ۱۹۹۶ بدنیا آمد و مورینیو به رسم مذهبی خود، نامش را از روی نام همسرش انتخاب کرد و ماتیلدا نهاد. فرزند دوم این زوج نیز در سال ۲۰۰۰ به‌دنیا آمد و مورینیو، نام خود را بر روی وی گذاشت. ژوزه ماریو جونیور(ژوزه ماریوِ کوچک). با وجود آنکه مورینیو زندگی خود را وقف فوتبال کرده‌است، خانواده اش را بخش اصلی و مرکزی زندگی‌اش می‌داند:^[۱۸۰]

خانواده‌ام، مهمترین بخش زندگیم است و پدری خوب بودن، مهمترین کار زندگیم

مورینیو که یک کاتولیک معتقد است،^[۱۸۱] در امور خیریه زیادی شرکت داشته‌است. برای مثال، وی کتش که به "کت خوش شانسی" معروف شده بود را ۲۲ هزار دلار فروخت و آن را به حادثه دیگان سونامی اهدا کرد. همچنین وی در یک طرح برای امور کودکان نیز فعالیت دارد که در آن، کودکان اسرائیلی و فلسطینی به واسطه فوتبال، در کنار هم با صلح به بازی می‌پردازند و بزرگ می‌شوند.^{[۱۸۲][۱۸۳]}

مورینیو به داشتن شخصیت قوی، خوش‌پوش‌بودن،^[۱۸۴] و نیز دمدمی‌مزاج‌بودن در کنفرانس‌های مطبوعاتی شهرت دارد.^[۱۸۵] در خارج از دنیای فوتبال هم مورینیو شهرت زیادی دارد. وی در کمپین‌های تبلیغاتی متعددی شرکت داشته که از مهمترین آن‌ها، قراردادش با شرکت‌هایی چون سامسونگ و آدیداس است.^[۱۸۶] یک کتاب زندگینامه‌ای غیر رسمی، با نام «آقای برنده - از ستوبال تا استمفورد بریج» (به پرتغالی:O Vencedor – De Setúbal a Stamford Bridge) از وی منتشر شد که پرفروش ترین کتاب پرتغال شد. این اتفاق در حالی رخ داد که مورینیو تلاش زیادی کرد تا جلو انتشار این کتاب را بگیرد ولی موفق نشد.^[۱۸۷]

مورینیو به زبان‌های پرتغالی، اسپانیایی، فرانسوی، ایتالیایی و انگلیسی کاملاً آشناست. همچنین وی به زبان کاتالانی هم می‌تواند صحبت کند. در مارس سال ۲۰۰۹ نیز مورینیو دکترای افتخاری خود را از دانشگاه صنعتی لیسبون و به‌خاطر دستاوردهایش در فوتبال، دریافت کرد.

باستین شواین‌اشتایگر

شناسنامه
نام کامل	باستین شواین‌اشتایگر[۱]
زادروز	۱ اوت ۱۹۸۴ ‏(۳۰ سال)
زادگاه	کلبرمور، آلمان غربی
قد	۱٫۸۳ متر (۶ فوت ۰ اینچ)[۲]
پست	هافبک
اطلاعات باشگاهی
باشگاه کنونی	منچستر یونایتد
باشگاه‌های جوانان
۱۹۹۰–۱۹۹۲	FV Oberaudorf
۱۹۹۲–۱۹۹۸	TSV 1860 Rosenheim
۱۹۹۸–۲۰۰۲	Bayern Munich
باشگاه‌های حرفه‌ای*
سال‌ها	باشگاه‌ها	بازی†	(گل)†
۲۰۰۱–۲۰۰۵	Bayern Munich II	۳۳	(۲)
۲۰۰۲–۲۰۱۵	بایرن مونیخ	۳۴۲	(۴۵)
۲۰۱۵–	منچستر یونایتد	۰	(۰)
تیم ملی‡
۲۰۰۰	Germany U16	۱	(۰)
۲۰۰۱–۲۰۰۲	Germany U18	۱۱	(۲)
۲۰۰۲–۲۰۰۳	Germany U19	۷	(۲)
۲۰۰۴	زیر ۲۱ آلمان	۷	(۲)
۲۰۰۴–	آلمان	۱۱۱	(۲۳)
افتخارات[نمایش]
*تعداد بازی‌ها و گل‌ها فقط مربوط به بازی‌های لیگ داخلی است و آمار به روز شده در تاریخ ۲۳ مه ۲۰۱۵. ‡ آمار بازی‌ها و گل‌های ملی به‌روز شده در تاریخ ۱۳ ژوئیه ۲۰۱۵

باستیان شواینشتایگر (به آلمانی: Bastian Schweinsteiger آوایش ^{راهنما·اطلاعات}) (زادهٔ ۱ اوت ۱۹۸۴ در کلبرمور، آلمان) بازیکن فوتبال اهل آلمان است.

 

 

سابقه

 

شواینشتایگر در تاریخ ۱ ژوئیه ۱۹۹۸ به عضویت تیم جوانان باشگاه در آمد.^[۳] شواین اشتایگر که در دوران نوجوانی به ورزش اسکی می‌پرداخته صاحب یک قهرمانی اسکی قهرمانی آلمان نیز است. او توانایی بازی به عنوان هافبک چپ و راست را دارد، همین‌طور به عنوان هافبک دفاعی و هافبک هجومی پشت سر مهاجمان بازی می‌کند.شوت های پرقدرت، دریبل زنی و قدرت بدنی بسیار خوب از خصوصیات این فوتبالیست است. تنها پس از دو فصل تمرین با تیم نخست بایرن او در نوامبر سال ۲۰۰۲ با تعویض دیر هنگامی توسط اتمار هیتسفلد برای نخستین بار در دیدار با لانس از فرانسه وارد دیدار از لیگ قهرمانان اروپا شد و موفق شد پاس گلی برای هم تیمی هایش بسازد. پس از این بایرن مونیخ با اون قراردادی حرفه‌ای به امضا رساند و در فصل ۲۰۰۲-۰۳ ۱۴ بازی در بوندسلیگا برای بایرن مونیخ انجام داد و تیمش را در کسب عنوان قهرمانی جام حذفی آلمان و بوندس لیگا کمک کرد.فصل بعد او برای بایرن ۲۶ دیدار در بوندس لیگا انجام داد. شواینشتایگر نخستین گل خود را در بوندسلیگا در سپتامبر ۲۰۰۳ برابر ولفسبورگ به ثمر رساند.شواین اشتایگر تا پایان فصل ۲۰۰۸ ۱۷۰ بازی در رقابتهای لیگ قهرمانان اروپا، بوندسلیگا و جام حذفی آلمان برای تیمش انجام داده است و ۱۸ گل نیز زده است.

او در تاریخ ۱۸ نوامبر ۲۰۰۸ با وجود پیشنهادهای فراوانی که از یوونتوس، منچستر یونایتد و چلسی داشت قراردادش را با بایرن تا ۲۰۱۲ تمدید کرد. ولی بی شک نقطه عطف زندگی حرفه ای وی پیوستن به باشگاه منچستر یونایتد در تابستان سال 2015 است.

آمار دوره حرفه‌ای

تا تاریخ ۱۴ مه ۲۰۱۱

آمار بازی‌های باشگاهی

آمار بازی‌های ملی

 

گل‌های ملی

افتخارات

• بایرن مونیخ
  • قهرمانی بوندسلیگا: ۲۰۰۳، ۲۰۰۵، ۲۰۰۶، ۲۰۰۸، ۲۰۱۰، ۲۰۱۳
  • جام حذفی فوتبال آلمان: ۲۰۰۳، ۲۰۰۵، ۲۰۰۶، ۲۰۰۸، ۲۰۱۰
  • لیگ اتحادیه آلمان: ۲۰۰۴، ۲۰۰۷
  • سوپر جام فوتبال آلمان: ۲۰۱۰، ۲۰۱۲
  • لیگ قهرمانان اروپا: ۲۰۱۳
• تیم ملی فوتبال آلمان
• جام کنفدراسیون‌ها سوم: ۲۰۰۵
• جام جهانی فوتبال قهرمان: ۲۰۱۴ سوم: ۲۰۰۶ و ۲۰۱۰
• جام ملت های اروپا نائب قهرمان: ۲۰۰۸

لیورپول

نام کامل	باشگاه فوتبال لیورپول
لقب	قرمز‌ها (به انگلیسی : The Reds )
نام کوتاه	LFC
تأسیس	۳ ژوئن ۱۸۹۲ (۱۲۲ سال پیش) [۱]
ورزشگاه	آنفیلد
گنجایش	۴۵٬۲۷۶ [۲]
مالک	گروه ورزشی فین‌وی
مدیر عامل	تام ورنر
مربی	برندان راجرز
لیگ	لیگ برتر
۲۰۱۳–۱۴	دوم
وبگاه	وبگاه رسمی
لباس اول لباس دوم   لباس سوم

باشگاه فوتبال لیورپول (به انگلیسی: Liverpool Football Club) یکی از باشگاه‌های حرفه‌ای فوتبال در لیگ برتر فوتبال انگلستان است که مرکز آن در لیورپول انگلستان واقع شده‌است. این باشگاه با پنج عنوان قهرمانی در لیگ قهرمانان اروپا^[۳]، سه عنوان در جام یوفا^[۴] و سه عنوان دیگر در سوپر جام اروپا^[۴] یکی از موفق‌ترین تیم‌ها در اروپا و پرافتخارترین تیم انگلیسی در رقابت‌های اروپایی محسوب می‌شود^[۵]. همچنین لیورپول با هجده عنوان قهرمانی در لیگ،^[۶] هفت عنوان در جام حذفی^[۷] و کسب رکورد‌ هشت عنوان قهرمانی در جام اتحادیه^[۸] پس از منچستر‌ یونایتد دومین باشگاه پرافتخار انگلیسی در مسابقات داخلی است. ^[۹] اما در مجموع کسب افتخارات بین المللی و داخلی، لیورپول با 59 جام بعد از منچستر یونایتد با 62 جام دومین تیم پرافتخار انگلستان محسوب می شود.

این باشگاه در سال ۱۸۹۲ میلادی تأسیس گردید و به سرعت در فوتبال انگلستان به تیمی قدرتمند بدل شد به نحوی که در طی سال‌های ۱۹۰۰ تا ۱۹۴۷، پنج بار به عنوان قهرمانی لیگ دسته اول دست یافت. با این وجود، لیورپول در طی اواسط دهه ۱۹۵۰ میلادی دچار افت شد و پس از حذف از لیگ دسته اول، هشت سال را در لیگ دسته دوم سپری کرد. در سال ۱۹۵۹ بیل شنکلی به سرمربی‌گری این تیم گماشته شد که لیورپول در فصل سوم حضور شنکلی در این سمت ( ۱۹۶۱–۶۲ ) با قهرمانی در این پیکارها، به دسته بالاتر صعود کرد. بازیکنان لیورپول به طور سنتی در زمین پیراهن‌های سفید و قرمز می‌پوشیدند که در نوامبر ۱۹۶۴ لباس تیم به صورت یک‌دست قرمز رنگ شد.^[۱۰]
در سال ۱۹۸۵ فاجعه ورزشگاه هیسل باعث خدشه‌دار شدن نام باشگاه در سطح اروپا شد. در این حادثه ۳۹ هوادار یوونتوسی در پی هجوم هواداران لیورپول به سمت آنان کشته‌شدند.^[۱۱]. چهار سال دیگر باشگاه متحمل فاجعه دیگری شد. در این فاجعه که به سانحه هیلزبورو مشهور است، ۹۶ هوادار لیورپول تحت فشار هجوم تماشاگران بین حصار ورزشگاه کشته شدند. به یاد جان باختگان این حادثه دو شعله فروزان به آرم باشگاه اضافه شد. هر دو فاجعه اثرات و واکنش‌های وسیعی بر فوتبال اروپا، انگلستان و خود باشگاه تا به امروز به دنبال داشته‌است .
باشگاه فوتبال لیورپول از زمان تشکیل آن تا به امروز در ورزشگاه آنفیلد بازی می‌کند . طرح‌های در دست بود که ورزشگاه جدیدی در استنلی پارک ساخته شود که بر طبق این طرح‌ها معین شده‌بود تا پایان سال ۲۰۱۱ ورزشگاه جدید ساخته شود اما به دلیل شرایط نامساعد اقتصادی ساخت این برنامه به حالت تعلیق درآمد که در طی این شرایط، برنامهٔ ذکر شده جای خود را به طرح افزایش گنجایش ورزشگاه آنفیلد تا سقف ۵۴۰۰۰ نفر داد.^[۱۲]لیورپول پایگاه هواداری بزرگ و وسیعی در سرتاسر جهان دارد که در برابر دیگر باشگاه‌های بزرگ رقابت قدیمی دارد. این باشگاه هفتمین باشگاه پرطرفدار فوتبال در جهان است ^{[۱۳] [۱۴] [۱۵]} اصلی‌ترین رقبای لیورپول در انگلستان تیم‌های منچستریونایتد و اورتون هستند.^{[۱۶] [۱۷]}

 

محتویات

تاریخچه

سال‌های آغازین (۱۸۹۲–۱۹۵۹)

 

بنیان‌گذاری باشگاه فوتبال لیورپول و پنج عنوان قهرمانی در لیگ دسته اول از مهم‌ترین رویدادهای این دوره از تاریخ باشگاه لیورپول هستند. تاریخچه تاسیس باشگاه لیورپول، کاملاً در ارتباط با رقیب محلی‌اش اورتون و شهردار صاحب کارخانه‌ آبجو سازی لیورپول به نام جان هولدینگ است. او در آنفیلدرود زمینی را به اورتون اجاره داد که این باشگاه از آن به بعد در آن بازی‌های خانگی‌اش را برگزار می‌کرد. با قهرمانی تیم اورتون در فصل ۱۸۹۱ و هم‌چنین کسب اولین موفقیت‌های بزرگ، به وجهه و محبوبیت تیم به میزان زیادی افزوده شد. در سال ۱۸۹۲ هولدینگ اجاره زمین را بالا برد. باشگاه اورتون تصمیم گرفت آنفیلدرود را ترک کند و یک زمین در آن نزدیکی بخرد تا از آن پس بازی‌های خانگی‌اش را در آن انجام دهد. به دنبال اختلاف پیش آمده، جان هولدینگ با ورزشگاهی خالی روبه رو شد که بنا بر شرایط پیش آمده تصمیم گرفت باشگاه لیورپول اف.سی را تاسیس کند و ورزشگاه آنفیلد را در اختیار آن قرار دهد.^[۱۸] نخستین بازی تیم تازه تاسیس هولدینگ در ۱ سپتامبر ۱۸۹۲ ، بازی دوستانه در برابر تیم روترهام تاون بود.^[۱۹]

نخستین تیم لیورپول در سال ۱۸۹۲ بنیان نهاده شد^[۲۰] که متشکل از اکثریت بازیکنان اسکاتلندی و اقلیت انگلیسی بود^{[۲۰] [۲۱]}که با پیراهن‌های آبی – سفید بازی می‌کردند^[۲۲]، اما پس از چهار سال از بنیان‌گذاری باشگاه در سال ۱۸۹۶ رنگ پیراهن باشگاه به قرمز تغییر کرد^[۲۳].این تیم نخستین بار در فصل ۱۸۹۲–۹۳ در لیگ منطقهٔ لانکاشر شرکت کرد که با قهرمانی در این پیکارها به لیگ دسته دوم راه پیدا کرد^[۲۴]نخستین بازی رسمی تاریخ باشگاه لیورپول در این لیگ با تیم هایروالتون در ورزشگاه آنفیلد در تاریخ ۳ سپتامبر ۱۸۹۲ برگزار شد که لیورپول با نتیجه ۸ بر ۰ حریف خود را از پیش روی برداشت.^[۲۰] لیورپول توانست برای نخستین بار در فصل ۱۸۹۴–۹۵ در سطح اول فوتبال انگلیس یعنی رقابت‌های لیگ دسته اول شرکت کند که نخستین رویارویی با رقیب همشهری نیز در همین فصل روی داد^[۲۵]. لیورپول اولین فصل بازی در لیگ دسته اول را با ایستادن در انتهای جدول به پایان برد و دوباره به لیگ دسته دوم سقوط کرد^[۲۶]، برخلاف اورتون که در آن فصل در جایگاه دوم جدول جای گرفت^[۲۷].

 

در سال بعد، لیورپول در رقابتی تنگاتنگ با منچستر سیتی که با آن هم‌امتیاز بود، این تیم را پشت سر گذاشت و یک‌بار دیگر به دسته اول راه یافت^[۲۸]. لیورپول از آن پس جای خود را در این لیگ تثبیت کرد و توانست در سال ۱۹۰۱ برای نخستین مرتبه قهرمان لیگ انگلیس شود^[۲۹] لیورپول در این فصل با به ثمر رساندن ۵۹ گل بهترین خط حمله لیگ را نیز به‌دست آورد^[۳۰] همچنین سم ریبولد با زدن ۱۸ گل، بهترین گل‌زن لیورپول در این فصل شد.^[۳۱]

لیورپول در فصل ۱۹۰۳–۰۴ به دسته دوم سقوط کرد^[۳۲]که پس از بازگشت دوباره به لیگ دسته اول، برای دومین مرتبه درسال ۱۹۰۶ به عنوان قهرمانی لیگ دسته اول دست یافت^[۳۳]. در آغاز فصل، اورتون بیشترین شانس قهرمانی را داشت، و همگان انتظار داشتند تا لیورپول در جام حذفی به قهرمانی برسد. همه چیز دقیقاً برعکس شد، لیورپول قهرمان لیگ شد و جام حذفی به اورتون رسید. این دو باشگاه همشهری، سه بار موفق شده‌اند که در یک فصل، هردو جام را به شهر خود ببرند، موفقیتی که یک بار نیز نصیب منچستر یونایتد و منچستر سیتی و یک بار نیز نصیب دو تیم همشهری آرسنال و تاتنهام شده‌است.

 

لیورپول پس از دومین قهرمانی، پایه‌هایش را در لیگ برتر محکم کرد، بدون این‌که در سال‌های بعد به موفقیت چشمگیری دست پیدا کند. آنها تا بروز ناگهانی جنگ جهانی اول، نقش متوسطی در لیگ برتر ایفا می‌کردند، اما به هرحال توانستند درسال ۱۹۱۴ برای نخستین بار به فینال جام حذفی برسند که در فینال ۱-۰ مغلوب حریف خود بارنلی شدند^[۳۴]. لیورپول پس از جنگ جهانی اول دو سال پیاپی در سال‌های ۱۹۲۲ و ۱۹۲۳ قهرمان لیگ دسته اول شد.^{[۳۵] [۳۶]} پس از جنگ جهانی دوم لیورپول بار دیگر در سال ۱۹۴۷ قهرمان لیگ شد که پس از این قهرمانی با افتی محسوس این تیم در فصل ۱۹۵۳-۵۴ به لیگ دسته دوم سقوط کرد.در این فصل لیورپول در ۴۲ بازی با کسب ۲۸ امتیاز در رتبه پایانی جدول رده‌بندی قرار گرفت.^[۳۷] از برجسته‌ترین بازیکنان این دوره تاریخ باشگاه لیورپول می‌توان به جک پارکینسون ، هری چمبرز ، گوردون هاجسون ، الیشا اسکات و بیلی لیدل اشاره کرد.

عصر بیل شنکلی تا فاجعه هیسل (۱۹۵۹–۱۹۸۵)

این دوره را می‌توان درخشان‌ترین و پرافتخارترین سال‌های تاریخ باشگاه دانست به‌گونهٔ که این تیم در طول این سال‌ها توانست ۱۰ بار فاتح لیگ دسته اول ، ۲ عنوان در جام حذفی ، ۴ عنوان در جام اتحادیه ، ۴ عنوان در جام باشگاه‌های اروپا ، ۲ عنوان در جام یوفا ، ۱ عنوان در سوپر جام اروپا و ۹ عنوان قهرمانی در جام خیریه را به‌دست آورد.
 

 

این دوره با گماشته شدن بیل شنکلی به عنوان سرمربی باشگاه آغاز می‌شود. زمانی که شنکلی به این سمت برگزیده شد، لیورپول پنج سال را در لیگ دسته دوم بازی می‌کرد. شنکلی در بدو ورود به باشگاه با اخراج ۲۴ بازیکن و تأسیس اتاق "The Boot Room" در ورزشگاه آنفیلد انقلابی نوین در سطح باشگاه بحران زده آن روزهای لیورپول به وجود آورد. برای او نظم و انضباط، روحیه جنگندگی و یکی بودن با باشگاه مهم‌ترین مسئله بود^[۳۸].در نخستین سال حضور ،او با خرید دو بازیکن به نام یان کلهن و راجر هانت سعی در بهبود عملکرد تیم داشت که همین دو بازیکن نیز بعدها به دو تن از برجسته‌ترین بازیکنان تاریخ باشگاه بدل شدند. لیورپول سه سال با هدایت بیل شنکلی در دسته دوم حضور داشت که در فصل سوم( ۱۹۶۱–۶۲ ) با قهرمانی در این رقابت‌ها بار دیگر به لیگ دسته اول بازگشت و از آن زمان تا کنون همواره در سطح اول رقابت‌های فوتبال انگلیس حضور دارد. فصل ۱۹۶۴–۶۵ با سرمربی‌گری بیل شنکلی ، آغاز عصر طلایی این باشگاه در سطح انگلیس و اروپا بود. لیورپول در این فصل با کسب ۵۷ امتیاز بالاتر از منچستریونایتد و اورتون به مقام قهرمانی دست یافت.^[۳۹] این قهرمانی ششمین قهرمانی تاریخ لیورپول در لیگ بود که به‌دست می‌آمد.

تحت مدیریت بیل شنکلی، لیورپول سه جام قهرمانی در لیگ، دو جام حذفی و یک جام یوفا، که اولین جام اروپایی تاریخ باشگاه محسوب می شد، بدست آورد. این قهرمانی در جام یوفا در سال ۱۹۷۳ که با غلبه بر مونشن گلادباخ به‌دست آمد سبب آغاز عصر طلایی لیورپول درسطح اروپا شد^[۴۰] . جملات و گفتاوردهای زیادی از بیل شنکلی ،اسطوره باشگاه لیورپول، برجای مانده که از مشهورترین آن‌هامی‌توان به این دو گفتاورد استناد کرد:
 

برخی از مردم گمان می کنند فوتبال مسئله مرگ و زندگی است. من از چنین طرز فکری ناامید می‌شوم. می‌توانم به شما اطمینان بدهم که [فوتبال] مسئلهٔ خیلی خیلی مهم‌تری از مرگ و زندگی است.^[۴۱]

فراتر از هر چیزی ، من می خواهم به عنوان یک فرد از خود گذشته به یاد آورده شوم ، کسی که می‌کوشید و نگرانی این را داشت تا دیگران هم بتوانند در افتخارات به دست آمده سهیم شوند ، کسی که یک خانواده از افرادی را ساخت که می توانند در کنار هم سرشان را بالا بگیرند و بگویند : ما لیورپول هستیم.^[۴۲]
پس از دوره پانزده ساله سرمربی‌گری شنکلی در لیورپول ، در سال ۱۹۷۴ دستیار او ، باب پیزلی به عنوان سرمربی‌ لیورپول برگزیده شد. پیزلی در بین سال‌های ۱۹۷۴ تا ۱۹۸۳ این سمت را بر عهده داشت، دورانی که از آن به عنوان درخشان‌ترین دوران تاریخ باشگاه لیورپول نام برده می‌شود، سال‌های که نمایش‌های او با این تیم، دوران بیل شنکلی را تداعی می‌کرد. پیزلی در طی این ۹ سال با کسب ۲۰ جام مختلف لیورپول را به قدرت اصلی فوتبال در قاره اروپا و انگلیس بدل کرد. ^{[۴۳] [۴۴]} باب پیزلی تا به امروز تنها سرمربی است که توانسته با یک تیم سه بار قهرمان جام باشگاه‌های اروپا شود. ^[۴۵] هم‌چنین پیزلی در رده‌بندی تاثیرگذارترین سرمربیان تاریخ فوتبال جهان در رتبه ششم این جدول جای دارد. ^[۴۶]

• افتخارات لیورپول در طی سال‌های سرمربی‌گری باب پیزلی

فصل	۱۹۷۴ ۱۹۷۵	۱۹۷۵ ۱۹۷۶	۱۹۷۶ ۱۹۷۷	۱۹۷۷ ۱۹۷۸	۱۹۷۸ ۱۹۷۹	۱۹۷۹ ۱۹۸۰	۱۹۸۰ ۱۹۸۱	۱۹۸۱ ۱۹۸۲	۱۹۸۲ ۱۹۸۳
لیگ دسته اول
جام حذفی
جام اتحادیه
جام خیریه
جام باشگاه‌های اروپا
جام یوفا
سوپر جام اروپا

 

پس از پیزلی، دستیار او جو فاگان به سمت سرمربی‌گری این تیم برگزیده شد. فاگان در فصل اول حضور خود(۱۹۸۳–۸۴) در این تیم به عنوان سرمربی توانست سه‌گانه لیگ ، اتحادیه و جام باشگاه‌های اروپا را برای لیورپول کسب کند^{[۴۷] [۴۸]}. در فینال جام باشگاه‌های اروپا فصل ۱۹۸۳–۸۴ لیورپول در شهر رم پس از تساوی ۱-۱ با حریف خود، آ. اس. رم ، توانست در ضربات پنالتی حریف خود را از پیش روی بردارد و برای چهارمین مرتبه قهرمان اروپا شود. ^[۴۹] در فصل بعد لیورپول به مقام دوم لیگ دست یافت و در پی حذف از جام حذفی و جام اتحادیه، تنها امید خود را برای کسب جام در مسابقات باشگاه‌های اروپا جستجو می‌کرد، لیورپول پس از حذف پاناتینایکوس در نیمه پایانی جام باشگاه‌ها به دیدار پایانی این پیکارها راه یافت که در آن بازی در شهر بروکسل باید به مصاف تیم یوونتوس می‌رفت اما حادثهٔ هیسل که در پیش از آغاز این مسابقه در ورزشگاه محل برگزاری رخ داد، باعث پایان یافتن دوران طلایی لیورپول در سطح اروپا شد.
 

یک ساعت پیش از آغاز مسابقه فینال در ورزشگاه هیسل، تماشاگران لیورپول با شکستن فنس‌هایی که میان آنان و طرفداران یوونتوسی‌ قرار داده شده‌بود به سمت طرفداران یوونتوس حمله‌ور شده و آن‌ها را مورد ضرب و شتم قرار دادند، طرفداران یوونتوسی‌ که کاملاً غافل‌گیر شده بودند، ناچار با آن‌ها درگیر شده و به ناگاه عقب‌نشینی کردند؛ فشار یوونتوسی‌ها به دیوارهای پیرامون ورزشگاه، منجر به ویرانی آن گشت و باعث شد که دیوار بر روی آنان ویران گردد. این حادثه سبب کشته شدن ۳۹ نفر و زخمی شدن ۶۰۰ نفر شد که اکثراً از طرفداران یوونتوس بودند. این فاجعه را سیاه‌ترین ساعت در تاریخ مسابقات یوفا نام‌گذاری کردند^[۵۰]. اما با کمال تعجب ،این مسابقه در همان روز در حضور تماشاگران برگزار شد که یوونتوس با نتیجه ۱ بر ۰ این بازی را برنده شد. این حادثه اثرات و واکنش‌های وسیعی بر فوتبال انگلستان برجای گذاشت به گونهٔ که سبب محرومیت ۵ سالهٔ تمامی تیم‌های انگلیسی و محرومیت ۶ سالهٔ لیورپول از حضور در تمامی رقابت‌های اروپایی شد.^[۵۱][۵۲]
از بزرگترین بازیکنان این دوره از تاریخ باشگاه لیورپول (۱۹۵۹–۱۹۸۵) می‌توان به بازیکنانی هم‌چون : راجر هانت ، کنی دالگلیش ، یان کلهن ،کوین کیگان ، فیل نیل ، ری کلمنس ، آلان کندی ، گریم سونس ، املین هیوز و یان راش اشاره کرد.

۱۹۸۵ تا کنون

پس از حادثه هیسل، کنی دالگلیش به عنوان سرمربی - بازیکن در لیورپول فعالیت کرد که در فصل اول سرمربی‌گری (۱۹۸۵–۸۶) توانست این تیم را فاتح لیگ و جام حذفی کند. این برای نخستین بار بود که لیورپول در یک سال توامان قهرمان لیگ و جام حذفی می‌شد.^[۵۳] در فصل بعد نیز کنی دالگلیش هم‌چنان به‌عنوان سرمربی - بازیکن هدایت این تیم را بر عهده داشت. در این فصل لیورپول پس از اورتون مقام دوم لیگ را به دست آورد و پس از حذف در جام حذفی ، در فینال جام اتحادیه ۱۹۸۷ با نتیجه ۲–۱ مغلوب آرسنال شد. در پی این نتایج دالگلیش تصمیم گرفت که با خرید چند بازیکن جدید روند نتیجه گیری باشگاه را دوباره مثبت کند. او با خرید بازیکنانی هم‌مانند : جان بارنز ، جان الدریج و پیتر بیردزلی عملکرد تیم را دوباره احیا کرد. اما بروز حادثهٔ دیگر در سال ۱۹۸۹ سبب شد بار دیگر باشگاه وارد بحرانی تازه شود.

 

این حادثه معروف به فاجعه هیلزبورو است که در روز ۱۵ آوریل ۱۹۸۹ در جام اتحادیه انگلیس در دیدار نیمه پایانی مقابل ناتینگهام فارست رخ داد. این حادثه در حالی رخ داد که بیش از گنجایش ورزشگاه بلیت فروخته شده بود در نتیجه به علت تراکم بیش از حد تماشاگران در ورزشگاه هیلزبورو شهر شفیلد ، هواداران لیورپول مأیوسانه سعی کردند خود را از ازدحام نجات دهند که به همین سبب راه خروج که تنها از یک تونل تشکیل می‌شد، به سرعت و به طور کامل مسدود شد. در همین اثنا، واکنش پلیس برای جلوگیری از ازدحام، باعث شد تا عده‌ای از مردم زیر دست و پا له شده و کشته شوند^[۵۴]. در این حادثه ۷۶۶ نفر زخمی و ۹۶ هوادار لیورپول جان خود را از دست دادند .^[۵۵][۵۶]انگشت اتهام از همان ابتدا به سوی تماشاگران لیورپول گرفته شد و دولت و پلیس دلیل فاجعه را "ازدحام جمعیت و اوباش‌گری تماشاگران لیورپول" اعلام کردند و ریاست وقت یوفا از هواداران لیورپول با عنوان "هیولا" یاد کرد، اما با گذر زمان مشخص گردید که پلیس و مسئولان برگزاری این مسابقه مقصران بروز این فاجعه انسانی بودند^[۵۷]. در سال ۲۰۱۲ دیوید کامرون نخست وزیر انگلیس طی یک سخنرانی رسمی در مجلس عوام اعلام کرد که "بی عدالتی مضاعف" در حق کشته شدگان این حادثه رخ داده و از این که سعی شده قربانیان حادثه به عنوان مقصران حادثه قلمداد شوند ،از خانواده آنان به صورت رسمی عذر خواهی کرد. ^[۵۸][۵۹]

 

پس از این حادثه لیورپول در یکی از دشوارترین مراحل تاریخ خود قرار گرفت به گونهٔ که دیگر هیچ‌گاه نتوانست مانند سابق در لیگ انگلیس و جام باشگاه‌های اروپا نتیجه بگیرد. آن‌ها یک سال پس از این حادثه ،از سال ۱۹۹۰ تا به امروز ، دیگر هیچ‌گاه نتوانسته‌اند قهرمان لیگ انگلیس شوند. این تیم در دهه نود میلادی کاملاً به یک تیم معمولی تبدیل شده بود، به نحوی که در این دهه تنها یک‌ مرتبه در فینال ۱۹۹۲ با شکست ساندرلند قهرمان جام حذفی شد^[۶۰]. از دیگر افتخارات این تیم در این دهه، ۱ قهرمانی در جام اتحادیه و ۱ قهرمانی در جام خیریه بود. با ظهور نسلی جدید در این باشگاه هم‌مانند : رابی فاولر ، مایکل اوون ، جیمی ردنپ ، جیمی کاراگر ، استیو مک‌منمن و استیون جرارد و با سرمربی‌گری ژرارد هولیه بار دیگر لیورپول به روزهای اوج خود در اروپا نزدیک شد. آنان توانستند در فصل ۲۰۰۰–۰۱ سه جام یوفا، اتحادیه و جام حذفی را توامان فتح کنند. در فینال جام یوفا لیورپول توانست با نتیجه ۵-۴ تیم دیپورتیو آلاوس اسپانیا را شکست دهد. ^[۶۱]

پس از هولیه این تیم در مسابقات بین المللی با مربی جدید خود، رافائل بنیتز اسپانیایی روند رو به رشدی را تجربه کرد. این تیم در لیگ قهرمانان اروپا در فصل ۲۰۰۴–۰۵ در روز ۲۵ مه ۲۰۰۵ به فینال لیگ قهرمانان رسید و در یک دیدار تماشایی در مقابل آ. ث. میلان ،پس از تساوی ۳ بر ۳ در وقت قانونی و اضافی ، توانست این تیم را در ضربات پنالتی با نتیجه ۶ بر ۵ مغلوب کرده و به طرزی باورنکردنی، جبران سال‌های بی‌فروغش را بنماید و برای پنجمین مرتبه و تا به امروز واپسین بار قهرمان اروپا شود.^[۶۲] اما برخلاف این جام، در همان فصل در لیگ برتر انگلیس، به مقامی بالاتر از رده پنجم دست نیافت.
 

به دلیل یک تغییر قانون کوتاه مدت در یوفا، لیورپول اجازه یافت در فصل ۲۰۰۵-۰۶ بعد از پشت سر گذاشتن سه مرحله مقدماتی،در لیگ قهرمانان بازی کند. اما نتوانست در این جام موفق شود. البته در همان سال عنوان قهرمانی جام حذفی را به دست آورد^[۶۳]. لیورپول در سال ۲۰۰۷ نیز به فینال لیگ قهرمانان رسید که در شهر آتن با نتیجه ۲–۱ مغلوب آ.ث. میلان شد^[۶۴]. در فصل ۲۰۱۳–۱۴ لیورپول پس از پنج سال غیبت در لیگ قهرمانان اروپا توانست با ایستادن در رتبه دوم جدول لیگ برتر جواز حضور در مسابقات لیگ قهرمانان را به‌دست آورد. لیورپول در این فصل با ارائه بازی‌های زیبا و درخشش دو مهاجم خود لوییز سوارس و دنیل استوریج و با زدن ۱۰۱ گل در مسابقات لیگ ، بار دیگر توجهات را به سوی خود جلب کرد.^[۶۵]

رنگ و نماد باشگاه

در طول تاریخ باشگاه لیورپول، رنگ لباس خانگی این تیم، اغلب قرمز بوده اما در بدو تأسیس باشگاه، لباس آبی و سفیدی که بازیکنان بر تن می کردند که به لباس باشگاه اورتون شباهت داشت. اما از سال ۱۸۹۶، رنگ لباس خانگی این تیم، به رنگ قرمز تغییر یافت. ^[۶۶]

در ژانویه ی ۲۰۱۲ این باشگاه اعلام کرد که قراردادی به مبلغ ۲۵ میلیون پوند با واریور بسته است که از فصل ۲۰۱۲-۱۳ به مدت شش سال این شرکت به جای آدیداس لباس های باشگاه را تولید کند اما با فسخ قرارداد، از آغاز فصل ۲۰۱۵–۱۶ ، شرکت تولیدی نیو بالانس لباس‌های این باشگاه را تولید خواهد کرد.^{[۶۷] [۶۸]}

لباس رسمی باشگاه لیورپول^[۶۹]

از ۱۸۹۲ تا ۱۸۹۶           از ۱۸۹۶ تا ۱۹۰۷           از ۱۹۰۷ تا ۱۹۱۰           از۱۹۱۰ تا ۱۹۳۳           از ۱۹۵۹ تا ۱۹۶۴       از ۱۹۶۴ تا ۲۰۱۳   از ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۴ از ۲۰۱۴ تا کنون

نماد باشگاه لیورپول برگرفته از نماد شهر لیورپول است که به پرنده لیور (Liverbird) مشهور است. این نماد بر روی یک سپر قرار دارد، که در بالای آن شکلی از دروازه شنکلی قرار دارد که بر روی آن شعار معروف لیورپول تو هیچ‌گاه تنها گام بر نخواهی داشت (به انگلیسی You'll Never Walk Alone) به چشم می خورد. در پی کشته شدن ۹۶ هوادار لیورپولی در سانحه ورزشگاه هیلزبورو در سال ۱۹۸۹ به یاد کشته شدگان این سانحه دو شعله فروزان آتش به نماد باشگاه اضافه شد. ^[۷۰]

ورزشگاه خانگی

 

ورزشگاه چهار ستاره آنفیلد ورزشگاه خانگی تیم لیورپول است. این ورزشگاه در سال ۱۸۸۴ تأسیس شد که به مدت ۸ سال اورتون بازی‌های خانگی خود را در این ورزشگاه انجام می‌داد که پس از بنیان‌گذاری باشگاه لیورپول توسط جان هولدینگ در سال ۱۸۹۲، به عنوان ورزشگاه خانگی این تیم انتخاب شد.استادیوم به خاطر جایگاه معروف کوپ در ناحیه جنوب غربی زمین در انگلستان و اروپا معروف است . هواداران پرشور و دو آتشه لیورپول در این قسمت از زمین مستقر می شوند که با سرو صداهای فراوان و سرود های مهیجی که می‌خوانند باعث ترس و اضطراب در روحیه حریفان لیورپول می‌‌شوند، در واقع هواداران جایگاه کوپ مظهر تعصب تیم به حساب می آیند که در سخت‌ ترین و بحرانی‌ترین شرایط، تیم محبوب خود را تنها نمی گذارند . آنها همواره با سرود معروف خود تو هیچ‌گاه تنها گام بر نخواهی داشت به تیم در هنگام مسابقه روحیه می‌دهند .

 

آنفیلد دارای دو دروازه ورودی است که این دروازه ها به احترام دو مربی بزرگ باشگاه، بیل شنکلی و دیگری باب پیزلی نام‌گذاری شده‌اند.بر روی سر در دروازه شنکلی جمله معروف هرگز تنها گام بر نخواهی داشت آورده شده که در مدخل ورودی این دروازه در کنار فروشگاه باشگاه در محوطه بیرونی ورزشگاه، مجسمهٔ از بیل شنکلی وجود دارد^[۷۱]

و همچنین در تونلی که بازیکنان از رختکن به سوی میدان می روند، لوحی یادبود از شنکلی است که این جملات بر روی آن حک شده‌است : « این آنفیلد است یاد آور جوانانی که برای ما بازی می کردند و نیز یاد آور موقعیتی است که آن ها برای ما فراهم ساختند» .

یکی از معروفترین بخش‌های آنفیلد، The Boot Room به شمار می آید به این دلیل که مربیان معروفی از جمله بیل شنکلی، باب پیزلی، جو فاگان و کنی دالگلیش در این اتاق مدت ها به صرف چای و بحث راجع به تیم، نقشه کشیدن برای شکست رقبا و همچنین برنامه‌ریزی برای تیم می پرداختند . ضمناً لوح یادبودی برای زنده نگه داشتن خاطره کشته شدگان سانحه هیلزبورو در این مکان وجود دارد که هواداران تیم و رقیب با گذاشتن گل، یاد کشته‌شدگان آن واقعه را زنده نگه‌می‌دارند. در فاجعه هیلزبوروو ۹۶ نفر از هواداران لیورپول به علت ازدحام بیش از حد جمعیت کشته شدند .

هواداران و رقابت ها

لیورپول یکی از پرطرفدارترین باشگاه‌های انگلیس است. از طرفداران مشهور لیورپول می‌توان به: الویس کاستلو ^[۷۲] لبران جیمز و کوبی برایانت ^[۷۳]از بسکتبالیست‌های برجسته لیگ ان بی ای ، کارولین وزنیاکی، دنیل کریگ ، ساموئل ال. جکسون، کریس دی برگ ^[۷۴]، لیام نیسون^[۷۵]، کلایو اوون، لانا دل‌ری ^[۷۶] ، آنجلینا جولی ^[۷۷]،برد پیت ^[۷۸] ، روسانا دیویسن ^[۷۹]، پاپ ژان پل دوم ^[۸۰] ، نلسون ماندلا^[۸۱]، اسون گوران اریکسون، دکتر دری ^[۸۲]، و حتی عادل فردوسی پور^[۸۳] و رضا جاودانی، عنایت فانی سردبیر بی بی سی فارسی و پیمان یوسفی گزارشگر فوتبال در ایران و نمونه‌های دیگری از این قبیل اشاره کرد.

در سال ۲۰۰۸ گروهی از طرفداران این تیم، تصمیم گرفتند تیمی به اسم ای.اف.سی لیورپول تشکیل دهند تا برای هوادارانی که از لحاظ مالی برای دیدن بازی‌های تیم محبوب‌شان مشکل داشتند، بازی کنند. ^[۸۴]

 

آهنگ تو هیچ‌گاه تنها گام بر نخواهی داشت، سرود باشگاه است. این سرود از سال ۱۹۶۰ تاکنون توسط هواداران در ورزشگاه خوانده می شود^[۸۵][۸۶].این آهنگ در واقع آهنگ موزیکال فیلم چرخ فلک در سال ۱۹۴۵ است که نویسنده متن این آهنگ اسکار همرستاین و آهنگساز آن ریچارد راجرز است.این آهنگ بعدها در سال ۱۹۶۰ توسط دو تن از آهنگ‌سازان لیورپولی به نام جری و پیسمیکرز تنظیم و به عنوان سرود باشگاه برگزیده شد. هم‌چنین شعار "تو هیچ گاه تنها گام بر نخواهی داشت " بر روی نشان باشگاه و نیز بر سر در دروازهٔ یادبود بیل شنکلی حک شده‌است.

قدیمی‌ترین رقیب تیم لیورپول، همشهری این تیم یعنی اورتون است. بازی‌های این دو تیم به دربی مرزیساید مشهور است. دربی مرزیساید به دربی دوستانه نیز مشهور است. زیرا یکی از معدود شهرآوردهای است که در آن طرفداران با هم درگیری شدید پیدا نمی کنند. ^[۸۷] دیگر رقیب لیورپول، منچستر یونایتداست . دو شهر منچستر و لیورپول از همهٔ جهات با هم رقابت دارند. رقابت این دو تیم از دههٔ ۱۹۶۰ تشدید شد. این دربی، به دربی شمال غربی انگلستان نیز معروف است. ^[۸۸]

علت رقابت لیورپول با منچستر یونایتد

آنفیلد و اولدترافورد نزدیک به ۳۳ مایل باهم فاصله دارند. هر دو باشگاه در شهرهای خودشان رقبیان محلی دارند؛ لیورپول با اورتون و در شهر منچستر، یونایتد و سیتی با هم رقابت می‌کنند. ولی دشمنی این دوتیم و نفرت هواداران این دوتیم كاملاً متفاوت تر از نفرت نسبت به رقبای محلی‌شان است. هواداران لیورپول در کنار هواداران اورتون مشغول به زندگی و کار هستند . آنها در طول هفته در کنار هم کار می کنند ، اغلب دوست هستند یا با هم رابطه خویشاوندی دارند . در شهر منچستر هم شرایط به همین شکل است .اما جریان رابطه با یونایتدی ها متفاوت است. اهالی شهر لیورپول هیچ اختلاطی با مردمان شهر منچستر ندارند و کمتر دیده شده که در کنار هم کار کنند. بعضاً در دیگر کشورها هم همین وضعیت برقرار است.اما گاهی اوقات در برخی از نقاط جهان ، شرایط متفاوت‌تری حکم فرما است . گویش متفاوت ، لهجه متفاوت و فاصلهٔ اندک دو شهر، همه و همه زمانی که فوتبال در میان باشد باعث ایجاد نفرت بیشتر اهالی دو شهر از هم‌دیگر می شود . لیورپول با ۱۸ عنوان قهرمانی پس از منچستر یونایتد با ۲۰ عنوان قهرمانی، دومین باشگاه پرافتخار انگلستان محسوب می‌شود . ولی لیورپول بهترین تیم کشور در اروپاست که توانسته ۵ بار در رقابت‌های اروپایی قهرمان شود و همین‌طور سه مرتبه جام یوفا را فتح کرده‌است.

رقابت میان دو شهر به پیش از موفقیت‌های این دو تیم در عرصه فوتبال برمی‌گردد. در واقع از زمان انقلاب صنعتی این رقابت آغاز شد . در سال ۱۸۰۰ ، لیورپول و منچستر به دلایلی گوناگون اعم از صنعتی و تجاری بر شمال غرب انگلستان حکم فرما بودند. لیورپول با وجود رودخانه مرسی موقعیت زیاد شغلی و مالی را برای اهالی شهر به‌وجود آورد . منچستر ، در ۴۰ مایلی دریای ایرلند قرار دارد که در صنعت پارچه بسیار مشهور است چراکه صدها کارخانه پارچه در اطراف این شهر وجود دارد . تجارت در این عرصه به همراه صادرات و واردات آن تنها از طریق بندر لیورپول صورت می‌گرفت. در آغاز سال ۱۸۹۴ ، با حفر کانال آبی منچستر، کشتی‌هااز طریق آب‌راه منچستر به جای عبور از گذرگاه لیورپول مستقیم تجارت خود را با شهر منچستر انجام می دادند که سبب شد در آن زمان منچستر که شهری محصور به خشکی بود ، به سومین بندر مهم انگلستان تبدیل شود .این آب‌راه در زمینه دشمنی اهالی دو شهر لیورپول و منچستر نقش مهمی داشت و سبب شد که دشمنی میان دو شهر به مسابقات فوتبال نیز سرایت کند. این داستان مدت زمان زیادی است که بین اهالی دو شهر همچنان ادامه دارد.^[۸۹]

مالکیت باشگاه

 

هم‌اکنون مدیریت باشگاه لیورپول را گروه ورزشی فین‌وی (به انگلیسی :Fenway Sports Group) بر عهده دارد که جان هنری و تام ورنر در راس آن می‌باشند.این گروه پیش از خرید سهام باشگاه لیورپول ، در بخش ورزش به موفقیت‌های کلانی با تیم بوستون ردساکس که یکی از بزرگترین و پرطرفدارترین تیم‌های بیسبال است به دست آورده‌اند.هم‌چنین اسطوره بسکتبال آمریکا، لبران جیمز نیز قسمت کوچکی از سهام تیم لیورپول را در اختیار دارد. ^[۹۰]

حامی اصلی و تولید کننده‌ی لباس

^{[۹۱] [۹۲]}

بازیکنان

ترکیب تیم

این ترکیب در تاریخ ۱۱ فوریه ۲۰۱۵ به روز رسانی شده‌است و مطابق با صفحه باشگاه در ویکی‌پدیای انگلیسی است. ^[۹۳]

شماره   نقش بازیکن ۱ دروازه‌بان برد جونز ۲ مدافع گلن جانسون ۳ مدافع خوزه انریکه ۴ مدافع حبیب کولو توره ۶ دفاع دژان لاورن ۸ هافبک استیون جرارد (کاپیتان) ۹ مهاجم ریکی لمبرت ۱۰ هافبک فیلیپه کوتینیو ۱۴ هافبک جردن هندرسون (کاپیتان دوم) ۱۵ مهاجم دنیل استاریج ۱۷ مدافع مامادو ساکو ۱۸ مدافع آلبرتو مورنو ۱۹ مدافع خاویر مانکیو ۲۰ هافبک آدام لالانا ۲۱ هافبک لوکاس لیوا ۲۲ دروازه‌بان سیمون مینیوله

شماره   نقش بازیکن ۲۳ هافبک امره جان ۲۴ هافبک جو آلن ۲۹ مهاجم فابیو بورینی ۳۱ هافبک رحیم استرلینگ ۳۳ مهاجم جردن آیب ۳۶ مهاجم صامد یشیل ۳۷ مدافع مارتین اشکرتل ۳۸ مدافع جان فلاناگان ۴۱ هافبک جک دان ۴۵ مهاجم ماریو بالوتلی ۴۶ هافبک جردن روسیتر ۴۸ مهاجم جروم سینکلر ۴۹ هافبک جردن ویلیامز ۵۰ مهاجم لازار مارکوویچ ۵۱ مدافع لیوید جونز ۵۲ دروازه‌بان دنی وارد

بازیکنان خارج شده به صورت قرضی

شماره   نقش بازیکن ۱۶ مدافع سباستین کواتس (به ساندرلند) ۲۶ مدافع تیاگو ایلوری (به بوردو) ۴۴ مدافع برد اسمیت (بهسوئیندون تاون) ۴۷ مدافع آندره ویزدم (به وست بروم)

شماره   نقش بازیکن ۵۳ هافبک ژوائو کارلوس تیکسیرا (به برایتون) ۵۴ هافبک شی اوجو (به ویگان) - مهاجم لوییس آلبرتو (به مالاگا) - مهاجم یاگو آسپاس (به سویا) - مهاجم دیووک اوریگی (به لیل) - مدافع رافائل پائز (به ایبار)

بازیکنان رزرو

شماره   نقش بازیکن ۳۲ هافبک کامرون براناگان ۴۳ مدافع رایان مک لافلین — مدافع برد اسمیت

شماره   نقش بازیکن — مدافع یاکوب سولکولیک — هافبک جک دان — هافبک ناچو اورتیز — هافبک جردن لوسی — هافبک مارک پلوسی — هافبک کریگ رودان

صد بازیکن محبوب تاریخ لیورپول از نگاه هواداران

در رای گیری سال ۲۰۰۶ میلادی با مشارکت بیش از صد هزار هوادار باشگاه لیورپول، در سرتاسر جهان، فهرست صد بازیکن محبوب تاریخ باشگاه لیورپول با عنوان " صد بازیکنی که جایگاه کوپ را به لرزه درآوردند (به انگلیسی : 100Players Who Shook The Kop)" تنظیم گردید. متعاقباً در سال ۲۰۱۳ با انجام مجدد رای گیری در وب‌گاه رسمی باشگاه، ۱۰۰ بازیکن محبوب تاریخ باشگاه لیورپول بار دیگر برگزیده شدند که این رای گیری نسبت به رای گیری پیشین، تغییراتی اندک داشت.^[۹۴]

• فهرستی که در زیر آمده‌است بر اساس نتایج رای گیری سال ۲۰۱۳ است.^[۹۵]

 

رتبه	نام بازیکن	ملیت	دوره	لقب
۱	استیون جرارد		۱۹۹۸– تاکنون	کاپیتان فوق‌العاده[۹۶]	Captain Fantastic
۲	کنی دالگلیش		۱۹۷۷–۱۹۹۰	کینگ کنی[۹۷]	King Kenny
۳	یان راش		۱۹۸۰–۱۹۸۷ ۱۹۸۸–۱۹۹۶	شبح[۹۸]	The Ghost
۴	رابی فاولر		۱۹۹۳–۲۰۰۱ ۲۰۰۶–۲۰۰۷	خدا[۹۹]	God
۵	لوییز سوارس		۲۰۱۱–۲۰۱۴	تفنگدار[۱۰۰]	El pistolero
۶	جیمی کاراگر		۱۹۹۶–۲۰۱۳	کارا	Carra
۷	جان بارنز		۱۹۸۷–۱۹۹۷	بیل مکانیکی[۱۰۱]	Digger
۸	بیلی لیدل		۱۹۳۸–۱۹۶۱	لیدل‌پول [۱۰۲]	Liddellpool
۹	فرناندو تورس		۲۰۰۷–۲۰۱۱	بچه	El niño
۱۰	سامی هوپیا		۱۹۹۹–۲۰۰۹	روان‌سنج	Psycho co
۱۱	...

رکوردها

بازی ها

• بیشترین بازی در همهٔ رقابت‌ها: یان کلهن - ۸۵۷.
• بیشترین بازی در لیگ: یان کلهن - ۶۴۰.
• بیشترین بازی در جام حذفی: یان کلهن - ۷۹.
• بیشترین بازی در جام اتحادیه: یان راش - ۷۸.
• بیشترین بازی در اروپا: جیمی کاراگر - ۱۵۰.
• جوان‌ترین بازیکن ترکیب اصلی تیم: جروم سینکلر،۱۶ سال و ۶ روز. (مقابل وست برومویچ) - ۱۶ سپتامبر ۲۰۱۲
• پیرترین بازیکن: ند دویگ،۴۱ سال و ۱۶۵ روز. (مقابل نیوکاسل)

گلزنان

 

• بیشترین گل در همهٔ رقابت‌ها: یان راش - ۳۴۶.^[۱۰۳]

• بیشترین گل در لیگ: راجر هانت - ۲۴۵.
• بیشترین گل در جام حذفی: یان راش - ۳۹.
• بیشترین گل در جام اتحادیه: یان راش - ۴۹.
• بیشترین گل در اروپا: استیون جرارد - ۳۹.
• بیشترین گل در یک فصل: یان راش - ۴۷.
• بیشترین هت تریک در یک فصل: راجر هانت - ۵(فصل ۱۹۶۱-۶۲).
• بیشترین هت تریک: گوردون هاجسون - ۱۷.
• سریع ترین هت تریک: رابی فاولر،۴ دقیقه و ۳۳ ثانیه. (سریع ترین هت تریک تاریخ لیگ برتر در مقابل آرسنال، ۲۸ اوت ۱۹۹۴)^[۱۰۴]

• جوان‌‌ترین گل‌زن: مایکل اوون، با ۱۷ سال و ۱۴۳ روز (مقابل ویمبلدون،۶ مه ۱۹۹۷)
• پیرترین گل‌زن: بیلی لیدل، با ۳۸ سال و ۵۵ روز (مقابل باشگاه فوتبال استوک سیتی،۵ مارس ۱۹۶۰)

نقل و انتقالات

• بیشترین مبلغ پرداخت شده برای خرید یک بازیکن: اندی کارول - ۳۵ میلیون پوند در ۳۱ ژانویه ۲۰۱۱.^[۱۰۵]

• بیشترین مبلغ دریافت شده برای فروش یک بازیکن: لوییز سوارس - ۷۵ میلیون پوند در ۱۶ ژوئیه ۲۰۱۴.^[۱۰۶]

جوایز بازیکنان

توپ طلای اروپا

• مایکل اوون - ۲۰۰۱^[۱۰۷]

کفش طلای اروپا

• یان راش (۳۲ گل) - ۱۹۸۴^[۱۰۸]

• لوییز سوارس (۳۱ گل) - ۲۰۱۴ ^[۱۰۹]

بهترین بازیکن سال اروپا

• استیون جرارد - ۲۰۰۵ ^[۱۱۰]

مربیان

 

در یکم ماه ژوئن ۲۰۱۲ برندان راجرز در پی اخراج کنی دالگلیش با امضای قراردادی سه ساله به عنوان سرمربی باشگاه لیورپول راهی آنفیلد شد ^[۱۱۱]. در پی نتایج موفقیت آمیز این تیم در فصل ۲۰۱۳–۱۴، باشگاه لیورپول در روز ۲۶ مه ۲۰۱۴ قراردادی ۴ ساله تا پایان سال ۲۰۱۸ با این سرمربی اهل ایرلند شمالی به امضا رساند.^[۱۱۲]

سمت	ملیت	نام
سرمربی		برندان راجرز
مربی		کالین پاسکو
مربی تیم اول		مایک مارش
مربی دروازه‌بان		جان آشتربرگ
آنالیزور		گلن دریسکول
مدیر آکادمی		فرانک مک پارلند
مسئول مربیان آکادمی		ردولفو بورل
مربی تیم زیر ۲۱ سال		الکس اینگلتورپ
رئیس کادر پزشکی تیم		ظفر اقبال

تاریخچه مربیان باشگاه

سال	نام	افتخارات
۱۸۹۲–۱۸۹۶	ویلیام بارکلی جان مک کنا	دو عنوان قهرمانی در دسته دوم
۱۸۹۶–۱۹۱۵	تام واتسون	یک عنوان قهرمانی در دسته دوم و دو عنوان قهرمانی در دسته اول
۱۹۱۹–۱۹۲۳	دیوید اشورث	یک عنوان قهرمانی در دسته اول
۱۹۲۳–۱۹۲۸	مت مک کویین	یک عنوان قهرمانی در دسته اول
۱۹۲۸–۱۹۳۶	جورج پترسون
۱۹۳۶–۱۹۵۱	جورج کی	یک عنوان قهرمانی در دسته اول
۱۹۵۱–۱۹۵۶	دان ولش
۱۹۵۶–۱۹۵۹	فیل تیلور
۱۹۵۹–۱۹۷۴	بیل شنکلی	یک عنوان قهرمانی در دسته دوم، سه قهرمانی در دسته اول، دو قهرمانی در جام حذفی، چهار قهرمانی در جام خیریه، یک قهرمانی در جام یوفا
۱۹۷۴–۱۹۸۳	باب پیزلی	شش قهرمانی در دسته اول، سه قهرمانی در جام اتحادیه، شش قهرمانی در جام خیریه، سه قهرمانی در لیگ قهرمانان، یک قهرمانی در جام یوفا، یک قهرمانی در سوپر جام اروپا
۱۹۸۳–۱۹۸۵	جو فاگان	یک قهرمانی در دسته اول، یک قهرمانی در جام اتحادیه، یک قهرمانی در لیگ قهرمانان
۱۹۸۵–۱۹۹۱	کنی دالگلیش	سه قهرمانی در دسته اول، دو قهرمانی در جام حذفی، چهار قهرمانی در جام خیریه
۱۹۹۱	رانی مورن
۱۹۹۱–۱۹۹۴	گریم سونس	یک قهرمانی در جام حذفی
۱۹۹۴–۱۹۹۸	روی اوانس	یک قهرمانی در جام اتحادیه
۱۹۹۸	روی اوانس ژرارد هولیه	[۱۱۳]
۱۹۹۸–۲۰۰۴	ژرارد هولیه	یک قهرمانی در جام حذفی، دو قهرمانی در جام اتحادیه، یک قهرمانی در جام خیریه، یک قهرمانی در جام یوفا، یک قهرمانی در سوپرجام اروپا
۲۰۰۴–۲۰۱۰	رافائل بنیتز	یک قهرمانی در جام حذفی، یک قهرمانی در جام خیریه، یک قهرمانی در لیگ قهرمانان، یک قهرمانی در سوپرجام اروپا
۲۰۱۰–۲۰۱۱	روی هاجسون
۲۰۱۱–۲۰۱۲	کنی دالگلیش	یک قهرمانی در جام اتحادیه
۲۰۱۲– تاکنون	برندان راجرز

افتخارات

نخستین قهرمانی لیورپول در نخستین فصل تأسیس این تیم در لیگ لانکاشر رقم خورد. در سال ۱۹۰۱ این تیم برای نخستین بار قهرمان لیگ برتر شد. در سال ۱۹۶۵ نیز قرمزها توانستند نخستین جام خود در جام حذفی را کسب کنند. دهه ی ۱۹۸۰، موفق‌ترین دوران لیورپول محسوب می‌شود. لیورپول در این دوره توانست پنج بار قهرمان لیگ، دو بار قهرمان جام حذفی، چهار بار قهرمان جام اتحادیه، پنج بار قهرمان جام خیریه و دوبار قهرمان اروپا شود. ^[۱۱۴]

لیورپول پرافتخارترین باشگاه انگلیسی در اروپاست و پنج بار قهرمان لیگ قهرمانان اروپا شده‌است. همچنین لیورپول با سه قهرمانی در جام یوفا، در کنار اینترمیلان و یوونتوس پرافتخار ترین تیم این جام به شمار می‌آید.^[۱۱۵]

	تعداد	رقابت	سال
	x۱۸	لیگ برتر	۱۹۰۰-۰۱، ۱۹۰۵-۰۶، ۱۹۲۱-۲۲، ۱۹۲۲-۲۳، ۱۹۴۶-۴۷، ۱۹۶۳-۶۴، ۱۹۶۵-۶۶، ۱۹۷۲-۷۳، ۱۹۷۵-۷۶، ۱۹۷۶-۷۷، ۱۹۷۸-۷۹، ۱۹۷۹-۱۹۸۰، ۱۹۸۱-۸۲، ۱۹۸۲-۸۳، ۱۹۸۳-۸۴، ۱۹۸۵-۸۶، ۱۹۸۷-۸۸، ۱۹۸۹-۹۰
	x۷	جام حذفی	۱۹۶۵، ۱۹۷۴، ۱۹۸۶، ۱۹۸۹، ۱۹۹۲، ۲۰۰۱، ۲۰۰۶
	x۸	جام اتحادیه	۱۹۸۱، ۱۹۸۲، ۱۹۸۳، ۱۹۸۴، ۱۹۹۵، ۲۰۰۱، ۲۰۰۳، ۲۰۱۲
	x۱۵	جام خیریه	۱۹۶۴ (مشترک)، ۱۹۶۵ (مشترک)، ۱۹۶۶، ۱۹۷۴، ۱۹۷۶، ۱۹۷۷ (مشترک)، ۱۹۷۹، ۱۹۸۰، ۱۹۸۲، ۱۹۸۶ (مشترک)، ۱۹۸۸، ۱۹۸۹، ۱۹۹۰ (مشترک)، ۲۰۰۱، ۲۰۰۶
	x۵	لیگ قهرمانان اروپا	۱۹۷۷، ۱۹۷۸، ۱۹۸۱، ۱۹۸۴، ۲۰۰۵
	x۳	لیگ اروپا	۱۹۷۳، ۱۹۷۶، ۲۰۰۱
	x۳	سوپر جام اروپا	۱۹۷۷، ۲۰۰۱، ۲۰۰۵

منابع

باشگاه فوتبال آرسنال

لقب(ها)	توپچی‌ها
تاریخ تأسیس	۱۸۸۶
نام ورزشگاه	ورزشگاه امارات (گنجایش: ۶۰،۳۶۱[۱])
مدیرعامل	پیتر هیل‌وود
مربی	آرسن ونگر
لیگ	لیگ برتر انگلستان
۱۴-۲۰۱۳	چهارم
لباس اول   لباس دوم   لباس سوم

باشگاه فوتبال آرسنال، (به انگلیسی: Arsenal Football Club) یک باشگاه فوتبال انگلیسی در شمال شهر لندن است که موفق به کسب ۱۳ عنوان قهرمانی در لیگ دسته اول و لیگ برتر انگلستان، ۱۲ قهرمانی در جام حذفی فوتبال انگلستان و دو قهرمانی در جام اتحادیه فوتبال انگلستان شده‌است. آن‌ها رکورددار طولانی‌ترین مدت صدرنشینی بدون وقفه در لیگ فوتبال انگلیس و همچنین قهرمانی بدون شکست در یک فصل (۰۴-۲۰۰۳) می‌باشد.

باشگاه فوتبال آرسنال در سال ۱۸۸۶ در محله وول‌ویچ واقع در جنوب‌شرقی لندن شکل گرفت و در سال ۱۸۹۳ میلادی برای اولین بار از جنوب انگلستان به فوتبال لیگ پیوست. در سال ۱۹۱۳ میلادی آن‌ها به شمال شهر لندن در منطقه هایبری و ورزشگاه آرسنال نقل مکان کردند. در دهه ۱۹۳۰ میلادی آرسنال موفق به کسب پنج عنوان قهرمانی در چمپیونشیپ و دو قهرمانی در جام حذفی شدند. پس از یک دوره رکود در سال‌های پس از جنگ آن‌ها موفق به کسب قهرمانی در لیگ و جام حذفی (موسوم به دوبل) در فصل‌های ۷۱−۱۹۷۰، ۹۸-۱۹۹۷ و ۰۲-۲۰۰۱ شدند، همچنین در سال ۲۰۰۶ به فینال لیگ قهرمانان اروپا رسیدند.

آرسنال رقابتی دیرینه با همسایه‌اش تاتنهام دارد که آن‌ها به طور منظم شهرآورد شمال لندن را برگزار می‌کنند. همچنین باشگاه آرسنال در رده سوم باارزش‌ترین باشگاه‌های فوتبال جهان در سال ۲۰۱۰ با ارزش تقریبی ۱٬۱۸۱ میلیارد دلار قرار گرفته‌است.^[۲] مالکین اصلی باشگاه فوتبال آرسنال، استن برونکی با داشتن ۲۹.۹٪ سهام باشگاه در سال ۲۰۰۹ میلادی^[۳]، آلیشر عثمانف بازرگان روسی؛ و تاجر ایرانی-بریتانیایی؛ اردوان فرهاد مشیری می‌باشند.^[۴]

 

باشگاه فوتبال آرسنال با نام باشگاه دیال اسکوئر در سال ۱۸۸۶ توسط کارگران کارخانه اسلحه‌سازی سلطنتی در منطقه وول‌ویچ در جنوب شرقی لندن شروع به کار کرد و در مدت کوتاهی پس از آن به آرسنال سلطنتی تغییر نام داد.^[۵][۶] این باشگاه دوباره پس از تبدیل شدن به یک شرکت محدود در سال ۱۸۹۳ به آرسنال وول‌ویچ تغییر نام داد.^[۷] این باشگاه اولین عضو جنوبی لیگ فوتبال در سال ۱۸۹۳ میلادی بود که از لیگ دسته دوم شروع کرده و در سال ۱۹۰۴ میلادی به لیگ دسته اول راه یافت.^[۶] انزوای جغرافیایی نسبی باشگاه منجر به جذب تماشاگران کمتر نسبت به باشگاه‌های دیگر و همچنین دچار شدن باشگاه به مشکلات مالی و ورشکسته شدن آن در سال ۱۹۱۰ شد، در این زمان باشگاه توسط دو تاجر به نام‌های هنری نوریس و ویلیام هال خریداری شد. به دنبال این ماجرا، نوریس این باشگاه را به نقاط دیگر منتقل کرد و در سال ۱۹۱۳ بلافاصله پس از سقوط به دسته دوم، آن‌ها به شمال لندن و ورزشگاه آرسنال در منطقه هایبوری بازگرداند؛ آن‌ها در سال بعد «وول‌ویچ» را از نام باشگاه خود حذف کردند. آرسنال در سال ۱۹۱۹ در مکان پنجم لیگ قرار گرفت.^[۸][۵]

در سال ۱۹۲۵ هربرت چاپمن به سمت مربیگری آرسنال منصوب شد. پیش از این چاپمن موفق به کسب دو قهرمانی پیاپی لیگ با تیم هادرسفیلد تاون در سال‌های ۲۴−۱۹۲۳ و ۲۵−۱۹۲۴ شده بود. چاپمن اولین دوره موفقیت‌های بزرگ آرسنال را به ارمغان آورد. تاکتیک‌های انقلابی و تمرینات او، همراه با خرید بازیکنان ستاره‌ای مانند الکس جیمز و کلیف باستین، پایه‌های موفقیت باشگاه انگلیسی در دهه ۱۹۳۰ میلادی گذاشته شد.^[۸][۹] آرسنال تحت هدایت او چند قهرمانی بزرگ را به دست آورد، پیروزی در فینال جام حذفی فوتبال انگلستان در سال ۱۹۳۰^[۱۰] و سپس قهرمانی در لیگ در سال‌های ۳۱−۱۹۳۰ و ۳۳−۱۹۳۲ که حاصل تلاش او بود.^[۸][۹]

چاپمن به طور ناگهانی بر اثر بیماری ذات‌الریه در سال ۱۹۳۴ میلادی در گذشت، اما با این وجود جو شاو و جورج آلیسون موفقیت کاری چاپمن را ادامه دادند. تحت هدایت آن‌ها، آرسنال موفق به کسب سه عنوان قهرمانی دیگر در سال‌های ۳۴−۱۹۳۳، ۳۵−۱۹۳۴ و ۳۸−۱۹۳۷ و جام حذفی انگلستان در فصل ۳۶-۱۹۳۵^[۱۱] شده‌اند. در پایان این دهه به‌دلیل بازنشستگی بازیکنان کلیدی، از آرسنال موفقیتی دیده نشد و پس از مداخله انگلیس در جنگ جهانی دوم، فوتبال حرفه‌ای در انگلستان به حالت تعلیق درآمد.^{[۱۲][۱۳][۱۴]}

پس از جنگ، دوره دوم موفقیت‌های آرسنال تحت نظر تام ویتاکر شروع شده‌بود، که حاصل آن قهرمانی در لیگ در سال‌های ۴۸−۱۹۴۷ و ۵۳−۱۹۵۲ و جام حذفی در سال ۱۹۵۰ میلادی بود. دارایی باشگاه بسیار کم شده‌بود؛ آن‌ها قادر به جذب بازیکن مانند بازیکنان دهه ۱۹۳۰ میلادی نبودند، سطح باشگاه در بیشتر دهه‌های ۱۹۵۰ و ۱۹۶۰ در حد متوسط بود. حتی کاپیتان سابق انگلستان بیلی رایت به عنوان مربی جانشین باشگاه نتوانست در بین سال‌های ۱۹۶۲ و ۱۹۶۶ به هیچ موفقیتی دست یابد.^[۱۵][۱۴]

در سال ۱۹۶۶ میلادی برتی می فیزیوتراپیست باشگاه به عنوان مربی آرسنال انتخاب شد. پس از ناکامی در دو دوره جام اتحادیه فوتبال انگلستان، آن‌ها موفق به کسب اولین قهرمانی اروپایی خود در سال ۱۹۷۰−۱۹۶۹ در جام نمایشگاه‌های بین شهری شدند. این موفقیت‌ها تا آنجا ادمه داشت که آن‌ها برای اولین بار قهرمان هر دو جام لیگ و جام حذفی در فصل ۷۱−۱۹۷۰ شدند.^[۱۶][۱۷] اما موفقیت‌های آرسنال کمتر تکرار شد، در فصل ۷۳−۱۹۷۲ به مقام نایب قهرمانی لیگ رسید،^[۱۸] در سه فینال جام حذفی (۱۹۷۲،^[۱۹] ۱۹۷۸^[۲۰] و ۱۹۸۰^[۲۱]) شکست خورد و در سال ۱۹۸۰ میلادی قهرمانی جام در جام اروپا را در ضربات پنالتی از دست داد.^[۲۲] تنها موفقیت باشگاه در طول این زمان پیروزی ۳ بر ۲ برابر منچستر یونایتد در فینال جام حذفی در سال ۱۹۷۹ بود.^[۲۳][۲۴]

 

بازگشت بازیکن سابق آرسنال یعنی جورج گراهام به عنوان مربی در سال ۱۹۸۶ میلادی دوره سوم موفقیت را برای این باشگاه به ارمغان آورد. آرسنال در فصل ۸۷−۱۹۸۶ قهرمان جام اتحادیه شد.^[۲۵] همچنین آرسنال قهرمان لیگ انگلستان در فصل ۸۹−۱۹۸۸ شد،^[۲۶][۲۷] این قهرمانی با گل لحظات آخر مایکل توماس در مقابل تیم لیورپول حاصل شد.^[۲۸] گراهام قهرمانی دیگری را نیز در لیگ انگلستان (فصل ۹۱−۱۹۹۰) به دست آورد، این در حالی بود که تنها یک در یک بازی شکست خورده‌بودند.^[۲۹] در سال ۱۹۹۳ میلادی آرسنال قهرمان هر دو جام، حذفی^[۳۰] و جام اتحادیه^[۳۱] شد و جام در جام اروپا (۱۹۹۴) به مقام قهرمانی دست یافت.^[۳۲] شهرت و اعتبار گراهام بعد اتهام رشوه دادن لکه‌دار شد و سرانجام وی در سال ۱۹۹۵ میلادی برکنار شد و بروس ریوچ به عنوان سرمربی انتخاب شد، وی تنها بعد از یک فصل حضور در آرسنال از این تیم کنار گذاشته شد.^{[۸][۱۷][۳۳][۳۴]}

در سپتامبر ۱۹۹۶ میلادی آرسن ونگر به عنوان مربی آرسنال منصوب شد.^[۳۵] ونگر تاکتیک‌های جدیدی را به ارمغان آورد، یک نظام آموزشی جدید و چند بازیکن خارجی که استعدادهای انگلیسی موجود را تکمیل می‌کردند را به این تیم آورد.^[۳۶] آرسنال باز هم به طور همزمان در یک فصل (۹۸−۱۹۹۷) قهرمان لیگ برتر^[۳۷] و قهرمان جام حذفی^[۳۸] شد. علاوه بر این، به فینال جام یوفا در فصل ۲۰۰۰−۱۹۹۹ راه پیدا یافت اما در ضربات پنالتی مقابل تیم گالاتاسرای شکست خورد.^[۳۹] در سال‌های ۲۰۰۳^[۴۰] و ۲۰۰۵^[۴۱] قهرمان جام حذفی شدند و در لیگ برتر در فصل ۰۴−۲۰۰۳ قهرمانی را بدون باخت حتی در یک بازی به دست آوردند.^[۴۲][۴۳] این باشگاه در ۴۹ بازی لیگ در آن فصل شکست نخورد که یک رکورد ملی به حساب می‌آید.^[۴۴]

آرسنال در یازده فصل اول حضور ونگر، هشت فصل در رتبه‌های اول یا دوم قرار می‌گرفت، اگرچه آن‌ها در هیچ زمان قادر به حفظ عنوان خود نبودند.^[۳۶] آن‌ها در فصل ۱۱-۲۰۱۰ میلادی در رده چهارم لیگ برتر انگلستان قرار گرفتند.^[۴۵] آرسنال در فصل ۰۶−۲۰۰۵ برای اولین بار به فینال لیگ قهرمانان اروپا صعود کرد اما با نتیجه ۲ بر ۱ مغلوب تیم بارسلونا شد.^[۴۶] سرانجام در ژوئیه ۲۰۰۶، آن‌ها پس از ۹۳ سال ورزشگاه هایبوری را ترک کردند و به ورزشگاه جدیدشان یعنی ورزشگاه امارات نقل مکان کردند.^[۴۷]

نشان‌واره و نماد باشگاه

در سال ۱۸۸۸ از اولین نماد آرسنال که شامل سه توپ جنگی بود که از بالا دیده می‌شد، استفاده شد. این نماد پس از انتقال باشگاه به هایبوری در سال ۱۹۱۳ میلادی تغییر کرد، نماد جدید تصویری یک توپ جنگی بود که به سمت شرق اشاره می‌کرد، این نشان‌واره تنها تا سال ۱۹۲۲ میلادی باقی‌ماند. نماد جدید باشگاه باز هم تصویر یک توپ جنگی بود که این بار به سمت غرب قرار گرفته بود، این نماد در سال ۱۹۲۵ انتخاب شد. در سال ۱۹۴۹ میلادی این باشگاه از نشان‌واره مدرن و متفاوت رونمایی کرد. در این نشان‌واره سه توپ جنگی زیر نام باشگاه به چشم می‌خورد. برای اولین بار، این نماد به صورت رنگی طراحی شده و شباهت‌های زیادی با نشان‌واره فعلی باشگاه داشت.^[۴۸]

از آنجا که تغییرهای زیادی بر روی نشان‌واره و نماد باشگاه صورت می‌گرفت، آرسنال از حق تکثیر آن ناتوان بود، و پس از ثبت نماد به عنوان یک علامت تجاری در یک نبرد طولانی مدت قانونی با یک تاجر خیابان محلی که کالاهای غیر رسمی آرسنال را به فروش می‌رساند به پیروزی رسید.^[۴۹] باشگاه در سال ۲۰۰۲ نشان‌واره جدید خود که دارای مدرن‌تر و سبکی ساده‌تر بود را معرفی کرد.^[۵۰] توپ جنگی بار دیگر به سمت شرق و نام باشگاه در بالای آن نوشته شده‌است. نشان‌واره جدید مورد انتقاد برخی از حامیان قرار گرفت؛ کانون هواداران مستقل آرسنال ادعا کرد که این باشگاه بسیاری از تاریخ و سنت‌های آرسنال را با چنین طراحی نادیده گرفته‌است و در مورد این مسئله به درستی با طرفداران مشورت نشده است.^[۵۱]

باشگاه آرسنال در فصل ۲۰۱۲−۲۰۱۱ برای ۱۲۵امین سالگرد خود نشان‌واره و نماد جدیدی را معرفی کرد که شامل نسخه اصلاح شده نشان‌واره فعلی است. نشان‌واره تماماً سفید است، که ۱۵ برگ بلوط در سمت راست و ۱۵ برگ بلوط در سمت چپ نشان‌واره قرار گرفته‌است و ۲۰۱۱ شعار «رو به جلو» در پایین نشان‌واره نوشته شده بود.^[۵۲]

رنگ‌ها

لباس خانگی تیم آرسنال - فصل ۰۶-۲۰۰۵

 

در بیشتر تاریخ آرسنال، رنگ پیراهن اصلی آنها در بازی‌های خانگی رنگ قرمز روشن با آستین سفید و شورت سفید بوده است. ^[۵۳]

در سال ۱۹۳۳ میلادی، هربرت چاپمن پیشنهاد تغییراتی در لباس بازیکنان را داد که تغییر رنگ آستین‌ها و یقه به سفید و روشن‌تر شدن رنگ قرمز بود.^[۵۴]

صرف نظر از اینکه داستان درست است، پیراهن‌های سفید و قرمز به منظور شناخت آرسنال آمده‌اند و تیم در مدتی از زمان پوشیده‌است، بعد از دو فصل این لباس‌ها کنار گذاشته شدند. اولین بار در فصل ۶۷−۱۹۶۶ بود که آرسنال پیراهن قرمز به تن کرد و ثابت کرد که این طرح محبوبیتی ندارد و آستین‌های سفید فصل قبل بازگشت. در نیمه دوم فصل ۰۶−۲۰۰۵ آرسنال آخرین فصلی بود که در هایبوری بازی می کرد؛ در این زمان تیم پیراهن‌های شبیه به پیراهن‌هایی که تیم در سال ۱۹۱۳ می‌پوشید، به یاد آن‌ها بر تن کرد، در اولین فصل حضورشان در ورزشگاه هایبوری؛ باشگاه به رنگ طبیعی خود را در شروع فصل بعد بازگشت. در فصل ۰۹−۲۰۰۸، آرسنال آستین‌های سفید را با آستین‌های قرمز راه راه سفید جایگزین کرد.

رنگ‌های آرسنال در خانه الهام بخش برای حاقل سه باشگاه دیگر بوده‌است. در سال ۱۹۰۹، اسپارتا پراگ کیت قرمز تیره مانند آرسنال که در آن زمان بر تن می کرد، به تصویب رساند؛ در سال ۱۹۳۸، هایبرنیان طراحی آستین‌های پیراهن آرسنال در نوار سبز و سفید به نام خودش به ثبت رسانید. در سال ۱۹۲۰، مدیر ورزشی باشگاه براگا از یک بازی در هایبوری برگشت و کیت سبز تیم خود را به تکرار قرمز آرسنال با آستین و شورت سفید تغییر داد، تیمی با نام مستعار آرسنالیستیس ظهور کرد. این تیم هنوز هم این طرح را برای امروز می‌پوشد.

برای بسیاری از سال‌ها رنگ مهمان آرسنال پیراهن سفید یا سیاه و شورت سفید بود. از فصل ۷۰−۱۹۶۹، آن‌ها زرد و آبی پوشیدند، اما استثناء وجود داشت. آن‌ها در فصل ۸۳−۱۹۸۲ یک سبز و به دور کیت بر تن کردند، و از اوایل دهه ۱۹۹۰ و ظهور بازار تقلبی کیت سود آور، رنگ های خارج از خانه منظم شده‌اند. در طی این مدت دو طرح به شکل آبی طراحی شده‌اند، یا تغییرات در سنت زرد و آبی، مانند طلای فلزی و نوار نیروی دریایی در فصل ۰۲−۲۰۰۱ استفاده شد و از ۲۰۰۵ تا ۲۰۰۷ زرد و تیره خاکستری استفاده شد. از سال ۲۰۰۹، کیت خارج از خانه در هر فصل تغییر کرد.

ورزشگاه

ورزشگاه هایبری

ورزشگاه هایبوری ورزشگاه سابق باشگاه فوتبال آرسنال در شهر لندن است.

باشگاه آرسنال از سال ۱۹۱۳ تا ۲۰۰۶ مسابقات خانگی خود را در این ورزشگاه برگزار می‌کرد اما پس آن کلیه مسابقات خود را به ورزشگاه امارات منتقل کرد. همچنین بخشی از بازی‌های المپیک تابستانی ۱۹۴۸ در این ورزشگاه برگزار شده بود. این ورزشگاه پس از تخریب به مجتمع مسکونی تبدیل شد.

ورزشگاه امارات

نام ورزشگاه ۶۰،۰۰۰ نفری آرسنال است که در سال ۲۰۰۶ میلادی با بازی تیم‌های آرژانتین و برزیل افتتاح شد .

در سال ۲۰۰۶ میلادی هواپیمایی امارات با پرداخت ۳۹۰ میلیون پوند به باشگاه فوتبال آرسنال، وارد قراردادی شد که به موجب آن نام استادیوم جدید آرسنال به مدت یازده سال (از سال ۲۰۰۶) به نام «امارات» نامگذاری شود. این مبلغ همچنین شامل حک شدن آرم شرکت هواپیمایی امارات به مدت ۷ سال بر روی پیراهن تیم بزرگ و پرطرفدار لندنی آرسنال نیز می‌باشد .

ترکیب نخست

این ترکیب در تاریخ ۱۶ جون ۲۰۱۲ نوشته شده‌است و مطابق با منبع اصلی وبگاه باشگاه می‌باشد.^[۵۵]

شماره   نقش بازیکن ۱ دروازه‌بان وویتخ شتزنی ۲ مدافع متیو دبوشی ۳ مدافع کیران گیبز ۴ مدافع پر مرته‌ساکر (کاپیتان دوم) ۶ مدافع لورن کوشیلنی ۷ هافبک توماس روسیچکی ۸ هافبک میکل آرتتا (کاپیتان اول) ۹ مهاجم لوکاس پودولسکی ۱۰ هافبک جک ویلشر ۱۱ مدافع مسوت ازیل ۱۲ مهاجم اولیویر گیرود ۱۳ دروازه‌بان دیوید اوسپینا ۱۴ مهاجم تئو والکات ۱۵ مهاجم الکس اکسلاد-چمبرلین

شماره   نقش بازیکن ۱۶ هافبک آرون رمزی ۱۷ مهاجم الکسیس سانچز ۱۸ مدافع ناچو مونرئال ۱۹ هافبک سانتی کازورلا ۲۰ هافبک متیو فلامینی ۲۱ مدافع کالوم چمبرز ۲۲ مهاجم یایا سانوگو ۲۳ مهاجم دنی ولبک ۲۴ هافبک ابو دیابی ۲۶ دروازه‌بان دامیان مارتینز ۲۷ مهاجم سرشه گنابری ۲۸ مهاجم جوئل کمپل ۳۴ هافبک فرنسیس کوکوئلین ۳۵ هافبک گدیون زلالم

بازیکنان قرضی

شماره   نقش بازیکن ۳۱ هافبک ریو میایچی (به ویگان تا پایان فصل ۱۳-۲۰۱۲) — هافبک دنیلسون (به سائوپائولو تا پایان فصل ۱۳-۲۰۱۲) — مهاجم جوئل کمپل (به رئال بتیس تا پایان فصل ۱۳-۲۰۱۲)

بازیکنان رزرو

این ترکیب در تاریخ ۲۸ جون ۲۰۱۲ نوشته شده‌است و مطابق با منبع اصلی وبگاه باشگاه می‌باشد.^[۵۶]

شماره   نقش بازیکن — دروازه‌بان جیمز شی — دروازه‌بان دامین مارتینز — مدافع گوین هویت — مدافع هکتور برلین — مدافع ایگناسی میگل (کاپیتان) — مدافع کایل بارتلی — مدافع دانیل بواتنگ — مدافع سائد هجرویچ — مدافع مارتین آنگه — مدافع التون مونتیرو — مدافع پدرو بتلهو — مدافع جورج بریسلن-هال — هافبک جردن وینتر — هافبک نیکو یناریس — هافبک چوکس آنکه

شماره   نقش بازیکن — هافبک کنور هندرسون — هافبک ساموئل گالیندو — هافبک توماس آیزفیلد — هافبک جاش ریس — هافبک کریگ ایستموند — هافبک سانچز وات — هافبک کایل ابکیلیو — هافبک یان تورال — هافبک ژرناد مئآد — هافبک سرژ گناربی — مهاجم بنیک آفوبه — مهاجم ولینگتون سیلوا — مهاجم زاک آنسا — مهاجم نایجل نیتا — مهاجم فیلیپ رابرتس

کادر فنی

 

آخرین بروز رسانی: ۱۶ جون ۲۰۱۲^[۵۷]

حامی و تولید کننده‌ی لباس

افتخارات

 

داخلی

• لیگ دسته اول انگلستان (تا ۱۹۹۲) و لیگ برتر انگلستان

قهرمانی (۱۳): ۳۱-۱۹۳۰، ۳۳-۱۹۳۲، ۳۴-۱۹۳۳، ۳۵-۱۹۳۴، ۳۸-۱۹۳۷، ۴۸-۱۹۴۷، ۵۳-۱۹۵۲، ۷۱-۱۹۷۰، ۸۹-۱۹۸۸، ۹۱-۱۹۹۰، ۹۸-۱۹۹۷، ۰۲-۲۰۰۱، ۰۴-۲۰۰۳

• جام حذفی انگلستان

قهرمانی (۱۲): ۱۹۳۰، ۱۹۳۶، ۱۹۵۰، ۱۹۷۱، ۱۹۷۹، ۱۹۹۳، ۱۹۹۸، ۲۰۰۲، ۲۰۰۳، ۲۰۰۵، ۲۰۱۴، ۲۰۱۵

• کارلینگ کاپ

قهرمانی (۲): ۱۹۸۷، ۱۹۹۳

• جام خیریه انگلستان

قهرمانی (۱۳): ۱۹۳۰، ۱۹۳۱، ۱۹۳۳، ۱۹۳۴، ۱۹۳۸، ۱۹۴۸، ۱۹۵۳، ۱۹۹۱ (مشترک)، ۱۹۹۸، ۱۹۹۹، ۲۰۰۲، ۲۰۰۴، ۲۰۱۴

اروپایی

• جام برندگان جام اروپا

قهرمانی (۱): ۹۴-۱۹۹۳

• اینتر-سیتیز فیرز کاپ

قهرمانی (۱): ۷۰-۱۹۶۹

 

منچستر یونایتد

نام کامل	باشگاه فوتبال منچستر یونایتد
لقب	شیاطین سرخ[۱] (Red Devils)
تأسیس	سال ۱۸۷۸ (۱۳۷ سال پیش) با نام نیوتون هیث
ورزشگاه	الدترافورد
گنجایش	۷۵٫۷۳۱ [۲]
مالک	خانواده گلیزر (NYSE: MANU)
مدیران	جوئل و آورام گلیزر
مربی	لوئی فان خال
لیگ	لیگ برتر فوتبال انگلستان
۱۵–۲۰۱۴	چهارم
وبگاه	وبگاه رسمی
لباس اول       لباس دوم لباس سوم
فصل کنونی

باشگاه فوتبال منچستر یونایتد (به انگلیسی: Manchester United Football Club) یکی از باشگاه‌های حرفه‌ای فوتبال در لیگ برتر فوتبال انگلستان است. این باشگاه در سال ۱۸۷۸، با نام باشگاه فوتبال نیوتون هیث (به انگلیسی: Newton Heath LYR Football Club) تأسیس شد. در سال ۱۹۰۲، نام این باشگاه به منچستر یونایتد تغییر یافت^[۱] و در سال ۱۹۱۰، ورزشگاه الدترافورد به عنوان ورزشگاه خانگی این تیم انتخاب شد.^[۳]

در سال ۱۹۶۸، منچستریونایتد با سرمربیگری مت بازبی به عنوان اولین تیم انگلیسی در لیگ قهرمانان اروپا به قهرمانی رسید. این اتفاق ۱۰ سال پس از حادثه مونیخ رخ داد. در این حادثه ۸ تن از بازیکنان تیم فوتبال منچستریونایتد جان خود را از دست دادند. سر الکس فرگوسن که از نوامبر ۱۹۸۶ تا مهٔ ۲۰۱۳ سرمربیگری این تیم را بر عهده داشت، توانست ۳۸ جام مختلف برای باشگاه به دست آورد.^[۴][۵][۶]بعد از کناره‌گیری فرگوسن، دیوید مویس جانشین وی شد.^[۷] ده ماه بعد، وی از سمتش برکنار شد و در ۱۹ مهٔ ۲۰۱۴ لوئی فان خال جانشین او اعلام شد.

منچستر یونایتد با داشتن ۲۰ عنوان قهرمانی در لیگ برتر، ۴ قهرمانی در جام اتحادیه، ۱۱ قهرمانی در جام حذفی^[۸]، ۲۰ قهرمانی در سوپر جام انگلستان و هم‌چنین سه عنوان قهرمانی در لیگ قهرمانان اروپا یکی از پرافتخارترین باشگاه‌های فوتبال جهان به‌شمار می‌آید. آن‌ها تنها تیم انگلیسی هستند که توانستند در فصل ۹۹–۱۹۹۸ هر سه‌جام لیگ برتر، جام حذفی و لیگ قهرمانان اروپا (سه‌گانه) را به دست آورند.

منچستر یونایتد یکی از ثروتمندترین و پرطرفدارترین تیم‌های دنیا به حساب می‌آید.^{[۹][۱۰][۱۱]} در ژانویه ۲۰۱۳، منچستر یونایتد به نخستین باشگاهی تبدیل شد که ارزشش بیش از ۳ میلیارد دلار است. طبق اعلام مجله فوربز، باشگاه منچستر یونایتد ۳٫۳ میلیارد دلار ارزش دارد و با ۱٫۲ میلیارد دلار اختلاف با باشگاه دوم، ارزشمندترین باشگاه ورزشی دنیاست.^[۱۱] مالک فعلی این باشگاه، مالکوم گلیزر است که در ماه مهٔ سال ۲۰۰۵، با مبلغی بالغ بر ۸۰۰ میلیون پوند باشگاه منچستر یونایتد را خرید.^[۱۲]

 

 

تاریخچه

سال‌های ابتدایی (۱۹۴۵–۱۸۷۸)

 

باشگاه فوتبال منچستر یونایتد در سال ۱۸۷۸ توسط شرکت راه‌آهن لانکشایر و یورکشایر و با نام نیوتون هیث شکل گرفت.^[۱۳] در ابتدا این تیم فقط با تیم‌های شرکت‌های راه‌آهن دیگر بازی می‌کرد، ولی در ۲۰ نوامبر ۱۸۸۰ اولین بازی رسمی خود را در برابر بولتون واندررز انجام داد. بازیکنان تیم نیوتون هیث در این بازی لباس سبز و طلایی پوشیده بودند و بازی را نیز با نتیجه ۶ بر صفر واگذار کردند. این تیم از سال ۱۸۸۸ به عضویت یک لیگ محلی کوچک درآمد. این لیگ محلی پس از یک سال منحل شد و آن‌ها به لیگ دیگری به نام اتحاد فوتبال پیوستند. سه فصل بعد این لیگ با لیگ برتر فوتبال ادغام شد. این تیم از فصل ۹۳–۱۸۹۲ کار خود را در لیگ دسته اول شروع کرد. در آن موقع تیم از شرکت راه‌آهن استقلال یافته بود و پسوند LYR (مخفف Lancashire and Yorkshire Railway) از نام این تیم حذف شد. بعد از فقط دو فصل، باشگاه به دستهٔ دوم سقوط کرد.^[۱۴]

 

در ژانویه ۱۹۰۲، باشگاه با بدهی ۲،۶۷۰ پوند (معادل ۲۱۰،۰۰۰ پوند در سال ۲۰۱۱ میلادی) ورشکسته شد.^[۱۵][۱۶] هری استفورد، کاپیتان تیم ۴ تاجر از جمله جان هنری دیویس (که رئیس باشگاه شد) را یافت که حاضر شدند هر کدام ۵۰۰ پوند در باشگاه سرمایه‌گذاری کنند و تیم را نجات دهند.^[۱۷] در آن موقع نام تیم نیز تغییر کرد^[۱۵] و در ۲۴ آوریل ۱۹۰۲ باشگاهی با نام منچستر یونایتد به صورت رسمی شکل گرفت.^[۱۵] با سرمربیگری ارنست منگنال که تیم را در سال ۱۹۰۳ تحویل گرفت،^[۱۷] آن‌ها موفق به نایب قهرمانی در لیگ دسته دوم در سال ۱۹۰۶ شدند و به لیگ دسته اول راه یافتند.^[۱۷] هم‌چنین منچستر یونایتد در سال ۱۹۰۸، برای اولین بار توانست لیگ دسته اول را فتح کند که اولین قهرمانی منچستر یونایتد در لیگ به حساب می‌آید. در شروع فصل بعد، منچستر یونایتد عنوان قهرمانی در جام خیریه انگلیس را به‌دست آورد.^[۱۵] و در پایان فصل نیز برای اولین بار، به عنوان قهرمانی جام حذفی انگلیس رسید. منچستر یونایتد در سال ۱۹۱۱، بار دیگر در لیگ دسته اول قهرمان شد، ولی در پایان آن فصل، منگنال منچستر یونایتد را ترک کرد و به منچستر سیتی پیوست.^[۱۸]

در سال ۱۹۲۲، بعد از شروع دوباره لیگ‌های فوتبال پس از توقف سه ساله به علت جنگ جهانی اول، باشگاه به دسته دوم سقوط کرد.^[۱۹] منچستر یونایتد در سال ۱۹۲۵، دوباره به لیگ دسته اول بازگشت،^[۱۹] ولی در سال ۱۹۳۱ دوباره به دسته دوم رفت و به باشگاه یو-یویی تبدیل شد. در آن سال، منچستر یونایتد ضعیف‌ترین نتیجهٔ تاریخ خود را گرفت و در لیگ دسته دوم در رتبهٔ بیستم قرار گرفت. در اکتبر ۱۹۲۷، جان هنری دیویس درگذشت. باشگاه بار دیگر در آستانهٔ ورشکستگی قرار گرفت، ولی در دسامبر ۱۹۳۱، جیمز گیبسون در باشگاه سرمایه‌گذاری کرد و اداره باشگاه را در دست گرفت.^[۲۰] در فصل ۳۹–۱۹۳۸ و در فاصله یک سال قبل از شروع جنگ جهانی دوم، باشگاه کار خود را در لیگ دسته اول در رتبه چهاردهم به پایان رساند.^[۱۵]

سال‌های بازبی (۱۹۶۹–۱۹۴۵)

 

در اکتبر ۱۹۴۵، پس از از سرگیری دوبارهٔ مسابقات فوتبال بعد از جنگ جهانی دوم، مت بازبی با قراردادی ۵ ساله به منچستر یونایتد پیوست. او کارش را با جذب پنج بازیکن شروع کرد.^[۲۱] بازبی در سال‌های ۱۹۴۷، ۱۹۴۸ و ۱۹۴۹ با تیم نایب قهرمان لیگ دسته اول شد و در سال ۱۹۴۸ نیز قهرمان جام حذفی انگلیس شد. در سال ۱۹۵۲، باشگاه پس از ۴۱ سال قهرمان لیگ دسته اول شد.^[۲۱] با میانگین سنی ۲۲ سال، تیم سر مت بازبی در آن سال‌ها توسط رسانه‌ها «بچه‌های بازبی» (به انگلیسی: Busby Babes) خوانده می‌شد.^[۲۲] در سال ۱۹۵۷، منچستر یونایتد به عنوان اولین تیم انگلیسی به لیگ قهرمانان اروپا راه یافت. آن‌ها در این مسابقات، در نیمه‌نهایی بازی را به رئال مادرید واگذار کردند و حذف شدند.^[۲۳] در همان مسابقات، منچستر یونایتد با نتیجه ۱۰ بر صفر باشگاه بلژیکی اندرلشت را شکست داد. این پیروزی، به عنوان پرگل ترین بُرد منچستر یونایتد در تاریخ این باشگاه محسوب می‌شود.^[۲۴]

در سال بعد و در همین مسابقات، در راه برگشت به خانه پس از برد مقابل ستاره سرخ بلگراد، هواپیمایی که بازیکنان منچستر یونایتد، تعدادی خبرنگار و مقامات باشگاه را به انگلیس انتقال می‌داد، در حالی که در مونیخ آلمان سوخت‌گیری کرده بود، درحال بلند شدن از زمین دچار سانحه شد. فاجعه هوایی مونیخ در ۶ فوریه ۱۹۵۸ رخ داد و جان ۲۳ نفر را گرفت، از جمله ۸ تن از بازیکنان منچستر یونایتد. جئوف بنت، راجر بایرن، ادی کولمن، دانکن ادواردز، مارک جونز، دیوید پگ، تامی تیلور و بیلی ولان بازیکنانی بودند که در این حادثه جان باختند و چندی دیگر از بازیکنان در این حادثه به شدت مجروح شدند.^[۲۵]

 

مت بازبی در این حادثه مجروح شد و در دوران درمانش، جیمی مورفی هدایت تیم را بر عهده گرفت.^[۲۶] در آن سال آن‌ها به فینال جام حذفی رسیدند، اما در مقابل بولتون واندررز مغلوب شدند.^[۱۵] با به رسمیت شناختن این فاجعه، یوفا از باشگاه دعوت کرد تا در فصل ۵۹–۱۹۵۸ لیگ قهرمانان اروپا درکنار ولورهمپتون شرکت کند. با وجود تصویب اتحادیه فوتبال انگلیس، سازمان لیگ تشخیص داد به علت این که منچستر یونایتد به این مسابقات راه پیدا نکرده‌است، نمی‌تواند در آن شرکت کند.^[۱۵] بازبی با خریدن بازیکنانی هم‌چون دنیس لا و پت کرراند تیم دههٔ ۶۰ منچستر یونایتد را دوباره ساخت.^[۲۷] این تیم همراه با بازیکنانی هم‌چون جرج بست در سال ۱۹۶۳ در جام حذفی قهرمان شد.^[۱۵]

در فصل بعدی در لیگ نایب قهرمان شدند و در سال ۱۹۶۵ و ۱۹۶۷ توانستند در لیگ به مقام قهرمانی برسند.^[۱۵] در سال ۱۹۶۸، منچستر یونایتد در فینال لیگ قهرمانان اروپا با نتیجهٔ ۴ بر ۱ تیم بنفیکا را شکست داد و به عنوان اولین تیم انگلیسی، در لیگ قهرمانان اروپا، قهرمان شد.^[۲۳] در آن تیم، سه برندهٔ توپ طلای اروپا^[۲۸] یعنی بابی چارلتون، دنیس لا و جرج بست حضور داشتند.^[۲۷] مت بازبی در سال ۱۹۶۹ از سِمَت خود استعفا داد^[۲۷] و ویلف مک‌گینس، بازیکن سابق منچستر یونایتد، جانشین وی شد.^[۲۹]

۱۹۸۶–۱۹۶۹

 

به دنبال کسب رتبهٔ هشتم در فصل ۷۰–۱۹۶۹ و شروع ضعیف در فصل ۷۱–۱۹۷۰، بازبی پذیرفت تا به صورت موقت سرمربی تیم بشود و ویلف مک‌گینس نیز به عنوان کمک مربی در تیم مشغول شد.^[۳۱] در ژوئن ۱۹۷۱، فرانک اوفارل، به عنوان سرمربی برگزیده شد.^[۳۱] ولی ۱۸ ماه بعد و در دسامبر ۱۹۷۲ تامی دوچرتی جانشین وی شد.^[۳۲] دوچرتی منچستر یونایتد را از سقوط به دستهٔ پایین‌تر نجات داد. ولی در سال ۱۹۷۴ آن‌ها به دستهٔ پایین‌تر سقوط کردند. مثلث خط حملهٔ یونایتد یعنی بست، لا و چارلتون باشگاه را ترک کردند.^[۳۱] باشگاه سال بعد به دسته اول بازگشت و در سال ۱۹۷۶ به بازی نهایی جام حذفی رسید. اما در آن‌جا مغلوب ساوت‌همپتون شد.^[۳۱] منچستر یونایتد در سال ۱۹۷۷ باز هم به فینال رسید و این بار ۲ بر ۱ مقابل لیورپول به برتری رسید.^[۳۱] دوچرتی پس از مدت کوتاهی و به دنبال افشای رابطه‌اش با همسر فیزیوتراپیست باشگاه، برکنار شد.^[۳۳]

دیو سکستون در سال ۱۹۷۷، جانشین دوچرتی شد.^[۳۲] با وجود خرید بازیکنان بزرگی هم‌چون جو جردن، گوردون مک‌کوئین، گری بیلی و رای ویلکینز، باشگاه در آن سال به نتیجهٔ قابل توجهی دست نیافت. آن‌ها در فصل ۸۰–۱۹۷۹ در لیگ و جام حذفی نایب قهرمان شدند.^[۳۱] سکستون در سال ۱۹۸۱ برکنار و ران اتکینسون جانشین وی شد.^[۳۲] او رکورد نقل‌وانقالات انگلیس را شکست و برایان رابسون را از وست برومویچ با مبلغ ۱٫۵ میلیون پوند به منچستر یونایتد آورد.^[۳۴] با هدایت اتکینسون، منچستر یونایتد دو بار در سال‌های ۱۹۸۳ و ۱۹۸۵، قهرمان جام حذفی شد.^[۳۲] در فصل ۸۶–۱۹۸۵ منچستر یونایتد، در حالی که به قهرمانی خیلی نزدیک بود، لیگ را با رتبه چهارم به پایان رساند. سال بعد منچستر یونایتد خطر سقوط را از سر گذراند و اتکینسون برکنار شد.^[۳۲]

سال‌های فرگوسن (۲۰۱۳–۱۹۸۶)

 

الکس فرگوسن و دستیارش آرچی ناکس در روز برکناری اتکینسون از تیم آبردین به منچستر یونایتد آمدند^[۳۵] و با هدایت آن‌ها، باشگاه در آن فصل به رتبهٔ یازدهم لیگ دست یافت. ^[۳۵][۳۶] با وجود این که فرگوسن منچستر یونایتد را در فصل ۸۸–۱۹۸۷ در لیگ به مقام دوم رساند، ولی در فصل بعدی دوباره منچستر یونایتد یازدهم شد.^[۱۵] فرگوسن در آستانهٔ برکناری بود، ولی با شکست دادن کریستال پالاس، آن‌ها قهرمان جام حذفی سال ۱۹۹۰ شدند و فرگوسن در سمت خود باقی‌ماند.^[۳۷][۳۸] در فصل بعد منچستر یونایتد برای اولین بار در جام در جام اروپا قهرمان شد و در بازی سوپر جام اروپا با یک گل، ستاره سرخ بلگراد، قهرمان لیگ قهرمانان اروپا را شکست داد و سوپر جام اروپا را نیز به دست آورد.^[۳۹] در فصل بعدی منچستر یونایتد در ومبلی تیم ناتینگهام فارست را یک بر صفر شکست داد و عنوان قهرمانی جام اتحادیه را به دست آورد.^[۱۵] در سال ۱۹۹۳ باشگاه برای اولین پس از سال ۱۹۶۷، قهرمان لیگ برتر شد و در فصل بعدی نیز منچستر یونایتد جام حذفی و لیگ برتر را فتح کرد.^[۳۹]

در فصل ۹۹–۱۹۹۸ منچستر یونایتد به نخستین تیم انگلیسی تبدیل شد که هر سه جام لیگ برتر، جام حذفی و لیگ قهرمانان اروپا را در یک فصل به دست می‌آورد. در حقیقت منچستر یونایتد تنها تیم انگلیسی است که سه‌گانه را در کارنامهٔ خود ثبت کرده‌است.^[۴۰] آن‌ها در فینال لیگ قهرمانان سال ۱۹۹۹ در حالی که از بایرن مونیخ با یک گل عقب بودند، در وقت‌های اضافه با گل‌های اوله گانر سولسشیر و تدی شرینگهام به پیروزی رسیدند.^[۴۱] هم‌چنین با شکست دادن تیم پالمیراس در توکیو، جام بین قاره‌ای را نیز به دست آوردند.^[۴۲] پس از آن، فرگوسن به خاطر خدمات خود به فوتبال لقب سر را از ملکه بریتانیا دریافت کرد.^[۳۷]

 

در سال ۲۰۰۰، منچستر یونایتد به جام باشگاه‌های جهان راه یافت ^[۴۴] و لیگ برتر را نیز دوباره در فصل‌های ۲۰۰۰–۱۹۹۹ و ۲۰۰۱–۲۰۰۰ فتح کرد. آن‌ها در فصل ۲۰۰۲–۲۰۰۱ نایب قهرمان لیگ شدند و در فصل بعد، دوباره عنوان قهرمانی را به دست آوردند. قهرمانی جام حذفی فصل ۲۰۰۴–۲۰۰۳ نیز نصیب منچستر یونایتد شد.^[۴۵] در فصل ۲۰۰۶–۲۰۰۵ منچستر یونایتد برای اولین بار در تاریخ خود، از راه‌یابی به مرحله حذفی لیگ قهرمانان اروپا بازماند. اما با نایب قهرمانی در لیگ برتر و قهرمانی در جام اتحادیه، این امر را جبران کرد. منچستر یونایتد در فصل‌های ۰۷–۲۰۰۶ و ۰۸–۲۰۰۷ قهرمان لیگ برتر شد و در سال ۲۰۰۸ با شکست ۶ بر ۵ تیم چلسی در ضربات پنالتی (۱ بر ۱ مساوی در وقت قانونی و اضافه) قهرمان اروپا شد. در این بازی، رایان گیگز برای ۷۵۹مین بار برای منچستر یونایتد به میدان رفت و رکورد بابی چارلتون را شکست^[۴۶]. در دسامبر همان سال، منچستر یونایتد قهرمان باشگاه‌های جهان شد و در فصل ۰۹–۲۰۰۸ در جام اتحادیه عنوان قهرمانی را کسب کرد.^[۴۷] در تابستان آن سال، کریستیانو رونالدو با مبلغ ۸۰ میلیون پوند که در زمان خود رکوردی جهانی محسوب می‌شد، به رئال مادرید فروخته شد.^[۴۸] در سال ۲۰۱۰ منچستریونایتد ۲ بر ۱ استون ویلا را در بازی نهایی جام اتحادیه شکست داد و توانست برای اولین بار در این جام، از مقام قهرمانی خود دفاع کند.^[۴۹]

منچستر یونایتد در فصل ۱۰–۲۰۰۹ به مقام نایب قهرمانی رسید. اما در فصل ۱۱–۲۰۱۰، برای نوزدهمین بار در لیگ برتر قهرمان شد. منچستر یونایتد با کسب این عنوان، رکورد ۱۸ قهرمانی تیم لیورپول در لیگ را شکست و به پرافتخارترین تیم باشگاهی در لیگ برتر انگلستان تبدیل شد.^[۵۰][۵۱]

بعد از نایب قهرمانی در فصل ۱۲–۲۰۱۱، منچستر یونایتد در فصل ۱۳–۲۰۱۲ توانست برای بیستمین بار قهرمان لیگ برتر شود.^[۵۲]

تاکنون–۲۰۱۳

روز ۸ مهٔ ۲۰۱۳، فرگوسن اعلام کرد که در پایان فصل بازنشسته می‌شود، اما به عنوان عضو هیئت رئیسه و سفیر، به فعالیتش در این باشگاه ادامه می‌دهد.^[۶][۵۳] یک روز بعد، باشگاه منچستر یونایتد اعلام کرد که دیوید مویس با منچستر یونایتد قرارداد ۶ ساله امضا کرده و هدایت این تیم را بر عهده خواهد گرفت.^{[۵۴][۵۵][۵۶]} ده ماه بعد، در ۲۲ آوریل ۲۰۱۴، به دنبال نتایج ضعیف یونایتد و عدم راهیابی این تیم به لیگ قهرمانان اروپا برای اولین بار پس از فصل ۹۶–۱۹۹۵، دیوید مویس از سمتش برکنار شد و رایان گیگز به صورت موقت، هدایت این تیم را برعهده گرفت.^[۵۷] در ۱۹ مهٔ ۲۰۱۴ رسماً اعلام شد که لوئیس فن خال با قراردادی سه‌ساله جانشین مویس می‌شود و رایان گیگز هم به عنوان دستیار در تیم خواهد بود.^[۵۸] در ۲۸ مهٔ ۲۰۱۴، مالکوم گلیزر مالک باشگاه درگذشت.^[۵۹]

آرم و لباس تیم

آرم باشگاه منچستر یونایتد، از آرم شورای شهر منچستر گرفته شده‌است. اگرچه تغییرات بسیاری در آن دیده می‌شود و از آن آرم، فقط کشتی آن باقی‌مانده‌است.^[۶۰] در دههٔ ۶۰ میلادی، به منچستر یونایتد لقب شیاطین سرخ داده شد. در آن زمان این لقب به صورت رسمی وارد برنامه‌های باشگاه شد و در دههٔ ۷۰ میلادی، نشان یک شیطان به آرم باشگاه اضافه شد.^[۶۰]

لباس تیم نیوتون هیث در ابتدا، پیراهن‌های سبز و زرد به همراه جوراب و شورت ورزشی آبی بود.^[۶۱] بین سال‌های ۱۸۹۴ تا ۱۸۹۶ پیراهن باشگاه رنگ سبز و طلایی بود^[۶۱] تا این‌که در سال ۱۸۹۶، پیراهن باشگاه یک دست سفید شد و بازیکنان جوراب‌های آبی‌رنگ پوشیدند.^[۶۱] بعد از آن که نام باشگاه در سال ۱۹۰۲ به منچستر یونایتد تغییر یافت، رنگ لباس تیم نیز عوض شد. از آن زمان به بعد بازیکنان پیراهن قرمز، شورت ورزشی سفید و جوراب سیاه می‌پوشیدند. تا سال ۱۹۲۲، تغییرات چندانی در لباس تیم صورت نگرفت تا این که در آن سال یک علامت V قرمز تیره به قسمت اطراف یقه پیراهن تیم اضافه شد. لباس خانگی تیم تا سال ۱۹۲۷ به همین شکل بود.^[۶۱] در سال ۱۹۳۴، بازیکنان پیراهن‌های آلبالویی و سفید رنگ پوشیدند، ولی در فصل بعدی پیراهن تیم به همان قرمز یکدست تغییر یافت. از سال ۱۹۵۹ تا ۱۹۶۵، جوراب‌های بازیکنان از رنگ مشکی به رنگ سفید تغییر کرد و از سال ۱۹۶۵ تا ۱۹۷۱، جوراب‌های تیم، قرمزرنگ شد. در آن سال دوباره جوراب‌های تیم به رنگ مشکی در آمد. لباس تیم در فصل ۱۱–۲۰۱۰، قرمز رنگ با یقه‌های سفید، شورت ورزشی سفید و جوراب‌های مشکی بود.^[۶۲] در طراحی پیراهن فصل ۱۳–۲۰۱۲ منچستر یونایتد، از نوعی پارچه از جنس کتان به نام گینگهام الهام گرفته شده‌است. این پارچه در طول انقلاب صنعتی در شهر منچستر تولید شده و به نوعی نماد این شهر به حساب می‌آید.^[۶۳]

لباس دوم تیم اغلب فصل‌ها پیراهن و شورت ورزشی سفید و جوراب‌های سیاه بوده‌است، ولی چندین استثنا هم وجود داشته‌است. مثلاً در فصل ۲۰۰۰–۱۹۹۹ پیراهن دوم تیم، آبی نفتی به همراه‌های راه‌راه‌های باریک نقره‌ای رنگ بود^[۶۴] و در فصل ۱۱–۲۰۱۰ لباس دوم تیم، پیراهن سفید به همراه خط‌های آبی و قرمز رنگ و شورت ورزشی سیاه و جوراب سفید رنگ بود.^[۶۵] در فصل ۹۶–۱۹۹۵، آن‌ها برای دو بازی پیراهن تمام خاکستری پوشیدند، ولی به دلیل شکایت بازیکنان از این که در زمین نمی‌توانند یکدیگر را پیدا کنند، پیراهن دوم تیم تغییر کرد.^[۶۶] از سال ۱۹۹۴ تا ۱۹۹۶، پیراهن دوم تیم آبی و سفید رنگ بود. در سالی که منچستر یونایتد هر سه جام را به دست آورد، پیراهن دوم تیم یک‌دست سیاه‌رنگ بود. از سال ۲۰۰۳ تا ۲۰۰۵، پیراهن دوم تیم سفید به همراه خطوط آبی و قرمز رنگ و جوراب‌ها و شورت‌های ورزشی آبی رنگ بود.^[۶۴] در فصل ۰۹–۲۰۰۸، به مناسبت چهلمین سالگرد فتح لیگ قهرمانان اروپا برای نخستین بار، باشگاه پیراهن دوم تیم را به یک‌دست آبی تغییر داد.^[۶۷]

ورزشگاه‌های خانگی

الدترافورد
تئاتر رویاها
محل	خیابان سر مت بازبی، الدترافورد، منچستر بزرگ، انگلستان
شروع ساخت	۱۹۰۹
تأسیس	۱۹ فوریه ۱۹۱۰
مالک	منچستر یونایتد
گرداننده	منچستر یونایتد
نوع زمین	چمن
هزینه ساخت	۹۰،۰۰۰ پوند (سال ۱۹۰۹)
طراح	آرچیبالد لیچ (۱۹۰۹)
گنجایش	۷۵،۸۱۱ (نشسته)[۲]
مستاجرها	منچستر یونایتد (۱۹۱۰–تاکنون)
ابعاد زمین	۱۰۵ × ۶۸ متر

نیوتون هیث در ابتدا در زمین نورث وود که زمینی نزدیک حیاط راه‌آهن بود، بازی می‌کرد.^[۶۸] گنجایش اصلی آن ورزشگاه ۱۲،۰۰۰ نفر بود. مقامات باشگاه تصمیم گرفتند تا برای پیوستن به لیگ برتر بر امکانات این ورزشگاه بیفزایند. در سال ۱۸۸۷، تغییرات کوچکی در ورزشگاه صورت گرفت و در سال ۱۸۹۱، باشگاه از حداقل ذخایر مالی خود برای نصب دو جایگاه جدید در ورزشگاه و اضافه شدن ۲٬۰۰۰ نفر به ظرفیت ورزشگاه استفاده کرد.^[۶۹]

در ماه ژوئن ۱۸۹۳ که باشگاه به تازگی تحویل صاحبان جدیدش داده شده بود، زمین نورث وود برای باشگاه نامناسب تشخیص داده شد. ای. اچ آلبوت زمینهٔ استفاده از زمین بانک استریت در کلیتون را فراهم کرد.^[۶۸]

در زمانی که بانک استریت به دلیل مشکلات مالی باشگاه تعطیل شد، هری استفورد توانست پول کافی جمع‌آوری کند و یک زمین موقت برای بازی‌های تیم در هارپورهی فراهم آورد. به دنبال سرمایه‌گذاری‌های جدید در باشگاه، جی. اچ دیویس ۵۰۰ پوند پرداخت و علاوه بر احیای زمین بانک استریت، یک جایگاه ۱،۰۰۰ نفری جدید نیز به آن افزود. در عرض چهار سال، چهار طرف ورزشگاه دارای جایگاه شد و ظرفیت ورزشگاه به ۵۰،۰۰۰ نفر رسید.^[۶۹]

بعد از کسب عنوان قهرمانی لیگ در سال ۱۹۰۸ و قهرمانی در جام حذفی در سال بعد، بانک استریت برای جاه‌طلبی‌های بزرگ دیویس کافی نبود. در فوریه ۱۹۰۹، شش هفته قبل از فینال جام حذفی، الدترافورد به عنوان نام ورزشگاه جدید منچستر یونایتد تصویب شد.^[۶۹] باشگاه، زمین ورزشگاه را به قیمت ۶۰،۰۰۰ پوند خرید. بودجه‌ای ۳۰،۰۰۰ پوندی به آرچیبالد لیچ (معمار) داده شد تا کار ساخت را شروع کند. در ابتدا قرار بود تا ورزشگاه ۱۰۰،۰۰۰ نفری باشد، ولی با توجه به بودجه، به ۷۷،۰۰۰ نفر کاهش یافت.^[۶۹] ورزشگاه توسط آقایان براملد و اسمیت در شهر منچستر ساخته شد. رکورد حضور بیشترین تماشاگر در این ورزشگاه، در ۲۵ مارس ۱۹۳۹ ثبت شد. در آن بازی که نیمه‌نهایی جام حذفی بود،۷۶٬۹۶۲ تماشاگر به ورزشگاه آمدند.^[۶۹]

 

در طول جنگ جهانی دوم و به دلیل بمباران، بخش زیادی از ورزشگاه تخریب شد. تونل ورودی جنوب ورزشگاه، تنها قسمت باقی‌مانده از آن بود. بعد از جنگ باشگاه از کمیسیون خسارت جنگ ۲۲٬۲۷۸ پوند دریافت کرد تا ورزشگاه را بازسازی کند. در طول بازسازی ورزشگاه، منچستر یونایتد بازی‌های خانگی‌اش را در ورزشگاه خانگی منچسترسیتی برگزار می‌کرد. منچستر یونایتد سالانه ۵،۰۰۰ پوند و به علاوه قسمتی از سود باشگاه را صرف کرد تا استرتفورد اند، جایگاه‌های غربی و شرقی ورزشگاه بازسازی شد. در مارس ۱۹۵۷، ۴۰،۰۰۰ پوند صرف شد تا سیستم نور ورزشگاه برقرار شود. در سال ۱۹۸۷، سیستم روشنایی جدیدی در ورزشگاه نصب شد. سیستمی که تا امروز باقی‌مانده‌است.^[۶۹]

بعد از ابلاغ گزارش تیلور، ظرفیت الدترافورد به ۴۴،۰۰۰ نفر کاهش پیدا کرد. در سال ۱۹۹۵، جایگاه شمالی ورزشگاه، بازسازی شد و ظرفیت ورزشگاه به ۵۵،۰۰۰ نفر افزایش یافت. در پایان فصل ۹۹–۱۹۹۸، جایگاه‌های شرقی و غربی نیز بازسازی شد و ظرفیت ورزشگاه به ۶۷،۰۰۰ نفر افزایش یافت. از ژوئیه ۲۰۰۵ تا مهٔ ۲۰۰۶، با اضافه شدن جایگاه‌های شمال غربی و شمال شرقی، ۸،۰۰۰ نفر دیگر به ظرفیت ورزشگاه افزوده شد. در ۲۶ مارس ۲۰۰۶، یک رکورد برای بیشترین حضور تماشاگر در یک بازی ثبت شد و ۶۹٬۰۷۰ نفر در ورزشگاه الدترافورد حضور یافتند.^[۷۰] در ۳۱ مارس ۲۰۰۷، این رکورد شکسته شد، چرا که ۷۶٬۰۹۸ نفر بازی منچستر یونایتد و بلکبرن را از نزدیک تماشا کردند.^[۷۱] یعنی فقط ۱۱۴ صندلی در این بازی خالی مانده بود (۰٫۱۵ ٪ از ظرفیت ورزشگاه). در سال ۲۰۰۹، به دلیل تعمیرات مختلف بر روی جایگاه‌ها، ۲۵۵ نفر از ظرفیت ورزشگاه کم شد و ظرفیت کل به ۷۵٬۹۵۷ کاهش یافت.^[۷۲] منچستر یونایتد از لحاظ میانگین تماشاگر در بازی‌های خانگی، در اروپا بعد از بوروسیا دورتموند، دوم است.^{[۷۳][۷۴][۷۵]}

هواداران

 

منچستر یونایتد با داشتن بیشترین هوادار، باشگاه‌های هواداری و بیشترین میانگین تماشاگر برای هر بازی خانگی، پرطرفدارترین تیم جهان به حساب می‌آید.^[۷۶] این باشگاه بالغ بر ۲۰۰ باشگاه هواداری رسمی را در ۲۴ کشور دنیا اداره می‌کند.^[۷۷] باشگاه منچستر یونایتد به خاطر تورهای تابستانی خود و سفر به نقاط مختلف جهان در تعطیلات، محبوبیت ویژه‌ای در نزد مردم جهان دارد. نتایج یک نظرسنجی نیز در سال ۲۰۱۲ نشان می‌دهد که منچستر یونایتد با ۶۵۹ میلیون هوادار در سرتاسر دنیا، پرطرفدارترین تیم فوتبال دنیاست.^[۷۸][۷۹]

رقیبان سنتی

منچستر یونایتد سه رقیب سنتی دارد:لیورپول، لیدز یونایتد و منچستر سیتی

حساسیت بازی دو تیم منچستر یونایتد و منچستر سیتی، به خاطر آن است که هر دو از یک شهر هستند و منچستر سیتی سال‌هاست سعی می‌کند تا جای منچستر یونایتد را به عنوان تیم اول شهر منچستر بگیرد.^[۸۰]

رقابت دو تیم منچستر یونایتد و لیورپول، به دوران انقلاب صنعتی باز می‌گردد. در آن زمان منچستر یک شهر مهم در صنعت نساجی بود و لیورپول نیز بندر مهمی به حساب می‌آمد.^[۸۱]

به بازی بین دو تیم منچستر یونایتد و لیدز یونایتد جنگ رزها هم گفته می‌شود. زیرا لیدز یونایتد نمایندهٔ منطقهٔ یورکشایر و منچستر یونایتد نمایندهٔ منطقهٔ لانکشایر می‌باشد.^[۸۲]

برند جهانی

 

باشگاه منچستر یونایتد به عنوان یک برند جهانی توصیف می‌شود. یک گزارش در سال ۲۰۰۹، نشان می‌دهد که ارزش تجاری و مالکیت معنوی باشگاه، حدود ۳۲۹ میلیون پوند است که از نظر قدرت برند دارای نمرهٔ AAA می‌باشد (قوی‌ترین برند).^[۸۳] در سال ۲۰۱۳، مجله فوربز، برند منچستر یونایتد را با ارزشی معادل ۳٫۳ میلیارد دلار در رده نخست ارزشمندترین برندهای باشگاه‌های ورزشی جهان قرار داد.^[۱۱] این باشگاه، در جدول پولی فوتبال دیلویت در ردهٔ سوم قرار دارد. (پس از رئال مادرید و بارسلونا)^[۸۴]

قدرت برند و به طور کلی شهرت منچستر یونایتد در جهان، اغلب به بازسازی تیم منچستر یونایتد توسط مت بازبی و به دنبال آن کسب موفقیت‌های مختلف بعد از فاجعه هوایی مونیخ نسبت داده می‌شود، کاری که تحسین همگان را برانگیخت. تیمی شامل بازیکنانی چون بابی چارلتون، نوبی استایلز (اعضای تیم ملی انگلستان که قهرمان جهان شد)، دنیس لا و جرج بست. سبک بازی حمله‌ای این تیم به «تسخیر ابتکار فوتبال انگلیس» مشهور شده بود.^[۸۵]

منچستر یونایتد نخستین باشگاه انگلیسی بود که سهامش در سال ۱۹۹۱، در بورس اوراق بهادار لندن، به فروش گذاشته شد.^[۸۶] با این کار، باشگاه پیشرفت قابل توجهی در مسائل مالی کرد و استراتژی‌اش در بخش تبلیغاتی را بهبود بخشید. تمرکز باشگاه روی تبلیغات و موفقیت‌های ورزشی تیم در مسابقات مختلف، سود قابل توجهی را برای باشگاه به ارمغان آورد. قدرت برند منچستر یونایتد، با توجه رسانه‌های مختلف به بازیکنان این تیم در خارج از زمین، از جمله دیوید بکهام (که خیلی زود خودش یک برند در جهان شد)، بیشتر شد. این توجه باعث شد تا در روی زمین نیز توجه بیشتری به منچستر یونایتد شود و فرصت‌های خوبی از جمله حامیان مالی خوب و حق پخش تلویزیونی نصیب این تیم شود.^[۸۷] در این زمان محوبیت دیوید بکهام در آسیا دلیل جدایی ناپذیر موفقیت تجاری باشگاه در این قاره بود.^[۸۸]

به خاطر کسب نتایج عالی در رقابت‌های مختلف، زمینه برای تولید درآمد بیشتر از طریق حقّ پخش تلویزیونی بازی‌های تیم، ایجاد شد. از آغاز لیگ برتر، منچستر یونایتد برای فروش حق پخش تلویزیونی بازی‌های تیم خود، بیشترین درآمد را در بین باشگاه‌های انگلیسی کسب کرده‌است. این باشگاه با شبکه اسکای بریتانیا قرارداد دارد.^[۸۹][۹۰] منچستر یونایتد دارای بیشترین درآمد از طریق تبلیغات در بین تیم‌های انگلیسی است.^[۹۱] راز موفقیت باشگاه در جذب حامیان مالی درجه یک، داشتن قرارداد ۱۳ ساله و ۳۰۳ میلیون پوندی با کمپانی نایک است که از سال ۲۰۰۲ طراحی و تولید لباس تیم را بر عهده گرفته‌است.^[۹۲]

حامیان مالی

حامیان مالی پیراهن تیم

شرکت شارپ، نخستین حامی مالی منچستر یونایتد به حساب می‌آید. این شرکت در فصل ۸۳–۱۹۸۲، قراردادی پنج ساله به ارزش ۵۰۰،۰۰۰ پوند با منچستر یونایتد امضا کرد. شارپ تا فصل ۲۰۰۰–۱۹۹۹، حامی مالی منچستر بود. بعد از آن، باشگاه با شرکت وودافون، قرارداد چهارساله و ۳۰ میلیون پوندی امضا کرد.^[۹۳] وودافون برای امضای قرارداد چهارساله‌ای دیگر به ارزش ۳۶ میلیون پوند موافقت کرد، ولی پس از دو فصل تصمیم گرفت قراردادش با باشگاه منچستر یونایتد را فسخ کند. آن‌ها دلیل این‌کار را تمرکز بیشتر روی حمایت مالی از لیگ قهرمانان اروپا اعلام کردند.^[۹۳]

در شروع فصل ۰۷–۲۰۰۶، شرکت بیمه گروه بین‌المللی آمریکایی قراردادی چهارساله به ارزش ۵۶٫۵ میلیون پوند با باشگاه به امضا رساند که این مقدار، بالاترین مبلغ، برای یک حامی مالی در دنیا بود. این قرارداد در سپتامبر ۲۰۰۶ منعقد شد.^[۹۴][۹۵] در ابتدای فصل ۱۱–۲۰۱۰، شرکت بیمه اتکایی آمریکایی به نام ای‌اوان قراردادی چهارساله و به مبلغ ۸۰ میلیون پوند با باشگاه منچستر یونایتد به امضا رساند که ارزشمندترین حامی مالی باشگاه‌های فوتبال در تاریخ به حساب می‌آید.^[۹۶] در اوت ۲۰۱۱، دی‌اچ‌ال با یونایتد قراردادی چهارساله و به ارزش ۴۰ میلیون پوند امضا کرد و حامی لباس‌های تمرین تیم شد. گفته می‌شود این نخستین بار در فوتبال انگلستان است که شرکتی حامی مالی لباس‌های تمرین تیمی می‌شود.^[۹۷][۹۸] در ۳۰ ژوئیه ۲۰۱۲ باشگاه منچستر یونایتد با جنرال موتورز قرارداد هفت ساله‌ای به امضا رساند و جنرال موتورز از ابتدای فصل ۱۵–۲۰۱۴، به جای ای‌اوان حامی مالی پیراهن تیم شد. جنرال موتورز سالانه حدود ۸۰ میلیون دلار و در مجموع هفت سال، ۵۵۹ میلیون دلار به باشگاه منچستر یونایتد پرداخت می‌کند. لوگوی شورولت که از برندهای شرکت جنرال موتورز است، بر روی پیراهن تیم قرار گرفته‌است.^{[۹۹][۱۰۰]}

تولیدکنندگان لباس تیم

تولیدکننده لباس‌های باشگاه در ابتدا آمبرو بود تا این که در سال ۱۹۷۵، باشگاه با شرکت ادمیرال اسپورتزور قراردادی ۵ ساله امضا کرد.^[۱۰۱] در سال ۱۹۸۰، آدیداس تولید البسه یونایتد را به عهده گرفت^[۶۱] تا این که در سال ۱۹۹۲، آمبرو دوباره با باشگاه قرارداد امضا کرد. آمبرو ۱۰ سال تولید لباس‌های منچستر را بر عهده داشت.^[۶۱] پس از آن نایک قراردادی به ارزش ۳۰۲٫۹ میلیون پوند و تا سال ۲۰۱۵ با باشگاه امضا کرد. آن‌ها در ۲۲ ماه اول کار خود ۳٫۸ میلیون پیراهن فروختند.^[۱۰۲] در سال ۲۰۱۴، نایک اعلام کرد که قراردادش را به دلیل هزینه‌های بالا با منچستر یونایتد تمدید نخواهد کرد.^{[۱۰۳][۱۰۴]} از ابتدای فصل ۱۶–۲۰۱۵، کمپانی آدیداس تولید لباس‌های تیم را بر عهده خواهد گرفت.^[۱۰۵]

مالکیت و امور مالی

باشگاه فوتبال منچستر یونایتد توسط شرکت راه‌آهن لانکشایر و یورکشایر تأسیس شد و در سال ۱۸۹۲ سهام آن به صورت اوراق بهادار ۱ پوندی به فروش گذاشته شد.^[۱۰۶] در سال ۱۹۰۲، چهار سرمایه‌دار که یکی از آن‌ها جان هنری دیویس بود، هر کدام در باشگاه ۵۰۰ پوند سرمایه‌گذاری کردند و باشگاه را از ورشکستگی نجات دادند.^[۱۵] بعد از مرگ دیویس در سال ۱۹۲۷، باشگاه دوباره در آستانهٔ ورشکستگی قرار گرفت، ولی در دسامبر ۱۹۳۱، جیمز گیبسون با سرمایه‌گذاری ۲،۰۰۰ پوند، کنترل باشگاه را در دست گرفت.^[۱۵] گیبسون در سال ۱۹۴۸، کار ادارهٔ باشگاه را به پسرش آلن، واگذار کرد. گیبسون سه سال بعد درگذشت. خانوادهٔ گیبسون مالکیت باشگاه را حفظ کردند، اما مدیریت باشگاه را به هارولد هاردمن، بازیکن سابق این تیم، سپردند.^[۱۰۶]

چند روز پس از فاجعه مونیخ، لوئیس ادواردز که یکی از دوستان مت بازبی نیز بود، به هیئت مدیره پیشنهاد شد. وی ۴۰،۰۰۰ پوند در باشگاه سرمایه‌گذاری کرد، ۵۴٪ سهام کل باشگاه را تصاحب کرد و در سال ۱۹۵۴، مدیر باشگاه شد. وقتی لیلیان گیبسون در ژانویه ۱۹۷۱ درگذشت، سهام وی به آلن گیبسون رسید. آلن مقداری از سهم خود را به پسر لوئیس ادواردز، مارتین، فروخت.^[۱۰۶] مارتین ادواردز، بعد از مرگ پدرش در سال ۱۹۸۰ ادارهٔ باشگاه را در دست گرفت.^[۱۰۷] رابرت مکسول که سرمایه‌داری بزرگ در حوزهٔ رسانه‌ها بود، تلاش کرد تا باشگاه را در سال ۱۹۸۴ بخرد، ولی ادواردز نپذیرفت.^[۱۰۶] در سال ۱۹۸۹، مارتین ادواردز می‌خواست تا باشگاه را با مبلغ ۲۰ میلیون پوند به مایکل نایتون بفروشد، اما موفق نشد و به‌جای آن، نایتون به هیئت مدیرهٔ باشگاه پیوست. منچستر یونایتد در سال ۱۹۹۱، بار دیگر به بورس انگلستان (بورس لندن) رفت و ۶٫۷ میلیون پوند از سهامش فروخته شد.^[۱۰۶] در سال ۱۹۹۸، پیشنهاد دیگری برای خرید منچستر یونایتد به آن باشگاه ارائه شد. این بار از طرف یکی از بزرگ‌ترین سرمایه‌داران رسانه‌ای دنیا یعنی روپرت مرداک. سهام‌داران باشگاه علیه مرداک جبهه گرفتند و گروه اعتماد حامیان منچستر یونایتد هواداران را به خرید سهام باشگاه تشویق کرد تا مرداک باشگاه را صاحب نشود.^[۱۰۸] پیشنهاد مرداک در آن زمان نظیر نداشت. او برای خرید باشگاه ۶۲۳ میلیون پوند پیشنهاد کرده بود.^[۱۰۶] هیئت مدیره با فروش باشگاه موافقت کرد، اما کمیسیون انحصار و ادغام بریتانیا در آوریل ۱۹۹۹، این قرارداد را لغو کرد.^[۱۰۶] چند سال بعد، بین سرمربی باشگاه سر الکس فرگوسن و مدیران آن یعنی جان مگنیر و جان پاتریک مک‌کانوس(که تا آن زمان بیشتر سهام باشگاه را تصاحب کرده بودند) جنگ قدرت درگرفت. این دو سعی کردند تا فرگوسن را از منصبش برکنار کنند. هیئت مدیره پاسخ آن‌ها را با کم کردن سهمشان و اخراج تدریجی‌شان از باشگاه داد.^[۱۰۶]

در ماه مهٔ ۲۰۰۵، مالکوم گلیزر ۲۸٫۷٪ سهام باشگاه را خرید. سپس با ۸۰۰ میلیون پوند (۱٫۵ میلیارد دلار) ۹۹٪ درصد باشگاه را خرید.^{[۱۰۹][۱۱۰]} در سال ۲۰۰۶، باشگاه اعلام کرد که ۶۶۰ میلیون پوند بدهی دارد و در نتیجه سود سالانه باشگاه به ۶۲ میلیون پوند کاهش می‌یابد.^{[۱۱۱][۱۱۲]} در ژانویه ۲۰۱۰، باشگاه با بدهی ۷۱۶،۵ میلیون پوند (۱،۱۷ میلیارد دلار)^[۱۱۳] مجبور شد تا ۵۰۴ میلیون پوند از سهام خود را از طریق اوراق بهادار به فروش بگذارد که به آن‌ها کمک کرد تا ۵۰۹ میلیون پوند از بدهی خود به بانک‌های خارجی را بپردازد.^[۱۱۴] سود سالیانهٔ باشگاه به ۴۵ میلیون پوند تقلیل یافت و این باعث شروع اعتراض هواداران شد.^[۱۱۵] از آن زمان بعد گروه‌های هواداری در اعتراض به گلیزرها تشکیل شد که با نمادهای سبز و طلایی رنگ (به رنگ لباس تیم اولیه یعنی نیوتون هیث) در ورزشگاه و زمین تمرین باشگاه حاضر می‌شوند.^[۱۱۶]

بازیکنان

ترکیب تیم نخست

تا ۱۲ ژوئیه ۲۰۱۵ ^[۱۱۷]

تذکر: پرچم استفاده شده در کنار نام بازیکنان نشان‌دهندهٔ ملیتی است که برای بازیکنان در فیفا ثبت شده‌است. این بازیکنان ممکن است بیش از یک ملیت داشته باشند.

شماره   نقش بازیکن ۱ دروازه‌بان داوید د خیا ۲ مدافع رافائل ۳ مدافع لوک شاو ۴ مدافع فیل جونز ۵ مدافع مارکوس روخو ۶ مدافع جانی اوانز ۷ هافبک آنخل دی‌ماریا ۸ هافبک خوان ماتا ۱۰ مهاجم وین رونی (کاپیتان) ۱۱ مهاجم عدنان یانوزای ۱۲ مدافع کریس اسمالینگ ۱۳ دروازه‌بان آندرس لیندگارد ۱۴ مهاجم خاویر هرناندز ۱۶ هافبک مایکل کریک ۱۷ مدافع دیلی بلیند ۱۸ هافبک اشلی یانگ ۲۱ هافبک آندر هررا

شماره   نقش بازیکن ۲۲ هافبک نیک پاول ۲۵ هافبک آنتونیو والنسیا ۳۰ مدافع گیلرمو وارلا ۳۱ هافبک مروان فلاینی ۳۲ دروازه‌بان ویکتور والدز ۳۳ مدافع پدی مک‌نیر ۳۵ هافبک جس لینگارد ۴۱ مدافع ریس جیمز ۴۲ مدافع تایلر بلکت ۴۴ مدافع آندریاس پریرا ۴۹ مهاجم جیمز ویلسون ۵۰ دروازه‌بان سام جانستون — مهاجم ممفیس دپای — مدافع متئو دارمیان — هافبک باستین شواین‌اشتایگر — هافبک مورگان اشنایدرلین

بازیکنان جدا شده به صورت قرضی

تذکر: پرچم استفاده شده در کنار نام بازیکنان نشان‌دهندهٔ ملیتی است که برای بازیکنان در فیفا ثبت شده‌است. این بازیکنان ممکن است بیش از یک ملیت داشته باشند.

شماره   نقش بازیکن ۴۸ مهاجم ویل کین (در پرستون نورث اند تا ۳۰ ژوئن ۲۰۱۶)

کاپیتان‌های باشگاه

از سال ۱۸۸۲ تاکنون، ۴۵ بازیکن وظیفهٔ کاپیتانی را برای تیم منچستر یونایتد (در ابتدا نیوتون هیث) برعهده داشته‌اند.^[۱۱۸] اولین کاپیتان باشگاه که نامش مشخص است، ئی. توماس (E. Thomas) بوده‌است. وی از سال ۱۸۸۲ تا ۱۸۸۳ کاپیتانی تیم را عهده‌دار بوده‌است.^[۱۱۸] برایان رابسون دارای رکورد بلندمدت ترین دوران کاپیتانی در تیم می‌باشد. او از سال ۱۹۸۲ تا ۱۹۹۴ کاپیتان منچستر یونایتد بود.^[۱۱۸] روی کین که از سال ۱۹۹۷ تا ۲۰۰۵ کاپیتان تیم بود^[۱۱۸]، پرافتخارترین کاپیتان باشگاه به حساب می‌آید.^[۱۱۹] او در طول این سال‌ها همراه با منچستر یونایتد، چهار بار در لیگ برتر، دو بار در جام حذفی، یک بار در جام خیریه، یک بار در لیگ قهرمانان اروپا و یک بار در جام بین قاره‌ای قهرمان شد.^{[۱۱۹][۱۲۰]} بعد از خداحافظی گری نویل از فوتبال، نمانیا ویدیچ کاپیتانی تیم را بر عهده گرفت تا این که در سال ۲۰۱۴ یونایتد را ترک کرد.^{[۱۲۱][۱۲۲][۱۲۳]} بعد از ویدیچ، وین رونی به عنوان کاپیتان باشگاه برگزیده شد.^[۱۲۴]

آکادمی و بازیکنان ذخیره

آکادمی و بازیکنان ذخیره باشگاه فوتبال منچستر یونایتد تیم دوم باشگاه فوتبال منچستر یونایتد است. این تیم در لیگ برتر فوتبال آکادمی انگلستان بازی می‌کند. از سال ۱۹۹۹ که این لیگ تأسیس شد، آن‌ها در سال‌های ۲۰۰۲، ۲۰۰۵، ۲۰۰۶، ۲۰۱۰، ۲۰۱۲، ۲۰۱۳ قهرمان این لیگ شدند. بسیاری از بازیکنان بزرگ تیم منچستر یونایتد مانند رایان گیگز، پل اسکولز و دیوید بکهام در این تیم رشد کرده‌اند.^{[۱۲۵][۱۲۶]}

رکوردها و آمار

رکوردهای بازیکنان

بیشترین تجربه بازی

 

رایان گیگز که از سال ۱۹۹۱ تا ۲۰۱۴ در منچستر یونایتد بازی می‌کرد، ۹۶۳ بازی برای این تیم انجام داد که از این حیث، در بین بازیکنان منچستر یونایتد رکورد دار می‌باشد. بعد از وی بابی چارلتون که از سال ۱۹۵۶ تا ۱۹۷۳ در یونایتد بازی می‌کرد، با ۷۵۸ بازی در رتبه دوم قرار دارد. هم‌چنین پل اسکولز با ۷۱۸ بازی در رتبه سوم قرار دارد.^[۱۲۷]

بهترین گلزنان تاریخ باشگاه

بابی چارلتون با زدن ۲۴۹ گل در ۷۵۸ بازی برای منچستر یونایتد، بهترین گلزن تاریخ باشگاه به حساب می‌آید. رکورد وی از سال ۱۹۷۳ تاکنون دست نخورده باقی‌مانده‌است. بعد از او دنیس لا با ۲۳۷ گل در ۴۰۴ بازی در رده دوم قرار دارد. وین رونی هم با ۲۱۷ گل در ۴۴۳ مسابقه، سومین گلزن تاریخ باشگاه محسوب می‌شود.^[۱۲۸]

جوایز بازیکنان

توپ طلای اروپا

 

بازیکنان ذیل در زمانی که در منچستر یونایتد بازی می‌کرده‌اند، موفق به کسب توپ طلای اروپا شده‌اند:^[۱۲۹]

• دنیس لا - ۱۹۶۴
• بابی چارلتون - ۱۹۶۶
• جرج بست - ۱۹۶۸
• کریستیانو رونالدو - ۲۰۰۸

کفش طلای اروپا

بازیکنان ذیل در زمانی که در منچستر یونایتد بازی می‌کرده‌اند، موفق به کسب کفش طلای اروپا شده‌اند:

• کریستیانو رونالدو (۳۱ گل) - ۲۰۰۸^[۱۳۰]

بهترین بازیکن سال یوفا

بازیکنان ذیل در زمانی که در منچستر یونایتد بازی می‌کرده‌اند، موفق به کسب عنوان بهترین بازیکن سال یوفا شده‌اند:^[۱۳۱]

• دیوید بکهام - ۱۹۹۹
• کریستیانو رونالدو - ۲۰۰۸

بازیکن سال فوتبال جهان

بازیکنان ذیل در زمانی که در منچستر یونایتد بازی می‌کرده‌اند، موفق به کسب عنوان بازیکن سال فوتبال جهان شده‌اند:

• کریستیانو رونالدو - ۲۰۰۸^[۱۳۲]

جایزه پوشکاش فیفا

بازیکنان ذیل در زمانی که در منچستر یونایتد بازی می‌کرده‌اند، موفق به کسب جایزه پوشکاش فیفا شده‌اند:

• کریستیانو رونالدو - ۲۰۰۹^[۱۳۳]

نقل و انتقالات

بیشترین هزینه خرید بازیکن

گران‌قیمت‌ترین خرید باشگاه منچستر یونایتد، آنخل دی‌ماریا است که در اوت ۲۰۱۴ با مبلغ ۵۹٫۷ میلیون پوند به این باشگاه پیوست که رکورد نقل‌وانتقالات در انگلستان را نیز شکست.^[۱۳۴] بعد از وی، خوان ماتا در رتبهٔ دوم قرار دارد. ماتا در ژانویه ۲۰۱۴ در ازای پرداخت ۳۷٫۱ میلیون پوند به چلسی، به یونایتد پیوست.^{[۱۳۵][۱۳۶][۱۳۷]} همچنین منچستر برای امضای قرارداد با وین رونی در سال ۲۰۰۴، ۲۵.۶ پوند میلیون پرداخت که بیشترین هزینهٔ پرداخت شده برای یک بازیکن نوجوان به حساب می‌آید.^[۱۳۸]

بیشترین مبلغ فروش بازیکن

رکورد دار گران قیمت‌ترین بازیکن فروخته شده باشگاه ، دیوید بکهام بود که در سال ۲۰۰۳، با مبلغ ۱۵٫۲۵ میلیون پوند به رئال مادرید رفت.^[۱۳۶] کریستیانو رونالدو، در تابستان ۲۰۰۹، با انتقال ۸۰ میلیون پوندی‌اش به رئال مادرید، این رکورد را شکست^[۱۳۹] خوان سباستین ورون که در سال ۲۰۰۳ با مبلغ ۱۵ میلیون پوند به چلسی رفت، در رتبه بعدی قرار دارد.^[۱۳۶]

مقامات باشگاه

• مالک باشگاه: خانوادهٔ گلیزر^[۱۴۰]
• مدیر افتخاری: مارتین ادواردز^[۱۴۱]

مدیران و سرپرستان باشگاه

• رئیس باشگاه: جوئل گلیزر و آورام گلیزر^[۱۴۲]
• مدیر اجرایی:اد وودوارد ^[۱۴۲]
• مدیر بازرگانی: ریچارد آرنولد^[۱۴۲]
• مدیران غیر اجرایی: برایان گلیزر، کوین گلیزر، ادوارد گلیزر و داریس گلیزر^[۱۴۲]

مقامات باشگاه فوتبال منچستر یونایتد

• متصدیان باشگاه: دیوید گیل، مایکل ادلسون، سر بابی چارلتون، الکس فرگوسن^[۱۴۳]
• دبیر باشگاه: جان الکساندر^[۱۴۴]
• سفیران برایان رابسون^[۱۴۵] اندی کول^[۱۴۶]، گری نویل^[۱۴۷]، پیتر اشمایکل^[۱۴۸]

کادر فنی و پزشکی

• سرمربی: لوئی فان خال ^[۱۴۹]
• دستیار مربی: رایان گیگز^[۱۵۰]

• مربی دروازه‌بانان: فرنس هوک^[۱۵۱]
• مربی بدنسازی: جاس ون دیک^[۱۵۲]
• مربی تیم آکادمی باشگاه: وارن جویس^[۱۵۳]

تاریخچه مربیان باشگاه

نام مربیان منچستر یونایتد از آغاز تاکنون در پی آمده‌است:^{[۱۵۴][۱۵۵]}

سال	نام	توضیحات
۱۸۷۸–۱۸۹۲	نامعلوم
۱۸۹۲–۱۹۰۰	آلفرد هارولد آلبوت
۱۹۰۰–۱۹۰۳	جیمز وست
۱۹۰۳–۱۹۱۲	ارنست منگنال
۱۹۱۲–۱۹۱۴	جان بنتلی
۱۹۱۴–۱۹۲۲	جک رابسون
۱۹۲۲–۱۹۲۶	جان چپمن	اولین مربی غیر انگلیسی
۱۹۲۶–۱۹۲۷	لل هیلدیتچ
۱۹۲۷–۱۹۳۱	هربرت باملت
۱۹۳۱–۱۹۳۲	والتر کریکمر
۱۹۳۲–۱۹۳۷	اسکات دانکن
۱۹۳۷–۱۹۴۵	والتر کریکمر
۱۹۴۵–۱۹۶۹	مت بازبی
۱۹۶۹–۱۹۷۰	ویلف مک‌گینس
۱۹۷۰–۱۹۷۱	مت بازبی
۱۹۷۱–۱۹۷۲	فرانک اوفارل	اولین مربی غیر بریتانیایی
۱۹۷۲–۱۹۷۷	تامی دوچرتی
۱۹۷۷–۱۹۸۱	دیو سکستون
۱۹۸۱–۱۹۸۶	ران اتکینسون
۱۹۸۶–۲۰۱۳	سر الکس فرگوسن	پرافتخارترین مربی و دارای طولانی‌ترین مدت مربیگری در منچستر یونایتد[۱۵۶]
۲۰۱۳–۲۰۱۴	دیوید مویس
۲۰۱۴	رایان گیگز	بازیکن-مربی موقت
۲۰۱۴–	لوئی فان خال	اولین مربی غیر بریتانیایی و غیر ایرلندی